این دیدار در بحبوحه تنش‌های گسترده‌تر در خاورمیانه بر سر جنگ اسرائیل و حماس و عدم اطمینان در مورد نحوه برخورد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا با ایران انجام خواهم شد.
به گفته آقای گروسی، او قرار است در این سفر با مقام‌های ارشد ایران دیدار کند و در خصوص «تمامی جنبه‌های مربوط به بیانیه مشترک توافق شده با ایران در مارس ۲۰۲۳» بحث‌های فنی انجام دهد. در مارس ۲۰۲۳ دو طرف بیانیه مشترکی را امضا کردند که بر اساس آن ایران متعهد شده بود برای حل و فصل ابهامات و پرسش‌ها در خصوص برخی اماکن اعلام نشده به بازرسان آژانس دسترسی بیشتری اعطا کند. ضمن اینکه قرار بود تهران همکاری بیشتری برای فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس انجام دهد اما مدیران این نهاد بین‌المللی همچنان از سطح همکاری تهران راضی نیستند.
در بیانیه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است که نشست‌ها در تهران مبتنی بر گفتگوهایی خواهد بود که گروسی در حاشیه مجمع عمومی در ماه سپتامبر با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران داشته است.
آقای گروسی هم در خصوص سفر خود گفت: «ضروری است که ما در اجرای بیانیه مشترک توافق شده با ایران در مارس ۲۰۲۳ پیشرفت اساسی داشته باشیم. سفر من به تهران در این زمینه بسیار مهم خواهد بود.»
بر اساس گزارش‌های اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به سرعت برنامه هسته‌ای خود را پیش می‌برد و بی‌توجه به درخواست‌های بین‌المللی به افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود تا سطوح نزدیک به درجه تسلیحات ادامه می‌دهد.
گروسی هشدار داده که تهران به اندازه کافی اورانیوم غنی شده تا سطوحی نزدیک برای ساخت تسلیحات دارد و در صورتی که تصمیم به چنین کاری بگیرد توان ساخت چندین بمب هسته‌ای را دارد. او پیش‌تر گفته بود که آمادگی دارد در خصوص حل و فصل مسائل پادمانی باقی مانده با مقام‌های دولت جدید ایران گفتگو کند.
هرچند بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران اعضای دولت تغییر کرده‌اند اما محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای که در دولت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری پیشین به این سمت منصوب شده بود همچنان در این جایگاه حضور دارد. آقای اسلامی در سال‌های اخیر گفتگوهای مختلفی را با رافائل گروسی در ایران و اتریش با مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام داده اما در نهایت دیوار اختلافات میان دو طرف بلندتر شده است.
مقام‌های ایران مدعی هستند که قصدی برای ساخت سلاح اتمی ندارند و همکاری‌های لازم را برای پاسخ به پرسش‌های آژانس انجام داده‌اند. با این حال در هفته‌های اخیر و همزمان با شدت‌گیری تنش‌ها میان اسرائیل و ایران، صداهای بیشتری در داخل کشور از لزوم حرکت به سمت ساخت سلاح هسته‌ای شنیده می‌شود. با این حال مقام‌های رسمی حکومت همچنان مدعی هستند که بر مبنای فتوای علی خامنه‌ای، رهبر ایران ساخت و استفاده از سلاح اتمی را حرام می‌دانند و قصدی هم برای حرکت به این سمت ندارند.
دونالد ترامپ تا چند ماه دیگر و از ابتدای سال آینده میلادی به قدرت خواهد رسید و بار دیگر به کاخ سفید باز می‌گردد. آقای ترامپ پیش‌تر در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده را از توافق هسته‌ای موسوم به برجام خارج کرد و تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران وضع کرد. بعد از آن برنامه هسته‌ای ایران با سرعت زیاد پیشرفت کرده و حالا نگرانی‌ها از احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای افزایش یافته است.
آقای ترامپ با وجود خروج از برجام در دور نخست ریاست جمهوری خود بارها از تمایل خود برای گفتگو با ایران و حصول توافقی جدید با تهران سخن گفته بود. تمایلی که یک طرفه بود و علی خامنه‌ای مذاکره با دولت ترامپ را «ممنوع» اعلام کرده بود.
رئیس جمهوری منتخب آمریکا در جریان تبلیغات انتخاباتی خود بار دیگر از تمایلش برای توافق با ایران پرده برداشته و بارها تکرار کرده بود که مایل است با ایران گفتگو کند هرچند به تهران اجازه نخواهد داد به سلاح هسته‌ای دست یابد.
از زمان قطعی شدن پیروزی ترامپ، واکنش‌ها در ایران نسبت به این مسئله قدری محتاطانه بوده و مقام‌های دولتی و نظامی دیگر از ادبیات رایج خود علیه ترامپ را تکرار نکرده‌اند. مشخص نیست آیا ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید همچنان به وعده خود برای گفتگو و توافق با ایران پایبند خواهد بود یا خیر.
همچنین معلوم نیست که در تهران چه موضعی در قبال این مسئله در دستور کار قرار می‌گیرد. آقای ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود نه تنها از برجام خارج شد که دستور کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران را هم صادرکرد که باعث شد دیوار اختلافات بین تهران و و او بلندتر شود.
