به همین ترتیب، سوئد نیز به عنوان یک کشور بی طرف تا زمان پیوستن به ناتو در مارس ۲۰۲۴ و بدنبال تهاجم روسیه به اوکراین، برای دفاع از خاک خود به هواپیمای چندمنظوره Saab JAS 39 Gripen متکی بود.
بریتانیا با سابقه طولانی در تولید هواپیما، در سال ۲۰۱۸ جت‌های جنگنده F-35 Lightning II که یک جنگنده نسل پنجمی ساخت ایالات متحده است را تحویل گرفت. تا آن زمان، این کشور برای تامین جت جنگنده یوروفایتر خود که یک جنگنده چندمنظوره مافوق صوت در مشارکت با آلمان، ایتالیا و اسپانیاست، به کمپانی های Airbus, BAE Systems, و Leonardo اتکا داشت.
کشورهای بسیاری به جت های جنگنده ساخت آمریکا وابسته هستند
بنابراین، بر خلاف کشورهای ذکر شده در بالا، بقیه جهان برای تامین نیازهای خود به جت های جنگنده ساخت ایالات متحده و شوروی سابق وابسته بودند.
جنگنده North American F-86 Sabre
شرکت هوانوردی North American با استفاده از داده‌های تحقیقات پروازی که از متخصصان آیرودینامیک آلمانی در پایان جنگ جهانی دوم به دست آمده بود، یک جت جنگنده با بال شیب دار را برای مقابله با Mikoyan-Gurevich MiG-15 در طول جنگ کره (۱۹۵۹-۱۹۵۳) توسعه داد.
اولین صادرات F-86 Sabre از کمپانی نورث آمریکن به نیروی هوایی جمهوری چین (تایوان) بود، که از آنها برای نبرد با میگ های جمهوری خلق چین در طول بحران دوم تنگه تایوان در سال ۱۹۵۸ استفاده کرد.
در حالی که هند در سال ۱۹۵۷ در حال نزدیک تر شدن به اتحاد جماهیر شوروی بود، نیروی هوایی پاکستان ۱۰۰ فروند F-86 Sabre ساخت آمریکا را به عنوان بخشی از یک برنامه کمکی از ایالات متحده دریافت کرد.
نیروی هوایی پرتغال نیز ۵۰ فروند F-86F را از ذخایر نیروی هوایی ایالات متحده (USAF) تحویل گرفت و از آنها در طول جنگ استقلال گینه بیسائو (۱۹۷۴-۱۹۶۳) استفاده کرد. نیروی هوایی فیلیپین تا زمان دریافت هواپیمای مافوق صوت Northrop F-5 در سال ۱۹۶۵ از F-86 به عنوان هواپیمای رهگیر اصلی خود استفاده می کرد.
Lockheed F-104 Starfighter
جنگنده Lockheed F-104 Starfighter که در طول جنگ سرد به عنوان یک جنگنده چندمنظوره برای همه شرایط آب و هوایی توسعه یافت، تحت لیسانس توسط کشورهای بلژیک، هلند و ایتالیا برای نیروهای هوایی شان ساخته می شد.
کانادا نیز جنگنده F-104 Starfighter را برای نیروهای مسلح خود انتخاب کرد. در اواخر دهه ۱۹۵۰، ایالات متحده فکر می کرد که در زمینه فناوری جت های جنگنده از اتحاد جماهیر شوروی عقب تر است و با وجود اینکه F-104 طوری طراحی شده بود که به عنوان یک جنگنده برتری هوایی به کار گرفته شود، تصمیم گرفت از این هواپیما به عنوان یک رهگیر استفاده کند.
در ۲۶ فوریه ۱۹۵۸، اولین اسکادران F-104 Starfighter در اسکادران هشتاد و سوم رهگیر جنگنده در پایگاه هوایی همیلتون در کالیفرنیا وارد خدمت شد.
