
راهنماتو- کوه گاندانگ، واقع در ناحیه جنوب غربی چین، پدیدهای جالب دارد که زمینشناسان، محققان و محلیها دهههاست شاهدش هستند.
به گزارش راهنماتو، دیوارهای صخرهای پایه این کوه یک صخره پرتگاهی دارد که محلیها به آن «پرتگاه تخمگذار» میگویند، علتش آن است که این صخره هر «30سال» «تخمهای سنگی» میگذارد. اما این تخمها حقیقتا از کجا میآیند؟
این پرتگاه صخرهای تخمگذار تقریبا 6متر عرض و 20متر طول دارد که در مقایسه با اندازه کل کوه نسبتا کوچک محسوب میشود. این پرتگاه از ناحیه یکی از دیوارهای ثابش هر 30سال یک عدد تخم میگذارد، این تخم روی زمین میفتد و شانس با آن کسی همراه است که اتفاقی این تخم را پیدا کند.
صدها سال است که پدیده تخمگذاری تپه توسط محلیها مشاهده میشود. محلیها داستان کوه تخمگذار را از زمان بچگیشان شنیدهاند و بسیاری از آنها وقتی به اندازه کافی بزرگ میشوند رهسپار صخره میشوند تا شاید یک عدد تخم افتاده پیدا کنند.
از میان تخمهای سنگیای که بازیابی شدهاند، میتوان به تخمهایی با اندازه بین 20 تا 60سانتیمتر اشاره کرد. آنها یک هاله آبینگ دارند و تقریبا صاف هستند که باعث میشود بعد از شسته و صیقل داده شدن، از بعضی از زاویهها نور خورشید را انعکاس دهند. بزرگترین تخمی که پیدا شده در حدود 272کیلوگرم وزن داشته است.
صخرههای خوششانسی که از کوه تخمگذار متولد شدهاند
روستای گولو، ناحیهای قدیمی در شهرستان خودمختار ساندو شوئِی با 250000 نفر جمعیت است که 60درصد جمعیت قوم شوئِی در چین را تشکیل میدهند. قوم شوئی یکی از 56قوم رسمی در چین است و آنها از زمان سلسله هان در این ناحیه میزیستهاند. هرچند ناحیه ساندو شوئِی نسبتا بزرگ است، روستای گولو تقریبا کوچک محسوب میشود و فقط چند ده خانواده در آن زندگی میکنند.
شوئِی به معنی آب است که درواقع تاریخ زیستن آنها در کنار آب را بازنمایی میکند. مردمان شوئِی، قومی بودند که یا در کنار رودخانهها یا جویبارها زندگی میکردند. در بعضی مقاطع تاریخی، جوامع شوئِی مجبور شدند به کوهها مهاجرت کنند، جایی که هنوز در آن باقی ماندهاند و هنوز عشقشان به آب را حفظ کردهاند. همه سنتها، داستانهای مردمی و باورهایشان حول محور مفهوم آب است. اغلب لباسهای آنها به یکی از رنگهای طیف آبی است تا با رنگ آب همخوانی داشته باشد. درحقیقت، زبان شوئِی با در نظر داشتن آب در ذهن توسعه پیدا کرد زیرا 10واژه متفاوت به معنای ماهی در زبان آنها وجود دارد.
این مردمان از زمان کشف کوه تخمگذار بیش از 100تخم را در پای این پرتگاه پیدا کردهاند. در حال حال حاضر 70تخم در روستا وجود دارد و بر اساس اینکه چه کسی آنها را زودتر پیدا کرده است، در بین خانوادهها به صورت اشتراکی نگهداری میشوند. میگویند بقیه تخمها یا فروخته یا دزدیده شدهاند.
مردمان شوئِی باور دارند که این تخمها که توسط کوه تخمگذار متولد میشوند با خودشان خوششانسی و خوشبختی میآورند و حتی در مقاطعی این سنگها را پرستش میکردند. این سنگها را میتوانید تقریبا در هر خانهای پیدا کنید و افرادی که آنها را پیدا میکنند واقعا برای این سنگها احترام قائلند زیرا تصور میشود که این سنگها برای مردمانشان، حیوانات و خانههایشان سعادت و امنیت میآورد.
تشکیل تخمهای سنگی در کوه تخمگذار
هنوز درباره نحوه شکلگیری این تخمها دارند تحقیق میکنند. بر اساس تحقیقات فعلی، گمان میرود که این تخمها و صخرههای محصورکنندهشان در این ناحیه در حدود 500میلیون سال قبل در دوران کامبرین شکل گرفتهاند.
دوران کامبرین بخشی از عصر پالئوزوییک بود و به خاطر «انفجار کامبرین» ـ دورهای که بر اساس تاریخچه فسیلی، اغلب گروهای حیوانات بزرگ پدید آمدند و تنوع یافتند ـ معروف است. زمینشناسان این نظریه را مطرح میکنند که این ناحیه زمانی زیر آب بوده است که همین امر به شکلگیری این سنگهای تخممرغشکل در گذر زمان کمک کرده است.
گمان میرود به دلیل گرما و فشاری که طی 500میلیون سال گذشته روی این تخمهای سنگی وجود داشته، آنها اکنون سنگهای دگرگونی محسوب میشوند. سنگهای دگرگونی از سنگهای رسوبی و آذرینی تشکیل میشوند که طی یک دوره طولانی در زیر زمین تحت فشار و گرما قرار میگیرند.
