نمناک نوشت: در علم روانشناسی نظریه ها و تئوری های مختلفی در مورد ترتیب تولد اشخاص وجود دارند که خصوصیات و شخصیت افراد را بر اساس تولد در خانواده بررسی کرده اند.
نظریه ترتیب تولد و شخصیت شناسی جالب بچه های خانواده
شخصیت شما وابسته به چیز های مختلف است و ممکن است عوامل مختلفی روی زندگی تان اثرگذار باشند. شما باید بدانید که تاثیر ترتیب تولد روی شخصیت تان موثر است. در نتیجه اگر بدانید که ترتیب تولد یعنی اینکه فرزند چندم باشید، چه تاثیری روی شخصیت تان دارد، بهتر می توانید با خلقیات و روحیات خودتان و اطرافیانتان آشنا شوید پس با ما در این بخش همراه شوید تا در این مورد بیشتر بدانید.
تئوری ترتیب تولد
ترتیب تولد روی شخصیت افراد موثر است و فقط به زمان تولد کودک برنمی گردد. به عنوان مثال اولین بچه با یک رفتار شخصیتی خاص به دنیا می آید و با خواهر و برادرش متفاوت است و علت آن هم این است که ترتیب تولد او با آن ها متفاوت بوده است. یعنی یکی اول، دیگری دوم و به همین ترتیب تولد ها ادامه پیدا می کند که به آن تئوری ترتیب تولد گفته می شود.
محققان بر این عقیده هستند که عوامل زیادی روی شخصیت افراد اثر گذارند که این عوامل مهم شامل موارد زیر هستند:
عوامل بیولوژیکی
کودکان بسیاری از رفتار ها و ویژگی ها و خصوصیات خود را از پدر و مادر به ارث می گیرند که شامل هوش، شجاعت و اندامشان می شود.
ویژگی های اجتماعی
تعامل کردن با دیگران و افراد دیگر در اجتماع باعث می شود که کودکان الگو های رفتاری و تجربیات مختلفی را بیاموزند.
عوامل فرهنگی
کودک معمولاً در یک فرهنگ و یک کشور قطعا شخصیت متفاوتی با کودک دیگر در یک فرهنگ و کشور دیگر دارد.
عوامل محیطی
قطعاً محیط اطراف تاثیر زیادی روی شخصیت دارد و در نتیجه شخصیت ما با اطرافیان بسته به محیطی که در آن زندگی می کنیم، متفاوت است.
شرایط خاص
همزمان که کودک رشد می کند، با شرایط مختلفی مواجه می شود که در شخصیت او اثرگذار هستند. به عنوان مثال پیدا کردن دوستان جدید، تجربه یک آسیب روحی یا متولد شدن خواهر و برادر، همگی می توانند روی شخصیتش اثرگذار باشند. هنگامی که به این عوامل نگاهی بیاندازیم، متوجه می شویم که زندگی خانوادگی تحت تاثیر عوامل مختلف قرار گرفته و شخصیت هر کدام از فرزندان را شکل می دهند اما شخصیت فرزندان با توجه به ترتیب تولدشان با یکدیگر متفاوت است.
شخصیت و خصوصیات فرزندتان مختلف خانواده
در ادامه با ویژگی های رفتاری مواجه می شوید که در شخصیت و ترتیب تولد افراد متفاوت است. بسیاری از فاکتور ها هستند که می توانند شخصیت کودک را تحت تاثیر قرار دهند.
خصوصیات تک فرزندان
این کودکان معمولاً به توجه بیشتری نسبت به دیگران نیاز دارند. به این معنا که والدین باید بیشتر به آن ها محبت می کنند و معمولاً دیرتر از همسن و سالان خود که خواهر یا برادر دارند، به بلوغ می رسند و رفتارشان بیشتر بچگانه باقی می ماند. رفتار این فرزندان معمولاً به شکل زیر است:
- اعتماد به نفس خوب
- حساس
- رشد ذهنی همزمان با سن
- کمی خودخواهی
- لذت بردن از مرکز توجه بودن
- توقع نسبتاً زیاد
- رد کردن همکاری با دیگران در بعضی از مواقع
خصوصیات فرزند اول
فرزند اول مدت زمانی را تک فرزندی سپری می کند تا خواهر یا برادر دومش متولد شود. و در نتیجه می تواند ویژگی های تک فرزند را داشته باشد اما ویژگی های دیگر او به عنوان فرزند ارشد و فرزند اول شامل موارد زیر است :
- تمایل به رهبری و مدیریت
- احساس قدرتمندی بیشتر نسبت به فرزندان دیگر
- احساس سخت و دشوار نادیده گرفته شدن بعد از تولد فرزند دوم
- کنترل کردن و تمرکز کردن برای اصلاح رفتار دیگران
- استفاده از رفتار خوب یا بد برای جلب توجه والدین
- رئیس بازی در اوردن
- تمایل به جلب رضایت دیگران
- قابل اعتماد بودن
خصوصیات فرزند دوم
فرزند دوم که معمولا فرزند وسط هم خواهد بود، توجه پدر و مادر و فرزند اول را در اختیار دارد اما خواهر و برادر بزرگترش یعنی فرزند اول برای او نقش یک الگو را دارند و معمولا سعی می کند او را دنبال کند و از راهنمایی هایش استفاده کند.
