
راهنماتو- ما چشمهایمان را به اطراف میچرخانیم تا از محیطمان اطلاعات به دست بیاوریم. از طریق اندازهگیریِ حرکت چشم میتوانیم به بینشی درباره چگونگی پردازش این اطلاعات دست پیدا کنیم.
به گزارش راهنماتو، تحقیقات پیشین نشان داده بودند که مواجهشدن با اطلاعات دیداری جدید یا قرارگرفتن در معرضِ اطلاعات تازه، به الگویی خاص از حرکات چشم منجر میشود. بهطور خاص دو نوع پردازش دیداری را میتوان شناسایی کرد. در حالتی به نام «حالتِ محیطی»، چشمها با سرعت به فواصل دور حرکت میکنند تا خیلی سریع اهدافِ احتمالیِ مورد علاقه را شناسایی و دادههایی کلی درباره آنها جمعآوری کنند. بنابراین، این حالت برای اشراف پیدا کردن به محیط استفاده میشود.
بهمحض اینکه این فرایند تمام شود، چشمها برای مدتی طولانیتر روی اطلاعاتِ خاص متمرکز میشوند و براساسِ اینکه هدف چه باشد و چه میزان علاقهمندی نسبت به آن وجود داشته باشد، این اطلاعات را با ژرفای بیشتری پردازش میکنند. به این حالت، «حالتِ متمرکز» گفته میشود.
تغییراتی که در الگوی خیرگی چشم رخ میدهد، تاکنون عمدتاً در واکنش به تغییرات محیطی و محرکهای بیرونی مورد مطالعه قرار گرفته بود.
در مطالعهای که اخیراً توسطِ کرسیِ روانشناسیِ مهندسی در تی.یو درسدن، انجام شده است، سباستین پاناچ و تیماش، درباره ارتباطِ الگوهای تغییر حالت چشم و محرکهای درونی تحقیق کردهاند. برای این هدف، از سوژههای مورد آزمایش درخواست شد که یک مکعب روبیک را با توجه به مدلی که در اختیار داشتند، روی صفحه نمایش مرتب کنند؛ بهنحوی که تمام جهاتِ مکعب با تمامِ جهاتِ مکعب روبیکی که در اختیار داشتند، یکسان باشد. محرکهای بیرونی، شاملِ چیدمان صفحه نمایش و وظیفهای که سوژهها باید انجام میدادند، یکسان باقی ماند.
ارزیابی حرکاتِ چشمِ اندازهگیریشده نشان داد که افراد در هنگام کسبِ اطلاعات درباره همخوانی و مطابقت قطعاتِ پازل با مدلی که در اختیار داشتند، از حرکتِ محیطی چشم استفاده میکردند و از این حالت برای کسب اطلاعات استفاده میکردند.
از نظر سباستین پاناچ، استاد روانشناسی مهندسی و شناختِ کاربردی در دانشگاه درسدن، این یافتهها بسیار امیدوارکننده است: «این نتایج نشان میدهند که چشمها نهتنها به لحاظِ استعاری و تمثیلی پنجرهای به درون ما هستند، بلکه با نگاه کردن به حرکاتِ آنها- که قابل اندازهگیری و اثبات است ـ میتوان فهمید که فرد مشغول انجام چه کاری است و از انجام وظایفی خاص چه هدفی را در سر دارد و چگونه مشغولِ پردازش اطلاعات است.»
این مطالعات هنوز در حالِ تکمیلشدن هستند.