
برای اولین بار از یک جانور شبگرد گریزان از خانواده جوندگان که در ارتفاعات کوهستان زندگی میکند، فیلمبرداری و عکسبرداری شده است، که کشفی قابل توجه برای علوم جانوری و چیزی شبیه به برنده شدن در قرعهکشی جانورشناسی است. این حیوان تنها یک بار در ۳۰ سال گذشته دیده شده است و تمام توصیفات مربوط به آن از تعداد انگشتشماری از نمونههای موزهای به دست آمده است.
این موش که به عنوان خرموش پشمی زیردارمرز (Mallomys istapantap) شناخته میشود، با موش پشمالویی که دانشمندان به تازگی پرورش دادهاند، بسیار متفاوت است. از سر تا دُم، موشهای نر مشاهدهشده، ۸۵ سانتیمتر بود و تا دو کیلوگرم وزن داشتند. در مورد اینکه چرا آنها در چنین منطقه کوهستانی ناهمواری بالاتر از ۳۲۰۰ متر از سطح دریا زندگی میکنند، به احتمال زیاد به دلیل رقابت بر سر منابع بوده است و شاید این رقابت با سایر موشها یا جوندگانی که از نظر خویشاوندی نزدیکترند، نبوده باشد زیرا این غول دوستداشتنی (چه نر و چه ماده) صرفا گیاهخوار است.
اما با این مهاجرت به ارتفاعات بالاتر، خرموش پشمی زیردارمرز به سازگاریهایی نیاز داشته است که شامل مقاومت بهتر در برابر سرما مانند یک پوشش خزدار ضخیم و یک طرح بدنی بزرگتر که اغلب در حیوانات بزرگتر دیده میشود، بود. عادات جستجوی غذای شبانه آن به معنای مهارتهای فرار بهتر در برابر شکارچیان گوشتخوار، از جمله نوع انسان است.
در واقع، یکی از نمونههایی که به وجمیلکا اجازه داد تا انگلها، رژیم غذایی و سایر ویژگیهای ریختشناسی آن را ارزیابی کند، یک مورد کشته شده بود که توسط سگی متعلق به شکارچیان محلی کشته شده بود.
وجمیلکا میگوید: شگفتانگیز است که چنین حیوان بزرگ و چشمگیری تا این حد کم مورد مطالعه قرار گرفته است. چه موارد بیشتری برای کشف در مورد تنوع زیستی کوههای گرمسیری وجود دارد؟
فیلمهای ثبت شده از موش توسط دوربینهای تلهای نصب شده در کوه ویلهلم، به وجمیلکا نیز این امکان را داده است که بسیاری از شکافهای دانش ما در مورد این گونه، از جمله نحوه حرکت، الگوهای جستجوی غذا و سایر جنبههای رفتاری آن را پر کند. این دانشمند که در طول اقامت ۶ ماهه خود از کمک مردم بومی محلی برخوردار بود، ۶۱ گونه از پستانداران غیر پرنده، جوندگان و کیسهداران را در بلندترین قله پاپوآ گینه نو مستندسازی و از نظر ژنتیکی شناسایی کرد.
او میگوید: اگر شکارچیان بومی که در کوهستانها همراه من بودند و به من در یافتن حیوانات کمک میکردند، نبودند، هرگز نمیتوانستم این دادهها را جمعآوری کنم.
این یافته منحصر به فرد، یکی از بزرگترین جوندگان از دسته موشها روی کره زمین و بزرگترین آنها در منطقه است. خوشبختانه، به این زودیها شاهد هجوم این «پستانداران دیدنی» عظیم، نخواهیم بود. آنها زندگی انفرادی خود را در تاریکی ترجیح میدهند، روزهای خود را در لانهها میگذرانند یا از ارتفاعات بالا میروند تا در سایه درختان پنهان شوند.
این پژوهش نقشی حیاتی در پر کردن خلأهای اطلاعاتی درباره حیاتوحش مناطق گرمسیری استرالزی (اُسترالِزی آمیزهایست از نام استرالیا و پسوند سرزمین زی) ایفا میکند؛ منطقهای که در مقایسه با آمریکای لاتین، آفریقا و آسیای جنوب شرقی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است.