راهنماتو- هند بنت عتبه یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار در تاریخ صدر اسلام است. او به‌عنوان همسر ابوسفیان بن حرب (درگذشته ۳۱ هجری/۶۵۲ میلادی)، از بزرگان قریش، و مادر معاویه بن ابوسفیان (درگذشته ۶۰ هجری/۶۸۰ میلادی)، بنیان‌گذار سلسله امویان، نقش مهمی در تاریخ اسلام و تحولات سیاسی آن دوران داشت. شخصیت هند به دلیل وقایع تاریخی‌ای مانند جنگ احد (۳ هجری/۶۲۵ میلادی) و فتح مکه (۸ هجری/۶۳۰ میلادی)، مورد توجه تاریخ‌نگاران و محققان اسلامی بوده است.
به گزارش راهنماتو، در این مقاله، زندگی هند بنت عتبه، نقش او در تحولات صدر اسلام، و تأثیر او بر تاریخ اسلام را به‌طور مفصل بررسی خواهیم کرد.
زندگی‌نامه هند بنت عتبه
1. نسب و خاندان
هند بنت عتبه از خاندان برجسته بنی‌عبد شمس بود که یکی از شاخه‌های اصلی قریش محسوب می‌شد. پدرش عتبه بن ربیعه و مادرش صفیه بنت امیه بودند. خاندان هند از نظر ثروت، قدرت و نفوذ اجتماعی در مکه از جایگاه بالایی برخوردار بود. پدر هند، عتبه بن ربیعه، از بزرگان قریش بود و در تصمیم‌گیری‌های قبیله‌ای و سیاسی نقش مهمی ایفا می‌کرد.
2. ازدواج با ابوسفیان
هند ابتدا با حفص بن مغیره ازدواج کرد و از او پسری به نام ابوحذیفه داشت. پس از مرگ حفص، هند با ابوسفیان بن حرب (متولد حدود ۵۷۰ میلادی) ازدواج کرد. این ازدواج باعث تحکیم روابط میان بنی‌عبد شمس و بنی‌امیه شد. هند از ابوسفیان صاحب پسری به نام معاویه (متولد سال ۱۵ قبل از هجرت) شد که بعدها اولین خلیفه از سلسله بنی‌امیه شد.
نقش هند در حوادث صدر اسلام
1. مخالفت با اسلام و حضور در جنگ احد
هند در ابتدا از مخالفان سرسخت اسلام بود. او به دلیل کشته شدن پدرش (عتبه بن ربیعه)، عمویش (شیبه بن ربیعه) و برادرش (ولید بن عتبه) در جنگ بدر (۱۷ رمضان ۲ هجری/۱۳ مارس ۶۲۴ میلادی)، کینه شدیدی نسبت به پیامبر اسلام (ص) و مسلمانان پیدا کرد.
در جنگ احد (۷ شوال ۳ هجری/۲۳ مارس ۶۲۵ میلادی)، هند به همراه قریش به میدان جنگ آمد و به‌طور مستقیم در تحریک قریشیان علیه مسلمانان نقش داشت. گفته شده است که هند به وحشی بن حرب (برده حبشی) وعده آزادی و پاداش داد تا حمزه بن عبدالمطلب، عموی پیامبر (ص)، را به قتل برساند. وحشی با پرتاب نیزه‌ای حمزه را به شهادت رساند. پس از پایان جنگ، هند بدن حمزه را مثله کرد و جگر او را به نشانه انتقام از دست مسلمانان، به دندان گرفت؛ اگرچه گفته شده است که آن را تف کرد.
2. تغییر موضع پس از فتح مکه
در رمضان ۸ هجری/ژانویه ۶۳۰ میلادی، هنگامی که پیامبر (ص) با سپاه خود مکه را فتح کرد، ابوسفیان به همراه برخی دیگر از بزرگان قریش اسلام آورد. هند که تا پیش از آن از مخالفان سرسخت اسلام بود، پس از گفت‌وگوی پیامبر با ابوسفیان، اسلام را پذیرفت.
هند در برابر پیامبر (ص) حاضر شد و گفت:
«ای محمد، تا امروز خانه تو نزد من منفورتر از هر خانه‌ای بود، اما اکنون عزیزتر از هر خانه‌ای است.»
این تغییر موضع هند از سوی برخی منابع نشان‌دهنده پذیرش اسلام و عبور از دوران کینه‌توزی بود اما بسیاری از منابع هم در این خصوص تردید نموده اند.
هند پس از اسلام
1. زمینه سازی برای خلافت معاویه
هند پس از اسلام آوردن، همچنان در امور سیاسی و اجتماعی نقش پررنگی داشت. پسرش معاویه در دوران خلیفه سوم (عثمان بن عفان) به‌عنوان والی شام منصوب شد. معاویه پس از شهادت امام علی (ع) در سال ۴۰ هجری/۶۶۱ میلادی، خلافت را به دست گرفت و سلسله بنی‌امیه را تأسیس کرد. هند در دوران قبل از خلافت معاویه، به‌عنوان مشاور و مادر او، نفوذ سیاسی گسترده‌ای داشت.
2. مرگ هند بنت عتبه
هند بنت عتبه در دوران خلافت عمر، در حدود سال ۱۴ هجری/۶۳۵ میلادی درگذشت. برخی منابع تاریخی اشاره کرده‌اند که هند در اواخر عمر به عبادت و پرهیزگاری مشغول بود.
مقایسه شخصیت هند در سریال معاویه و فیلم محمد رسول الله
1. هند در سریال معاویه (2024)
در سریال معاویه، شخصیت هند به‌عنوان زنی قدرتمند، باهوش و سیاستمدار به تصویر کشیده شده است. این سریال بر نقش هند در تحریک قریش علیه مسلمانان در جنگ احد و همچنین نقش او در پایه‌گذاری خلافت اموی تمرکز دارد. در این سریال، هند به‌عنوان زنی مکار و دارای نفوذ سیاسی نمایش داده می‌شود.
2. هند در فیلم محمد رسول الله (1976)
در فیلم محمد رسول الله (ساخته مصطفی عقاد)، هند به‌عنوان زنی کینه‌توز و انتقام‌جو به تصویر کشیده می‌شود. تأکید اصلی این فیلم بر وقایع جنگ احد و نقش هند در مثله کردن پیکر حمزه بن عبدالمطلب است. برخلاف سریال معاویه، در این فیلم، هند بیشتر به‌عنوان دشمن اسلام شناخته می‌شود تا یک شخصیت سیاسی با نفوذ.
3. تفاوت با شخصیت تاریخی هند
بر اساس منابع تاریخی:
هند ابتدا دشمن سرسخت اسلام بود، اما پس از فتح مکه، اسلام آورد و از نقش او در مخالفت با پیامبر (ص) کاسته شد اما کماکان تلاش او برای بازگرداندن قدرت خاندان ابوسفیان در میان اعراب چشمگیر است.
در سریال معاویه، بر قدرت و هوش سیاسی هند تمرکز شده است، اما در فیلم محمد رسول الله، بر کینه‌توزی و نقش او در جنگ احد تأکید بیشتری شده است.
