یکی از مهمترین موضعگیریهای ضد ایرانی اطرافیان ترامپ طی روزهای اخیر ازسوی برایان هوک ابزار شد؛ چهرهای ضد ایرانی که مواضع او علیه ایران طی سالهای اخیر بر کسی پوشیده نبودهاست. هوک، که در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ بهعنوان «نماینده ویژه آمریکا در امور ایران» فعالیت میکرد، در تازهترین اظهارنظر خود، با وجود اینکه گفت رئیسجمهور منتخب آمریکا علاقهای به تغییر رژیم در تهران ندارد، درعینحال دولت بایدن را به «سازش» و «مماشات» با ایران متهم کرد.
وی که گفته میشود در شرایطی کنونی بهعنوان سرپرست تیم انتقالی وزارت امورخارجه آمریکا نقشآفرینی خواهد کرد، با بیان اینکه «ترامپ معتقد است که عامل اصلی بیثباتی در خاورمیانه، ایران است»، تاکید کرد که رئیسجمهور منتخب آمریکا میخواهد جمهوری اسلامی را منزوی و تضعیف کند.
در چنین شرایطی گذشتهها از لفاظیهای مسبوق با سابقه چهرههای ضد ایرانی نزدیک به ترامپ، کارشناسان معتقدند ترامپ در دوره دوم ریاستجمهوریاش با عبرت گرفتن از تجربههای گذشته، مواضع واقعیتری را بهویژه در مواجهه با ایران اتخاذ خواهد کرد.
ترامپ ۲۰۲۴ متفاوت خواهد بود
یک تحلیلگر مسائل بینالملل در گفت و گو با همشهری آنلاین درباره رویکردهای تیم جدید کاخسفید در مواجهه با ایران گفت: دراین زمینه نخستین نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که ترامپ ۲۰۲۴ با ترامپی که در سال ۲۰۱۶ وارد کاخ سفید شد، تفاوتهای اساسی خواهد داشت.
حسن بهشتیپور با بیان اینکه ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوریاش تجربه کافی در امور سیاسی نداشت، افزود: ترامپ طی ۴ سالی که رئیسجمهور آمریکا بود، متوجه شد مناسبات بینالمللی با ساز و کارهای عرصه تجارت و بازرگانی متفاوت است و نقشآفرینی در معادلات جهانی با سیاستهایی که توسط آن شرکتهای تجاری را اداره میکنند، تفاوت دارد.
وی درباره تاثیر تیم دولت آینده ترامپ در نوع مواجهه آمریکا با ایران اظهار کرد: تیمی که ترامپ معرفی خواهد کرد، در تنظیم نوع رویکردها و مناسبات در مواجهه با ایران بسیار مهم است. برای ارزیابی این موضوع، باید دید در روزهای آینده ترامپ از کدام چهرهها در ترکیب دولت آیندهاش استفاده میکند.
پستهای کلیدی کدام است؟
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره جایگاههای کلیدی در زمینه سیاستگذاری درباره نوع مواجهه با ایران عنوان کرد: برای اینکه بتوان درباره نوع مواجهه دولت آینده آمریکا با ایران به تصویر روشنتری دست یافت، باید دید در پستهای کلیدی، مانند وزارت امورخارجه، وزارت دفاع، مشاور امنیتملی و آژانس امنیت ملی آمریکا و البته وزارت خزانهداری و نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، چه افرادی منصوب میشوند.
بهشتیپور ادامه داد: در واقع افرادی که در این پستها قرار میگیرند، نقش بیبدیلی در شکلدهی به سیاست آمریکا در قبال جمهوریاسلامی دارند و در این زمینه طی ۴ سال آینده ریلگذاری خواهند کرد.
ذهنیتی که شکست خورد
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به رویکردهای ضدایرانی ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوریاش، گفت: ترامپ در دوره گذشته با این ذهنیت با ایران مواجه شد که «فشار حداکثری» و تنگتر کردن حلقه تحریمها زمینه تسلیم شدن ایران را فراهم خواهد کرد، اما دیدیم که اینگونه نشد.
بهشتیپور با بیان اینکه ترامپ در گذشته عملا مشاهده کرد سیاست فشار حداکثری آنگونه که فکر میکرد، بر ایران تاثیر نگذاشت، ادامه داد: به نظر میرسد ترامپ در دوره جدید ریاستجمهوریاش برای نوع مواجهه با ایران طرح تازهای خواهد داشت.
وی تصریح کرد: نکته مهم دیگر این است که برخلاف دورههای گذشته که مجلسین آمریکا نقش مهارکننده رئیسجمهور را ایفا میکردند، اینبار هر دو مجلس را تقریبا جمهوریخواهان، آنهم چهرههای نزدیک به ترامپ گرفتهاند؛ موضوعی که تا حدود زیادی دست ترامپ را باز می گذارد.
همه چیز بههم میریزد؟
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه در تحلیلها درباره دولت جدید آمریکا نباید اینگونه پنداشت که ترامپ در مواجهه با ایران همهچیز را بههم خواهد ریخت، تاکید کرد: این موضوع، دارای وجوه مختلفی است که مناسبات دوطرف را در برمی گیرد. نباید اینگونه درنظر گرفت که ترامپ به یکباره کل مسیرها را تغییر خواهد داد.
بهشتیپور ادامه داد: اگر میخواهیم تحولات ۴ سال آینده را درست پیشبینی کنیم، با ضلع روبه بروی معادله، یعنی ایران، روسیه، چین و حتی اتحادیه اروپا را نیز درنظر داشته باشیم.
وی اضافهکرد: چنانچه افرادی مانند برایان هوک و تام کاتن در دولت آینده ترامپ جایگاههای کلیدی داشته باشند، رویکردهای ضدایرانی پررنگ تر خواهد بود. با این وجود ارزیابی دراین زمینه هنوز زود است و باید در انتظار تحولات روزهای آینده بود.