راهنماتو- دوره قاجار یعنی از 1175 تا 1304 شمسی، بخش قابل توجهی از قلمرو ایران با زور و دسیسه قدرتهای خارجی و بیتدبیری قاجار از دست رفت. تجزیه شدن بخشهای از قلمرو ایران در دوره قاجار فقط منحصر به قرارداد ترکمنچای و گلستان نیست در آن دوره چندین قرارداد نگین وجود داشت که برخی از ترکمنچای هم بدتر بودند.
به گزارش راهنماتو، مجموع جداییهای قفقاز از قراردادهای گلستان و ترکمنچای حدود ۳۵۰–۴۰۰ هزار کیلومتر مربع بود که ۱۷ شهر و ولایت قفقازی ایران از دست رفت اما این همه ماجرا نبود...
