گرمایش جهانی وضعیتی بحرانی دارد و این امر نشان میدهد جهان باید هرچه سریعتر به اهداف بیطرفی کربن خود دست پیدا کند، در این میان بزرگترین اقتصادها، نیازمند حیاتیترین اقدامات هستند.
رقابت جهانی برای کربنصفر شدن خالص ادامه دارد و کشورها در مراحل مختلف دستیابی به این تعهد هستند. در حالی که پیشرفتهای قابلتوجهی حاصل شده است، بسیاری از بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانهای جهان هنوز به اهداف بیطرفی کربن مطابق با توافقنامه آبوهوایی پاریس متعهد نشدهاند.
با این حال با توجه به وضعیت گرمایش جهانی و میزان انتشار گازهای گلخانهای، ۴۰ کشور جهان از سال ۲۰۲۱ اهداف اقلیمی برای سال ۲۰۳۰ تعیین کردند و به کشورهای متعهد قبلی پیوستند، اما مسیر دستیابی به هدف بیطرفی کربن ناهموار است.
فشارهای بینالمللی برای کشورها در راستای کاهش سریعتر انتشار گازهای گلخانهای در حال افزایش است، بنابراین کشورها باید با سرعت بیشتری به برنامههای کاهش انتشار خود جامه عمل بپوشانند. بزرگترین کشورها و ثروتمندترین اقتصادها بهطور معمول بیشترین گازهای گلخانهای را منتشر میکنند، بنابراین حیاتیترین اهداف را دارند.
اهداف موقت و نهایی کشورهای جهان در کاهش انتشار کربن
طبق آخرین دادههای هدف انتشار ملی از Net Zero Tracker، هدف موقت ایالات متحده آمریکا کاهش ۵۰ تا ۵۲ درصدی انتشار گازهای گلخانهای نسبت به سطح آن در سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۳۰ است و هدف کربنصفر شدن خالص این کشور برای سال ۲۰۵۰ تعیین شده است.
رقیب اصلی اقتصادی این کشور، چین، به جای کاهش، تمرکز خود را برای دستیابی به هدف بیطرفی کربن یا کربنصفر شدن سال ۲۰۶۰ تعیین کرده است.
اتحادیه اروپا از تمام ۲۷ کشور عضو خود خواسته است که تا ۲۰۳۰ انتشار گازهای گلخانهای خود را به میزان ۵۵ درصد کاهش دهند و از هدف کربنصفر شدن خالص تا سال ۲۰۵۰ خبر داده است.
استرالیا که به دلیل استفاده از سوختهای فسیلی در میان تولیدکنندگان سرانه در جایگاه اول قرار دارد، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میزان انتشار گازهای گلخانهای خود را تا ۴۳ درصد نسبت به سطح سال ۲۰۰۵ کاهش دهد، هدف کربنصفر شدن خالص این کشور برای سال ۲۰۵۰ برنامهریزی شده است.
کشورهای موفق و ناموفق در کاهش انتشار کربن
کومور، بوتان، گابن، سورینام و گویان ادعا میکنند که پیش از موعد ۲۰۲۳ به هدف کربنصفر شدن خالص دست پیدا کردهاند، با این حال چندین کشور بزرگ فاقد تعهدات لازم در این زمینه هستند.
روسیه یکی از بزرگترین آلایندههای جهان است که هدف کربنصفر خالص خود را برای سال ۲۰۶۰ تعیین کرده است. چندین کشور دیگر از جمله هند و اندونزی نیز دارای اهداف خالص صفر هستند، اما جدول زمانی آنها با سررسید تعیینشده در توافقنامه آبوهوایی پاریس یعنی سال ۲۰۵۰ تطابق ندارد و تعهدات آنها به ترتیب برای سالهای ۲۰۷۰ و ۲۰۶۰ هدفگذاری شده است.
ایران در میان ۱۰ کشور بزرگ تولیدکننده گاز تاکنون به ۳.۴۵ درصد از هدف موقت کاهش انتشار گازهای گلخانهای خود تا سال ۲۰۳۰ دست پیدا کرده است.
فنلاند پیشتاز همه کشورهایی است که از نظر قانونی برای سال بلندپروازانه ۲۰۳۵ هدف کربنصفر شدن خالص تعیین کرده است و آلمان، کشوری پرجمعیتتر از آن، در جدول زمانی توافقنامه پاریس پیشتاز است و هدف بیطرفی کربن خود را برای سال ۲۰۴۵ ثبت و به لحاظ قانونی آن را الزامی کرده است.