راهنماتو- در دنیای انیمه، کمتر تصمیمی به اندازه انتخابِ ارن یگر در انیمه «حمله به تایتان» (Attack on Titan) جنجالی و بحث‌برانگیز بوده است. او از پسری خشمگین که مادرش را جلوی چشمانش خوردند، تبدیل شد به قهرمانی خاکستری که تصمیم گرفت برای نجات دوستانش، دنیا را زیر پا بگذارد.
به گزارش راهنماتو، اما آیا تصمیم او برای فعال‌سازی "رَمبلینگ" و نابود کردن بیشتر دنیا قابل توجیه است؟ آیا ارن یک قهرمان تراژیک است یا یک هیولا با چهره انسانی؟ تئوری‌های اخلاقی مختلفی در این‌باره شکل گرفته‌اند که هرکدام از زاویه‌ای خاص به ماجرا نگاه می‌کنند. در ادامه با برخی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین این نظریه‌ها آشنا می‌شویم.
ارن یگر کیست؟
ارن یگر، شخصیت اصلی انیمه «حمله به تایتان» است که از کودکی شاهد نابودی خانواده‌اش توسط تایتان‌ها بود. همین اتفاق او را در مسیر انتقام، آزادی و در نهایت، تحول شخصیتی‌ای قرار داد که کمتر کسی انتظارش را داشت. در ابتدا پسری احساساتی و پر از خشم بود، اما به‌تدریج به رهبری پیچیده و حتی مرموز تبدیل شد که دست به تصمیم‌هایی عظیم و دردناک زد. ارن در فصل‌های پایانی انیمه، به‌واسطه قدرت تایتان مؤسس، آینده را دید و تصمیم گرفت با اجرای "رمبلینگ"، جهان خارج از دیوارها را نابود کند تا از نسل ایلدا محافظت کند. اما همین تصمیم، او را به نقطه‌ای رساند که مرز بین قهرمان و ضدقهرمان محو شد.
۱. تئوری فایده‌گرایی (Utilitarianism): نجات تعداد بیشتر با قربانی کردن عده‌ای
بر اساس این تئوری، عمل ارن اخلاقی است چون هدف او نجات ملت ایلدا از نابودی کامل بود—even if it cost millions of other lives. از دیدگاه فایده‌گرایانه، وقتی در دو کفه ترازو، نابودی کامل ایلدا در برابر نابودی جهانیان قرار می‌گیرد، ارن تصمیم گرفت که ملت خودش را نجات دهد، حتی اگر به قیمت نابودی دیگران تمام شود. هواداران این نظریه می‌گویند: «اگر نجات دوستانت نیاز به پاک کردن دنیا داشته باشد، آیا باز هم تردید می‌کنی؟»
۲. تئوری اخلاق وظیفه‌گرا (Kantian Ethics): انگیزه مهم‌تر از نتیجه است
برخلاف دیدگاه بالا، وظیفه‌گرایان معتقدند اخلاقی بودن یک عمل به نتیجه آن وابسته نیست، بلکه نیت پشت آن مهم است. ارن می‌دانست که قتل‌عام غیرنظامیان عملی ضد اخلاق است، حتی اگر برای نجات ایلدا انجام شود. او از ابتدا هدفش را فاش نکرد و با نوعی تصمیم خودمحورانه، آینده را برای همه تعیین کرد. از این دیدگاه، ارن قهرمانی نیست، بلکه کسی است که وظیفه اخلاقی خود را قربانی هدف کرده.
۳. تئوری قهرمان تراژیک (Tragic Hero): ارن، آخم Achillesاش را شناخت
یکی از محبوب‌ترین تئوری‌ها در میان طرفداران، تحلیل ارن به‌عنوان یک قهرمان تراژیک است. مانند کرکترهای کلاسیک یونانی، ایرن نیز دارای یک ضعف (Hubris یا غرور بیش از حد) بود که در نهایت به سقوط او منجر شد. او می‌دانست که محکوم به شکست است، اما باز هم به مسیرش ادامه داد. این نگاه به ایرن حس همدردی ایجاد می‌کند، حتی اگر با تصمیماتش موافق نباشیم.
۴. تئوری حلقه زمان و اجبار: آیا ارن واقعاً انتخاب داشت؟
با ورود به مفاهیم پیچیده زمان در فصل‌های پایانی انیمه، این تئوری شکل گرفت که ارن اساساً چاره‌ای جز انجام آنچه دید نداشته. برخی طرفداران بر این باورند که او در زمان دستکاری شده به دام افتاده بود و تصمیمش نه از سر انتخاب آزاد، بلکه از سر اجبار زمان‌بندی‌شده بود. اگر این نظریه درست باشد، می‌توان گفت ارن قربانی چرخه‌ای است که خودش ایجاد نکرده، بلکه درون آن گیر افتاده.
جمع‌بندی
تئوری‌های اخلاقی پیرامون انتقام ارن در انیمه Attack on Titan نشان می‌دهند که این انیمه تنها یک داستان فانتزی درباره تایتان‌ها نیست، بلکه روایتی پیچیده درباره تصمیم‌گیری، قربانی‌کردن و اخلاق است. مهم نیست در کدام‌سو ایستاده‌اید—مدافع ارن یا مخالفش—اما یک چیز روشن است: ارن یگر ما را وادار کرد که اخلاق را دوباره تعریف کنیم.
