قیمت 360 نوشت: طرح کالابرگ الکترونیکی به بهانه حمایت از معیشت اقشار کم‌درآمد و ساماندهی نظام یارانه‌ها، بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است.
این طرح که با هدف کنترل اثرات تورمی و ارتقا قدرت خرید خانوارهای ایرانی، به ویژه دهک‌های پایین جامعه، طراحی شده، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته و اکنون در آستانه اجرایی شدن به صورت گسترده قرار دارد. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف طرح کالابرگ الکترونیکی، جزئیات مربوط به اعتبار و کالاهای مشمول، زمان‌بندی اجرا، چالش‌های پیش‌رو و واکنش‌های مختلف به این طرح می‌پردازیم.
اهداف و چشم‌اندازهای طرح کالابرگ الکترونیکی
بنا بر اعلام دولت، هدف اصلی این طرح، اختیاری کردن انتخاب میان دریافت یارانه نقدی و استفاده از کالابرگ برای خرید کالاهای اساسی با نرخ یارانه‌ای است. به عبارت دیگر، دولت تلاش می‌کند تا با ارائه این امکان، به خانوارهای کم‌درآمد کمک کند تا سبد معیشتی خود را با قیمت مناسب‌تری تامین کنند. این طرح برای افراد حاضر در دهک‌های یک تا هفت جامعه طراحی شده و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که با استفاده از اعتبار کالابرگ، اقلام ضروری خود را از فروشگاه‌های تعیین‌شده تهیه کنند.
جزئیات اعتبار و فهرست کالاهای مشمول
یکی از نکات حائز اهمیت در اجرای این طرح، میزان اعتبار در نظر گرفته شده برای هر خانوار است. بر اساس گزارش‌های رسمی، هر خانوار مشمول حاضر در دهک‌های اول تا سوم می‌تواند از اعتباری معادل ۵۰۰ هزار تومان بابت هر نفر برای خرید کالاهای اساسی استفاده کند.
مبلغ یارانه کالابرگ الکترونیک برای دهک‌های چهار تا هفت نفری ۳۵۰ هزار تومان است. این کالاها شامل اقلامی چون برنج، روغن، ماکارونی، قند و شکر، گوشت مرغ، تخم‌مرغ، ماست و پنیر است که از طریق فروشگاه‌های مشخص‌شده و با نرخ مصوب در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرد.
چالش‌های پیش‌روی اجرای طرح
اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، با چالش‌های متعددی روبرو است. یکی از مهم‌ترین انتقادات، عدم تناسب اعتبار تخصیص‌یافته با افزایش افسارگسیخته قیمت کالاهای اساسی است. به طوری که افزایش قیمت‌ها در ماه‌های اخیر، باعث شده تا اعتبار 500 هزار تومانی نتواند نیازهای اساسی بسیاری از خانوارها را به طور کامل پوشش دهد. علاوه بر این، برخی از فروشگاه‌ها در مناطق محروم هنوز به سامانه‌های لازم برای استفاده از کالابرگ مجهز نشده‌اند که این مسئله می‌تواند مانع اجرای سراسری و عادلانه طرح شود.
واکنش‌ها و دیدگاه‌های مختلف نسبت به طرح
بنا بر بررسی‌های قیمت ۳۶۰ ، طرح کالابرگ الکترونیکی به عنوان یادآور سیستم کوپنی دهه ۶۰ و ۷۰، واکنش‌های متفاوتی را در پی داشته است. برخی کارشناسان معتقدند که این اقدام می‌تواند به بهبود عدالت اجتماعی و کاهش فشارهای اقتصادی بر اقشار ضعیف کمک کند. در مقابل، گروهی دیگر بر این باورند که این طرح، راهکاری موقت و فاقد تاثیر پایدار بر مشکلات ساختاری اقتصاد ایران است. مجلس شورای اسلامی نیز از فعال‌سازی کالابرگ الکترونیکی حمایت کرده و خواستار تسریع اجرای آن در سطح کشور شده است. با این حال، نمایندگان مجلس هشدار داده‌اند که هرگونه تاخیر یا ضعف در اجرا، می‌تواند منجر به تشدید مشکلات معیشتی شود.
زمان‌بندی و گام‌های بعدی دولت
بر اساس آخرین اخبار، قرار است طرح کالابرگ الکترونیکی در بهار سال جاری به صورت سراسری و رسمی آغاز شود. دولت امیدوار است با بهره‌گیری از تجربیات به دست آمده در اجرای آزمایشی طرح در چند استان، بتواند اجرای سراسری را بدون ایجاد اختلال برای خانوارها به انجام برساند. همچنین، برنامه‌هایی برای افزایش تعداد کالاهای مشمول طرح و افزایش میزان اعتبار در نظر گرفته شده برای افراد مشمول در دستور کار قرار دارد.
در نهایت، باید منتظر ماند و دید که آیا این طرح می‌تواند به اهداف خود دست یابد و به بهبود وضعیت معیشتی خانوارهای ایرانی کمک کند یا خیر.
