اخیراً یک خواننده معروف رپ که محبوب دهه هفتادی‌ها و دهه هشتادی‌هاست در یک برنامه اینترنتی گفته که روزگاری مواد می‌زده و حالا ترک کرده است. محمدرضا شایع از روز‌هایی تعریف می‌کند که «یک کوه انگیزه بوده که به ناگاه فس می‌شود و می‌چسبد به زمین و کاری به دنیا ندارد» و بعد با حضور در انجمن ان‌ای ترک می‌کند. «بهشت روی زمین است آنجا. من با حال خوشی نرفتم و بعد ترک کردم.»
هر دوره یک ماده مخدر جدید بلای جان خانواده‌ها می‌شود و سرعت ورود این مواد مخدر به جمع نوجوان‌ها و جوان‌ها چنان بالاست که مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر از سرعت آن در عجب هستند. نکته‌ای که محمد جمالو معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر هم بر آن تأکید دارد، به گفته او «روزانه چندین نوع ماده مخدر ایجاد می‌شود، ما ضعف اطلاع رسانی داریم، محیط ما نسبت به گذشته تغییر بسیاری کرده است و فرزندان امروز بسیار در فضای مجازی قرار دارند.»
نشست مشترک برای پیشگیری از اعتیاد
موضوع اعتیاد در بین نوجوان‌ها موضوع مهمی است که اسکندی مومنی، وزیر کشور و علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش برای آن جلسه مشترک گذاشتند. وزیر کشور «دانش‌آموزان، والدین و معلمان» را به عنوان مخاطبان اثرگذار ستاد مبارزه با مواد مخدر معرفی کرد تا با تکیه بر آنها بتوان در زمین پیشگیری از اعتیاد درست قدم برداشت، وزیر آموزش و پرورش هم با اشاره به ظرفیت‌های شبکه شاد و طرح همیار مشاور می‌گوید «طرح‌های متعددی مانند همیار مشاور را داریم که بیش از ۸۰ هزار دانش آموز در آن فعالیت دارند؛ اینها را اموزش می‌دهیم تا در حوزه پیشگیری از اعتیاد فعال شوند.»
مخدر‌هایی که فریب می‌دهند
کمیکال و بونزای دو مخدر عجیبی هستند که اطلاعات چندانی از این ماده مخدر وجود نداشت، تا اینکه پای این ماده مخدر صنعتی با قدرت توهم زایی بالا به برخی جمع‌های دوستانه نوجوان‌ها و جوان‌ها باز شد. سرهنگ مجید طاهرزاده کارشناس پلیس مبارزه با مواد مخدر در این باره گفت: «ازآنجایی‌که این ماده قوی عمل می‌کند، وعده‌های مصرفی آن برای انسان در حد میکروگرم تعریف شده است. آن را به‌صورت اسپری روی گیاهان یا مواد دیگری اسپری می‌کنند. این ماده تا ۸۰۰ برابر از مواد سنتی مانند حشیش قوی‌تر و اثرگذاری مخرب‌تری دارد.»
مصرف کنندگان چه می‌گویند؟
مصرف کنندگان این مواد صنعتی جدید و اطرافیانشان روایت‌های تکان‌دهنده‌ای دارند، کاربر یکی از کلینیک‌های ترک اعتیاد تخصصی کمیکال و بونزای در رابطه با اثرات مخرب این ماده مخدر می‌گوید: «کسی که ۷ ساله دارم باهاش زندگی میکنم ۵ ساله که بنزایی مصرف کرده و الان یک هفته هست ترک کرده، اما واقعا روانی شده با وجود اینکه دارو میخوره اصلا نرمال نیست. دقیقا رفتارش شبیه کسبه که شیشه مصرف میکنه.»
کاربر دیگری هم گویا مصرف کننده است، می‌نویسد: «من بعد از ۶ ماه ترک دوباره رفتم سمتش هیچ تضمینی نیست کامل ترکش کنین ... دوز مصرفی به سرعت بالا میره و وقتی خوابین و میخواین بیدار شین قبل از اینکه چشاتون باز بشه به فکر تهیه این مواد میوفتین.»
هشدار رواج روانگردان‌ها به جای مواد مخدر سنتی
سعید صفاتیان مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر در مورد رواج مواد مخدر جدید در کشور گفت: تریاک در یک سال گذشته افزایش قیمت زیادی پیدا کرد و تقریبا دو برابر شد. اکنون قیمت یک کیلو تریاک به حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان رسیده است. شاید این روند به کاهش مصرف تریاک منجر شود، اما یک زنگ خطر بسیار بزرگ برای کشور ماست، با توجه به گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره افزایش مصرف مواد روانگردان در کشور‌های منطقه از جمله عراق و افغانستان، به احتمال بسیار زیاد باند‌های بزرگ مواد به دنبال گسترش بازار مواد روانگردان در ایران هم هستند.
او توضیح داد: تریاک هر چقدر هم ماد مخدر خطرناکی باشد، اما معتادان به این ماده سنتی درمان پذیر هستند و روش‌های درمان آن با متادون، شربت تریاک و روش‌های دیگر درمان وجود دارد، اما بسیاری از مواد روانگردان درمان مشخصی ندارند.
عوارض مصرف مخدر‌های جدید
مواد مخدر جدید عوارض کوتاه مدت و بلند مدت عجیبی بر بدن جای می‌گذارند. از عوارض کوتاه مدت می‌توان به سرگیجه، حالت تهوع، توهم دیداری و شنیداری، توهم سفر در مکان و زمان، افزایش فشار خون، فرورفتن در کمای کوتاه‌مدت اشاره کرد و نداشتن تعادل در صحبت و رفتار فیزیکی، کاهش قدرت حافظه، اختلال در به خاطر آوردن خاطرات و وقایع، اختلالات روانی، انزوا، اوردوز، ناتوانی در فرزندآوری برای مردان، کوچک شدن مغز برای مصرف کنندگان کمتر از ۱۷ سال هم به عنوان عوارض بلند مدت شناخته می‌شوند.
توصیه به خانواده‌ها
شناسایی نوجوان یا جوانی که دست به مصرف این مواد مخدر صنعتی می‌زند، چندان آسان نیست، اما خانواده‌ها با در بررسی رفتار فرزندانشان تا حدودی می‌توانند به واقعیت پی ببرند، نشانه‌های زیرجز موارد پرتکرار مصرف کنندگان است:
۱-چهره مدام برافروخته
۲-قرمز شدن چشم
۳-پر حرفی زیاد
۴-بروز دادن رفتار‌های غیر قابل کنترل
۵-شجاعت ناگهانی
۶-استفاده از قطره نفازولین برای رفع قرمزی چشم
