صبح امروز جواد بهادری، فرماندار شهرستان سملقان در خراسان شمالی گفت: ۳۱ دانش آموز یک مدرسه در این شهرستان براثر استنشاق گاز سمی «مرکاپتان» منتشر شده در بیمارستان بستری شدند.
البته به گفته این مسئول حال عمومی این دانشآموزان مناسب است و تحت درمان قرار دارند.
این در حالی است که سال گذشته هم حوادث مربوط به مسمومیتهای سریالی در مدارس، حواشی قابل توجهی را رقم زد و کمیته حقیقت یاب هم تشکیل شد. در نهایت هم وزارت بهداشت اعلام کرد بررسیها نشان داده در کمتر از ۱۰ درصد از دانشآموزان عوامل محرک تنفسی وجود داشته که سبب بروز علائم تنفسی نظیر سرفه، تنگی نفس و علائم تحریکی شده است.
مرکاپتان چیست؟
گازهای مرکاپتان که حاوی گوگرد هستند و بوی قوی مشخصی دارند (اغلب به تخم مرغ فاسد یا سیر تشبیه میشوند)، چندین کاربرد مهم دارند. البته نکته مهم درباره آنها این است با وجود کاربردشان، سمی هستند و باید با احتیاط رفتار کرد.
مرکاپتانها، به ویژه اتیل مرکاپتان، به گاز طبیعی اضافه میشود تا بوی قابل تشخیص به آن اضافه کند. این برای ایمنی بسیار مهم است، زیرا گاز طبیعی بیبو است و در صورت نشتی میتواند خطرناک باشد.
گازهای مرکاپتان به عنوان بلوکهای سازنده در سنتز مواد شیمیایی مختلف از جمله داروها و مواد شیمیایی کشاورزی عمل می کنند.
برخی مرکاپتانها به دلیل داشتن رایحههای منحصربه فرد در تولید طعم دهندهها و عطرها استفاده میشوند. آنها همچنین می توانند به عنوان بازدارندههای خوردگی در فرآیندهای صنعتی خاص عمل کنند.
یکی دیگر از کاربرد این گازها در آزمایشگاهها برای کاربردهای مختلف تحقیقاتی، به ویژه در مطالعات مربوط به شیمی گوگرد استفاده میشوند.
به طور کلی مرکاپتان یکی از ترکیبات گوگرد است که با هیدروکربنها پیوند دارد. مولکولهای مرکاپتان شامل یک زنجیره هیدروکربنی هستند که یک شاخه گوگرد (S) و یک اتم هیدروژن (H) به آن متصل شده است. این ترکیب به اختصار با فرمول R-SH شناخته میشود. گاز مرکاپتان به دلیل بوی تند و زنندهای که دارد، معمولاً بهعنوان یک نشانگر برای تشخیص نشت گازهای بیبو مورد استفاده قرار میگیرد.