F-104 Starfighter با نرخ صعود قابل توجه و توانایی پرواز با سرعت ثابت ۲ ماخ، برای چندین دهه در خدمت بسیاری از نیروهای هوایی جهان باقی ماند. سایر کشورهایی که F-104 Starfighter را در اختیار گرفتند عبارتند از:
- بلژیک
- کانادا
- دانمارک
- آلمان
- یونان
- ایتالیا
- ژاپن
- اردن
- هلند
- نروژ
- پاکستان
- اسپانیا
- تایوان
- ترکیه
جنگنده مافوق صوت Northrop F-5 Freedom Fighter
در اواسط دهه ۱۹۵۰، نورثروپ کار بر روی یک جت جنگنده سبک با هزینه عملیاتی کم و عمر طولانی را آغاز کرد. در سال ۱۹۵۶، نیروی هوایی ایالات متحده اف-۵ ساخت نورثروپ را به عنوان جایگزین T-33 Shooting Star های ساخت لاکهید انتخاب کرد.
در سال ۱۹۶۲، دولت کندی به دنبال یک جت جنگنده ارزان قیمت بود که آمریکا بتواند آن را به کشورهای دیگر صادر کند. اولین کشور خارجی که برای F-5 سفارش داد، نروژ در ۲۸ فوریه ۱۹۶۴ بود. دیگر کشورهایی که F-5 Freedom Fighter را خریداری کردند عبارتند از:
- برزیل
- اتیوپی
- یونان
- ایران
- کنیا
- مالزی
- مکزیک
- مراکش
- هلند
- فیلیپین
- سنگاپور
- کره جنوبی
- اسپانیا
- سوییس
- تایوان
- ویتنام جنوبی
- ونزوئلا
McDonnell Douglas F-4 Phantom II
جنگنده F-4 Phantom II ساخت مک دانل داگلاس که در ابتدا به عنوان یک جنگنده بمب افکن ناونشین برای نیروی دریایی ایالات متحده در اواسط تا اواخر دهه ۱۹۵۰ توسعه یافت، به یکی از موفق ترین جت های جنگنده آمریکا تبدیل شد.
F-4 Phantom II یک جنگنده بمب افکن بزرگ جثه با دو سرنشین پشت سر هم با حداکثر سرعت ۲.۲ ماخ بود و می توانست بیش از ۸.۱ تن مهمات را روی ۹ نقطه اتصال خارجی حمل کند.
F-4 به طور گسترده در طول جنگ ویتنام (۱۹۷۵-۱۹۵۵) به عنوان جنگنده برتری هوایی برای نیروی هوایی، نیروی دریایی و تفنگداران دریایی ایالات متحده استفاده شد.
جنگنده F-4 آنقدر هوای خوبی بود که تا پس از جنگ خلیج فارس (۱۹۹۱-۱۹۹۰) در سال ۱۹۹۶ بازنشسته نشد و با وجود تمایل به ساخت هواپیماهای بومی ، بریتانیا نسخه هایی مبتنی بر F-4J نیروی دریایی ایالات متحده را برای ناو هواپیمابر بریتانیا HMS Ark Royal خریداری کرد.
تنها تفاوت بین F-4 Phantom II بریتانیا با نمونه مورد استفاده ارتش آمریکا این بود که از موتورهای Rolls-Royce Spey و آویونیک ساخت بریتانیا استفاده می کرد. سایر کشورهایی که اف-۴ فانتوم II ساخت مک دانل داگلاس را خریداری کردند عبارتند از:
- استرالیا
- مصر
- آلمان
- یونان
- ایران
- اسرائیل
- ژاپن
- کره جنوبی
- اسپانیا
- ترکیه
McDonnell Douglas F-15 Eagle
مک دانل داگلاس برای رفع نیاز نیروی هوایی آمریکا به یک جنگنده برتری هوایی با قابلتی عملیات در تمام شرایط آب و هوایی، کار بر روی F-15 Eagle را آغاز کرد. این هواپیما اولین پرواز خود را در ژوئیه ۱۹۷۲ انجام داد و در سال ۱۹۷۶ وارد خدمت نیروی هوایی ایالات متحده شد.
