راهنماتو-گربهها، ظرف 10000سال از حیات وحش به خانههای انسانها راه پیدا کردند و در سفرهایشان در سراسر جهان همراهیشان کردند. اما این گربهسانان در حدود 37میلیون سال تکامل در جهانی عاری از انسان زیستهاند.
به گزارش راهنماتو، حتی در طی هزاران سالی که گربهها همراه انسانها بودند، ما تأثیر اندکی روی چگونگی و زمان جفتگیری آنها داشتهایم. گربههای خانگی به لحاظ فیزیکی تفاوتهای بسیار کمی با خویشاوندان وحشی خودشان دارند؛ بیشتر نژاد گربهها کمتر از 200سال عمر دارند و نسبتاً در شکل و اندازه شبیه به هم هستند. همه اینها کمکمان میکند تخمین بزنیم که گربهها همین اواخر اهلی شدهاند.
تفاوت نژادها
نژادهایی مانند «رَگدال» و «بیرمن» و همچنین نژادهایی با موهای فر مثل «کرنیش رکس» و گربههای بیمو مانند «اسفینکس» همین اواخر به وجود آمدهاند. برخی نژادها مانند «پرشین» قدمت بیشتری دارند (که منشأ آنها به خاورمیانه در دهه ۱۶۰۰ برمیگردد)، اما هنوز هم نسبت به بسیاری از نژادهای سگ جوان به شمار میآیند.
درحالیکه برخی نژادهای سگ تفاوتهای چشمگیری در غریزه و شخصیت با همدیگر دارند، بیشتر نژادهای گربه عمدتاً از نظر ظاهری با هم تفاوت دارند، نه از نظر خلق و خو و شخصیت. اما پرورشدهندگان گربه همچنان دارند انواع جدیدی از این حیوان را خلق میکنند: از جمله هیبریدهای خانگی و وحشی.
برای مثال، «بنگال» در اصل ترکیبی از پلنگ آسیایی و گربه خانگی است. «ساوانا» نیز ترکیبی از سِروال آفریقایی و گربه خانگی است. برخی، این نژادها را به دلیل پیشینه وحشیشان بحثبرانگیز میدانند.
گربههای آینده
بیش از ۱۰۰۰ سال پیش در اروپا، گربهها هم بهعنوان کنترلکننده آفات و هم منبعی برای پوست تأمین خز مورد استفاده بودند. وقتی گروهی از باستانشناسان اسکاندیناوی اندازهی پوست گربههای دوران وایکینگها را با بدن گربههای امروزی مقایسه کردند، دریافتند که گربههای قرن ۲۱ حدود 16درصد بزرگتر شدهاند.
این یافته از آن جهت عجیب است که اهلیسازی معمولاً باعث کاهش اندازه حیوانات همراه میشود. سگها حدود یکچهارم کوچکتر از گرگها هستند؛ حیوانات اهلی مانند گاو، گوسفند و بز نیز از همتایان وحشی خود کوچکترند.
در این میان، صرفاً دسترسی به غذای خشک و پرکالری نیست که باعث بزرگتر شدن گربهها شده است. دانشمندان افزایش اندازهی بدن گربههای آزاد و وحشی را در بوتهزارهای استرالیا ثبت کردهاند. گرچه این گربهها ممکن است گهگاه بقایای غذای انسان را بدزدند، ولی همهی آنها بهطور منظم توسط انسانها تغذیه نمیشوند. البته، گربهها نه به اندازهی گودزیلا رشد خواهند کرد و نه ناگهان شستهای قابل حرکت پیدا خواهند کرد.
بزرگ و مهربان
پس گربههای آینده چگونه خواهند بود؟ یک احتمال این است که گربههای آینده از گربههای امروزی بزرگتر شوند. ادامه تماس با انسانها ممکن است باعث شود که مهربانتر شوند. بهطور طبیعی، گربهها نسبت به سگها که سابقهی تکامل به عنوان حیوانات گروهی را دارند، انزواطلبتر و نسبت به انسانها محتاطترند. تماس مداوم با انسانها ممکن است به گربههای مهربانتر در بقا کمک کرده و احتمال انتقال ژنهای اجتماعیتر به نسلهای بعد را افزایش دهد.
با گذشت زمان، این موضوع میتواند به ایجاد حیوان خانگی آرامتری بیانجامد؛ بدون آنکه بهترین بخش از زندگی با این حیوان حذف شود: یعنی آن زمانی که گربهتان بغلتان میکند و میدانید که این بغل واقعی است.
وقتی دانشمندان رفتارهای اجتماعی و شخصیت گربههای خانگی را با پلنگهای ابری، پلنگهای برفی، شیرهای آفریقایی و گربههای وحشی اسکاتلندی مقایسه کردند، دریافتند که گربههای خانگی دقیقاً برای زندگی گروهی مناسب نیستند. آنها تمایل به تسلططلبی، عصبیبودن و تکانشگری دارند - ویژگیهایی که شاید برای یک دوست مطلوب نباشد.
با این حال، شخصیت گربههای خانگی بیشتر شبیه به شیرهای اجتماعی آفریقایی است که راهی برای زندگی در گروه پیدا کردهاند. این موضوع نشان میدهد که گربهها زمینههای لازم را برای سازگاری با آیندهای اجتماعیتر دارند. گرچه کلونیهای بزرگ گربهها لزوماً شبیه به گروههای شیر نخواهد بود، شیرها نشان میدهند که در صورتیکه که شرایط مهیا باشد، گربهها میتوانند در کنار یکدیگر زندگی کنند.
هرچقدر انسانها زمان بیشتری برای آموختن روانشناسی و رفتار گربهها صرف کنند، فرصت بیشتری برای بهبود رابطهمان با آنها ایجاد میشود. اگر درک کنیم چه چیزهایی گربهها را تحریک میکند، چه چیزهایی آنها را خوشحال میکند و چه چیزهایی را نمیتوانند تحمل کنند، میتوانیم اطمینان حاصل کنیم که گربهها بهترین زندگی ممکن را خواهند داشت.