پروفسور شو رانگوآ، از موسسه جغرافیا و ژئوفیزیک در آکادمی چینی علم، مدعی است که این تخمهای سنگی از دیاکسید سیلیکون تشکیل شدهاند که در دوران کامبرین در این ناحیه به وفور وجود داشته است. او معتقد است که شکل تخممرغی این سنگها نیز در این صورت منطقی به نظر میرسد: ازآنجایی که شکل کره سطح کوچکتری نسبت به سایر اشکال دارد، ذرات دیاکسید سیلیکون پیش از آنکه تحت فشار به سنگهای دگرگونی تبدیل شوند، در داخل آب در شکل کره به هم میچسبند.
قرارگیری در زیر آب به نرمی و گردی این سنگها کمک کرده است. همانطور که سنگها به واسطه جریانهای آبی محیط و حیوانات در کف اقیانوس فرو میروند، فرسایش مییابند و به شکلهای گردتر و نرمتری درمیآیند.
اما صخرهای که تخمها را احاطه کرده است جنسی متفاوت دارد. خود پرتگاه از سنگهای دگرگونی ساخته نشده است. درعوض، صخره احاطهکننده از جنس صخرههای آهکی است که یک نوع سنگ رسوبی محسوب میشوند. سنگ رسوبی در نواحیای که به سطح زمین نزدیکترند پیدا میشود و از رسوبات تحت فشار شامل ماسه، خاک یا قطعات سنگی کوچکتر تشکیل میشود.
انواع صخرههای رسوبی شامل سنگآهک، ماسهسنگ و شیل است. با این رسوبات احاطهکننده تخمهای سنگی، این امکان وجود دارد که آنها در طی 500میلیون سال گذشته به فشردهسازی و کنده شدن این تخمها کمک کردهاند.
تخمها کجا گذاشته میشوند؟
به نظر میرسد که تخمهای سنگی طی یک دوره 30ساله شکل میگیرند و این بدنه پرتگاه است که آنها را «میزاید»، اما این حقیقت ندارد. همانطور که قبلا گفته شد، این تخمها 500میلیون سال وجود داشتهاند. این پرتگاه طی زمان به دلیل فرسایش و هوازدگی دچار فرسودگی شده است. تغییرات دمایی و قرار گرفتن در معرض باد، آب، یخ، جاذبه، آدمها و حیوانات حتی بزرگترین صخرهها شامل کوهها را نیز دچار فرسایش میکند.
چون ترکیب تخمهای سنگی و صخره احاطهکننده آن با هم تفاوت دارد، باور بر این است که صخره احاطهکننده سریعتر از تخمهای سنگی دچار فرسایش میشود. علتش آن است سنگهای آهکی خیلی سریعتر از سنگهای دگرگونی خرد میشوند. سنگهای آهکی عمدتا از اکسید کلسیم، اکسید کربن و اکسید منیزیم درست شدهاند.
این سنگها همچنین رگههایی از آلومینیوم، آهن، سیلیکون و آب دارند. درواقع سنگهای آهکی رسوبی به دلیل ترکیباتشان سریعتر دچار شکستگی میشوند و تخمهای سنگی که از جنس دیگری هستند را در طی زمان نمایان میکنند. چون سنگهای دگرگونی به همراه صخره احاطهکننده شکسته نمیشوند، وقتی دچار فرسودگی میشوند از روی صخره به زمین سقوط میکنند.
محلیها تخمینزدهاند که تقریبا 30سال بین هر تخمگذاشتنِ صخره فاصله میفتد که منظور از آن سقوط این سنگهای تخممرغیشکل از روی بدنه صخره به روی زمین است. تخم سنگیای که تازه روی صخره پدیدار میشود باید 30سال صبر کند تا صخره احاطهکننده دچار فرسایش شود و تخم به زمین بیفتد اما تخم سنگیای که بخشی از آن اکنون پیداست طی 10 تا 20سال آینده میتواند سقوط کند. چون تخمهای سنگی موقعیتهای متفاوتی روی صخره دارند، هر زمان ممکن است یکی از آنها روی زمین سقوط کند، بنابراین هر زمان یک عابر خوششانس ممکن است آنها را پیدا کند.
آینده کوه تخمگذار
همانطور که کوه به فرسایش ادامه میدهد، تخمهای سنگی نیز بیشتر روی پرتگاه پدیدار میشوند و روی زمین سقوط میکنند. علاوه بر آن، ممکن است تخمهای سنگی به دلیل رفت و آمد روی کوه و فرسایش آن از قله کوه نیز بیرون بزنند. زمینشناسان نمیدانند چند عدد تخم سنگی روی کوه باقی مانده اما به لحاظ نظری اگر بگوییم در دوره کامبرین در این ناحیه اکسید سیلیکون به وفور وجود داشته، تمام کوه احتمالا پر از تخم سنگی است. درنهایت تا زمانیکه همه تخمهای سنگی تمام نشوند ـ اگر بشوند ـ کسی نمیداند چند عدد تخم سنگی وجود دارد.
در طی چند هزار سال آینده کوه به فرسایش و تبدیل شدن به خاک ادامه میدهد و تخمهایش را روی زمین میگذارد. اگر کسی نباشد که تخمها را جمع کند، تخمها روی زمین باقی میمانند و آنها نیز میشکنند و به رسوب تبدیل میشوند و نهایتا صخرههای رسوبی تازه را شکل میدهند. این چرخه سنگ است. اما اگر تخمهای سنگی در معرض عوامل هوازدگی مثل خاک، باد، آب و یخ قرار نگیرند، برای مدت طولانیتری میتوانند در مجموعههای انسانی نگهداری شوند.