معمولا فرزند دوم تعادل بیشتری در زندگی را تجربه می کند. فرزند دوم معمولاً ویژگی های شخصیتی زیر را دارد:
- رقابتی
- تمایل به جلب رضایت دیگران و عملکرد مناسب در این موضوع
- در جستجوی آرامش
- کمک حال فرزند اول
- مستقل
- گاها یاغی، سرکش
خصوصیات فرزند وسط
بسیاری از شما اصطلاح سندروم فرزند وسط را شنیده اید. به معنای مشکلاتی است که فرزند وسط با آن مواجه می شود. معمولا فرزند وسط در اوایل زندگی با شگفتی ها و چالش های زیادی مواجه است و شاید کمی دچار مشکل و ناامیدی شود و نتواند به خوبی کودکی کند اما به طور کل توجه خواهر و برادر بزرگتر و کوچکتر خود را دارد و معمولاً همه او را دوست دارند. فرزند وسط در خانواده بزرگ معمولاً به اندازه فرزند وسط در خانواده های سه نفره رقابتی نمی شود.
علت آن هم این است که توجه اعضای خانواده به شدت روی فرزندان زیاد پخش می شود و در نتیجه فرزند وسط کمی نادیده گرفته می شود. فرزندان وسط که در خانواده های بزرگ و پرجمعیت هستند، معمولاً بیشتر تمایل به همکاری دارند تا این که با دیگران رقابت کنند. رفتار فرزند وسط با ویژگی های زیر همراه است:
- احساس ناعادلانه بودن در مورد زندگی
- کمی بدخلقی و بی حوصلگی
- احساس دوست نداشته شدن
- حس نادیده گرفته شدن
- نداشتن آزادی به اندازه فرزند کوچک و نداشتن حقوق و مسئولیت به اندازه خواهر و برادر بزرگتر
- سازش پذیر
- کمی بی صبر
- خوش مشرب
- یاد گرفتن برای چگونگی کنار آمدن با خواهر و برادر بزرگ تر و کوچک تر
- رفتار تند با خواهر برادر کوچک تر
- احساس تحت فشار بودن در خانواده
خصوصیات فرزند آخر
فرزند آخر معمولا توجه بیشتری را از پدر و مادر دریافت می کند. علاوه بر این که خواهر و برادر بزرگتر هم به او توجه می کنند و در نتیجه از لحاظ توجه و محبت چیزی کم ندارد. رفتار فرزند آخر معمولاً به شرح زیر است:
- جذابیت و خوش مشرب بودن
- توانایی رفتار کردن شبیه به تک فرزندان
- نیاز به توجه
- انتظار از دیگران برای تصمیم گرفتن یا مسئولیت پذیری
- جدی نگرفتن زندگی
- سرعت عمل بالاتر نسبت به خواهر و برادران حین انجام کارها
اما با وجود تمام ویژگی هایی که در بالا بیان کردیم، همه چیز به خانواده هم بستگی دارد. ممکن است که ویژگی کودکان در خانواده های مختلف بر اساس رفتار پدر و مادر کمی متفاوت باشد و دقیقا با موارد بالا مطابقت نداشته باشد اما به طور کل رفتار فرزندان به ترتیب تولدشان به این شکل بررسی می شود.
عوامل موثر دیگر در رفتار فرزندان
علاوه بر آنچه گفتیم، برخی عوامل دیگر وجود دارد که بر شخصیت و رفتار فرزند تاثیر گذار است، عواملی شامل :
تفاوت سنی
اگر تفاوت سنی بین خواهر و برادر زیاد یا کم باشد، رفتار آن ها به مراتب تغییر می کند.
سلامت و مشکلات ذهنی
کودکی که با یک مشکل ذهنی متولد شده و یا ناتوانی هایی دارد، احتمالاً در هر نوع ترتیبِ تولد هم که قرار بگیرد، با مشکلاتی روبرو است.
جنسیت خواهر و برادر
جنسیت خواهر برادران تاثیر زیادی روی رفتار فرزندان دارد.
مرگ خواهر و برادر
مرگ فرزند و خواهر و برادرانِ دیگر، قطعاً غیر قابل انکار است و شما می توانید به خوبی این موضوع و تاثیرش را در فرزندان تشخیص دهید.
