رفتارهای اجتماعی در بسیاری از گونههای حیوانی، از جمله موشها، بسیار پیچیده است و نیازمند بررسی دقیق و علمی است. خشونت و پرخاشگری در حیوانات، به ویژه در موشهای نر، میتواند پیامدهای جدی برای نظم اجتماعی گروهها داشته باشد. از این رو، مطالعه این رفتارها و تلاش برای درک چگونگی مواجهه آنها با درگیریهای خشونتآمیز، میتواند به بهبود دانش ما در زمینه ارتباطات اجتماعی حیوانات و حتی انسانها کمک کند.
پژوهشهای قبلی نشان دادهاند که بسیاری از حیوانات دارای سلسلهمراتب اجتماعی مشخصی هستند و نحوه مدیریت درگیریها در این سلسلهمراتب میتواند بر روابط و بقای آنها تأثیرگذار باشد.
در این راستا، گروهی از محققان دانشگاه دلاور در ایالات متحده آمریکا تصمیم گرفتند به بررسی دقیقتر رفتار موشها در شرایط مواجهه با خشونت بپردازند.
آنها با استفاده از یک روش پژوهشی جدید، به بررسی نحوه برخورد موشهای نر با رفتارهای پرخاشگرانه دیگر موشها پرداختند. در این تحقیق از تکنولوژی یادگیری ماشینی استفاده شد تا دادههای مربوط به رفتارهای اجتماعی موشها به دقت تجزیه و تحلیل شود.
برای انجام این پژوهش، محققان تعاملات چهار موش (دو نر و دو ماده) را در طول پنج ساعت بررسی کردند. موشها به طور طبیعی دارای سلسلهمراتب اجتماعی هستند و در این مطالعه نیز دیده شد که یکی از موشهای نر نسبت به دیگری رفتارهای پرخاشگرانهتری دارد.
محققان همان گونه که پیشتر اشاره شد، از یادگیری ماشینی برای شناسایی الگوهای رفتاری موشها استفاده کردند و توانستند بیش از ۳۰۰۰ تعامل مختلف بین موشها را ثبت و تجزیه و تحلیل کنند.
نتایج این پژوهش نشان داد که موش نر قربانی اغلب برای فرار از خشونت، به یکی از موشهای ماده پناه میبرد. این رفتار بهعنوان یک تاکتیک انحرافی شناخته شد. در این تاکتیک، موش پرخاشگر به دنبال موش قربانی به سمت موش ماده میرود و در نهایت تعامل با او باعث کاهش درگیری بین دو موش نر میشود. این روش به کاهش تنش و جلوگیری از تشدید خشونت کمک میکرد.
بهطور کلی، درگیریهای اجتماعی اغلب میتوانند به مبارزه و نزاعهای شدیدتر منجر شوند. اما محققان دریافتند که پس از استفاده از این تاکتیک انحرافی، درگیریهای شدید کمتر رخ میدهد و موشهای نر معمولاً پس از این تعامل از یکدیگر فاصله میگیرند.
این یافته نشان میدهد که حضور موشهای ماده میتواند به کاهش درگیریهای خشونتآمیز بین موشهای نر کمک کند و نقش مهمی در مدیریت این نوع تعاملات دارد.
یافتههای فوق نه تنها به درک بهتر رفتارهای اجتماعی موشها کمک میکنند، بلکه نشان میدهند که استفاده از تکنولوژیهای نوینی مانند یادگیری ماشینی میتواند در تحلیل پیچیدگیهای رفتار حیوانات و چگونگی مدیریت درگیریها بسیار مؤثر باشد.
مجریان این پژوهش همچنین به این نکته اشاره کرده اند که این تاکتیک انحرافی ممکن است با هزینههایی برای موش قربانی همراه باشد؛ مثلاً زمان کمتری برای تعامل با موشهای ماده خواهد داشت.
گفتنی است، این مطالعه توسط دانشگاه دلاور آمریکا انجام شده و در مجله علمی PLOS Biology به چاپ رسیده است. این مجله یکی از نشریات معتبر در حوزه زیستشناسی است و مقالات علمی پژوهشی بسیاری را در دسترس عموم قرار میدهد.