هواپیماهای نظامی برای انجام برخی از چشمگیرترین مانورها به منظور انجام موفق ماموریت های رزمی شان طراحی شده اند. چه تعقیب و گریز با سرعت بالا باشد، یا درگیری هوایی تن به تن یا مانورهای دقیق تر برای پنهانکاری، هواپیماهای نظامی بالاترین سطح چابکی را دارند. آیا هواپیماهای نظامی می توانند مانورهایی مانند مانور کبرا انجام دهند؟ تعدادی هواپیمای نظامی در سراسر جهان وجود دارد که می توانند مانور کبرا را انجام دهند.
آیا هواپیمایی در نیروی هوایی ایالات متحده می تواند این مانور را انجام دهد؟ هواپیمای X-62 VISTA ساخت جنرال داینامیکس تنها هواپیمای نیروی هوایی ایالات متحده است که در تئوری می تواند مانور کبری را انجام دهد. این مقاله به بررسی قابلیت های X-62 می پردازد و بررسی می کند که چرا دیگر هواپیماهای نظامی چابک برای چنین مانورهای آیروبیکی طراحی نشده اند.
مانور کبرا
مانور کبرا نمونه ای از ابرمانورپذیری است که در آن هواپیما زاویه پیچ خود را چنان ناگهانی تغییر می دهد که ارتفاع آن افزایش نمی یابد. علاوه بر این، از دست دادن لیفت برای مدت زمانی بسیار کوتاه رخ می دهد به طوری که هیچ ارتفاعی از دست نمی رود. جالب اینجاست که انجام کامل این مانور به قدری مختصر و دقیق انجام می شود که هواپیما در حین حرکت غلت نمی زند یا منحرف نمی شود.
در حالی که هواپیما باید قادر به انجام یک مانور دقیق بدون فشار بیش از حد به بدنه باشد، برای انجام آن به یک خلبان بسیار ماهر نیاز است. در حالی که مانور کبرا به طور کلی در نمایشگاه های هوایی و پروازهای بسیار تخصصی به نمایش گذاشته می‌شود، این مانورها را می‌توان در طول نبرد به عنوان آخرین راه حل برای خلاص شدن از دست هواپیمای تعقیب کننده در نبردهای هوایی نزدیک انجام داد. مانور کبرا ممکن است به این امید انجام شود که هواپیمای تعقیب کننده ناخواسته جلو بیفتد و بتوان آن را دور زد.
هواپیمای X-62A متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده
- خدمه: ۲ نفر (خلبان و خلبان ایمنی)
- طول: ۱۴.۸ متر
- طول بال: ۹.۸ متر
- ارتفاع: ۴.۸ متر
- وزن خالی: ۱۸,۲۳۸ کیلوگرم
- وزن ناخالص: ۱۲,۰۰۳ کیلوگرم
- حداکثر وزن برخاست: ۱۹,۱۸۷ کیلوگرم
- موتور: ۱ موتور توربوفن پس سوز General Electric F110-GE-100 با پیشرانه خشک ۱۶,۶۰۰ پوند (۷۴ کیلونیوتن) و ۲۸,۲۰۰ پوند (۱۲۵ کیلونیوتن) با پس سوز
- حداکثر سرعت: ۲,۱۷۰ کیلومتر بر ساعت در سطح دریا: ۱.۲ ماخ (۱,۴۶۰ کیلومتر بر ساعت). در ارتفاع بالا: بیش از دو ماخ
- برد فرابری: ۵,۲۰۰ کیلومتر با ۳ باک سوخت اضافی به گنجایش ۱۴۰۱ لیتر
- سقف پروازی: ۵۰,۰۰۰ فوت (۱۵,۰۰۰ متر)
- نرخ صعود: ۵۰,۰۰۰ فوت در دقیقه (۲۵۰ متر در ثانیه)
C-62 VISTA ساخت جنرال داینامیکس تنها هواپیمای (شبیه ساز) در ایالات متحده است که از نظر تئوری می تواند مانور کبری را انجام دهد. این هواپیمای آزمایشی از F-16D Fighting Falcon مشتق شده و برای انجام آزمایشات توسط نیروی هوایی ایالات متحده طراحی شده است. این هواپیما به عنوان بخشی از سرمایه گذاری مشترک جنرال داینامیکس و Calspan برای سیستم خودکار کنترل شبیه سازی (SACS) طراحی شده است.
این هواپیما دارای یک نازل موتور جهت دهی رانشی چند محوره است که کنترل فعال بیشتری را در موقعیت‌های پساتوقف، مانند مانور کبرا، امکان‌پذیر می‌سازد. این هواپیما می تواند کنترل گام و انحراف را در زوایای حمله بسیار بالا (عمودی) انجام دهد – چیزی که هواپیماهای سنتی قادر به دستیابی به آن نیستند. این هواپیما به یک مقاومت گیر تخصصی پشتی مجهز است که در طول بدنه عمل می کند.
هیچ هواپیمای آمریکایی دیگری نمی تواند مانور کبرا را انجام دهد
F-35 Lightning II
- خدمه: ۱ نفر
- وزن خالی: ۱۳,۲۹۰ کیلوگرم
- وزن ناخالص: ۲۲,۴۷۱ کیلوگرم
- حداکثر وزن برخاست: ۲۹,۹۰۰ کیلوگرم
- ظرفیت سوخت: ۸,۲۷۸ لیتر داخلی
- موتور: ۱ موتور توربوفن پس سوز Pratt & Whitney F135-PW-100 با پیشرانه خشک ۲۸,۰۰۰ پوند (۱۲۵ کیلونیوتن) یا ۴۳,۰۰۰ پوند (۱۹۱ کیلونیوتن) با پس سوز
- حداکثر سرعت: ۱.۶ ماخ در ارتفاع بالا، ۱.۰۶ ماخ (۱,۲۹۶ کیلومتر بر ساعت) در سطح دریا
- برد: ۲,۸۰۰ کیلومتر
- برد عملیاتی: ۱,۲۳۹ کیلومتر در عملیات های ممانعتی (هوا به سطح) با سوخت داخلی. ماموریت های هوا به هوا ۱,۴۱۰ کیلومتر با سوخت داخلی
- سقف پروازی: ۵۰,۰۰۰ فوت (۱۵,۰۰۰ متر)
همانطور که در بخش قبل ذکر شد، تنها یک هواپیمای شبیه ساز آمریکایی می تواند به لطف طراحی و پیکربندی خود چنین مانوری را انجام دهد. در حالی که بسیاری از هواپیماهای نسل چهارم و پنجم دیگر در ناوگان نیروی هوایی آمریکا دارای قابلیت مانور بالایی هستند، اما برای نمایش های آیروبیک طراحی نشده اند.
الزامات مأموریت رزمی در بیشتر هواپیماهای نظامی، از جمله فناوری پنهانکاری، استفاده از چنین مانورهایی را محدود می کند. در حالی که یک هواپیمای نیروی هوایی آمریکا بتواند برای فریب دشمن مانور کبرا انجام دهد، با این کار دید خود نسبت به دشمن را از دست می دهد در حالی که تمامی سلاح ها رو به آسمان هستند و انرژی هواپیما به طور موقت از بین می رود. علاوه بر این، چنین مانورهایی همواره می تواند یک ریسک ایمنی باشد به ویژه در شرایط که امکان برخورد در هوا در جریان انجام ماموریت را افزایش دهد.