F-15 Eagle که ۴۸ سال پس از ورود به خدمت همچنان توسط نیروی هوایی ایالات متحده و نیروهای هوایی سایر کشورهای دوست مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از موفق ترین جنگنده های مدرنی است که رکورد بیش از ۱۰۰ پیروزی و حتی یک شکست در نبردهای هوایی داشته است.
نیروی هوایی ایالات متحده قصد داشت تا در دهه ۲۰۱۰ جنگنده های F-15 Eagle خود را با F-22 Raptor ساخت لاکهید مارتین جایگزین کند.
با این حال، به دلیل کاهش بودجه و تعداد ناکافی F-22 ها، F-15 Eagle همچنان در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده باقی مانده است و از سال ۲۰۲۶ با F-15EX Eagle II تازه ساخته شده جایگزین خواهد شد. اتفاقاً، نسل پنجم F- 22 هواپیمایی است که صادرات آن به کشورهای دیگر ممنوع است. سایر کشورهایی که نیروی هوایی آن ها به جنگنده F-15 Eagle مجهز شده است عبارتند از:
- اسرائیل
- ژاپن
- عربستان سعودی
General Dynamics F-16 Fighting Falcon
اف-۱۶ فایتینگ فالکون ساخت جنرال داینامیکس اخیراً بسیار خبرساز بوده است، پس از اینکه چندین کشور این جت های جنگنده نسل ۴ قدیمی خود را به اوکراین داده اند.
F-16 که در اواخر دهه ۱۹۶۰ برای نیروی هوایی ایالات متحده به عنوان یک هواپیمای جنگنده چندمنظوره سبک وزن تک موتوره توسعه یافت، چندین پیشرفت را نسبت به هواپیماهای قبلی داشت که شامل موارد زیر بود:
- یک سیستم تثبیتی استاتیک آرام/سیستم کنترل پرواز با سیم
- یک کابین خلبان حبابی بدون قاب برای داشتن میدان دید بیشتر
- فرمان جانبی
- یک صندلی خمیده ۳۰ درجه ای برای کاهش اثر نیروی جی روی خلبانان
از زمان اولین پرواز خود در ۲۰ ژانویه ۱۹۷۴، جنگنده F-16 یکی از محبوب ترین جت های جهان باقی مانده است. اکنون این جنگنده با جنگنده نسل پنجمی F-35 Lightning II ساخت لاکهید مارتین جایگزین شده است. ایالات متحده F-16 را به کشورهای زیر صادر کرده است:
- بحرین
- شیلی
- بلژیک
- مصر
- یونان
- اندونزی
- عراق
- اسرائیل
- اردن
- مراکش
- عمان
- پاکستان
- لهستان
- پرتغال
- رومانی
- سنگاپور
- اسلواکی
- کره جنوبی
- تایوان
- تایلند
- ترکیه
- امارات متحده عربی
- ونزوئلا
Lockheed Martin F-35 Lightning II
جنگنده نسل پنجمی F-35 Lightning II ساخت لاکهید مارتین یک جنگنده چند منظوره تک سرنشین، تک موتوره و پنهانکار است که برای برتری هوایی و ماموریت های ضربتی طراحی شده است. این هواپیما سه نوع دارد:
- F-35A با برخاست و فرود معمولی
- F-35B با برخاست کوتاه و فرود عمودی (STOVL)
- F-35C نوع ناونشین که برای برخاستن به کمک منجنیق طراحی شده است
F-35 اولین پرواز خود را در سال ۲۰۰۶ انجام داد و در جولای ۲۰۱۵ وارد خدمت نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده شد. از هم اکنون تا سال ۲۰۴۴، ایالات متحده قصد دارد ۲,۴۵۶ فروند F-35 برای ارتش خود بخرد که آن را به اصلی ترین جت جنگنده ارتش این کشور ناتو و متحدان آن تبدیل می کند. تاکنون ایالات متحده آمریکا F-35 را به کشورهای زیر صادر کرده است:
- استرالیا
- بلژیک
- کانادا
- دانمارک
- فنلاند
- آلمان
- یونان
- اسرائیل
- ایتالیا
- ژاپن
- هلند
- نروژ
- لهستان
- کره جنوبی
- سنگاپور
- سوییس
- بریتانیا
