«تلفنِ باد» چیست و چگونه می‌تواند «اندوه» را تسکین بدهد؟

خیلی‌ها در طول دوران کرونا برخی از عزیزانشان را از دست دادند؛ اما بخاطر قرنطینه نه مراسم تشییع مفصلی برگزار شد نه تجمعی و نه در آغوش گرفتنی.

به گزارش فرادید؛ من (تارین لیندورست؛ Taryn Lindhorst) به عنوان یک مددکار اجتماعی بالینی و محقق سلامت با ۴۰ سال تجربه در مراقبت آخر عمر و سوگواری، می‌دانستم که آدم‌ها به راهی برای رفع غم نیاز دارند. بنابراین در دوران قرنطینه شروع به جستجوی منابعی برای کمک به اینگونه افراد کردم؛ تا اینکه به موضوع «تلفن باد» برخوردم.

تلفن باد چیست؟ 

در ساده‌ترین حالت، تلفن باد تلفنی با شماره‌گیر  چرخشی یا دکمه‌ای است که در نقطه‌ی خلوتی در طبیعت، معمولاً در یک ساختار باجه‌ای مجهز به یک صندلی یا نیمکت قرار دارد و هیچ خط تلفنی هم به آن متصل نیست.

مردم از تلفن باد برای تماس و گفتگوی یک‌طرفه با عزیزان فوت‌شده‌شان استفاده می‌کنند و ناگفته‌هایشان را به آن‌ها می‌گویند. تلفن‌های باد محیطی را برای فرد عزادار فراهم می‌کنند تا داستان غم و اندوهش را بازگو کند، خاطرات را مرور کند و به ارتباط با فردی که از دنیا رفته ادامه دهد. برای بسیاری از افراد، این یک تجربه‌ی کاملاً تکان‌دهنده و انگیزه‌بخش زندگی است.

در سراسر ایالات متحده حدود ۲۰۰ تلفن باد به صورت پراکنده وجود دارند. تلفن‌های باد برای استفاده‌ی عموم آزاد هستند، مجانی هستند و معمولاً در پارک‌ها، مسیرهای پیاده‌روی و در محوطه‌های کلیسا یافت می‌شوند. آن‌ها را به طور معمول، برای احترام به عزیزان از دست رفته می‌سازند. 

در ژاپن، تلفن باد از سال ۲۰۱۰  باب شد، وقتی ایتارو ساساکی، طراح باغ، یک باجه تلفن در حیاط خانه خود ساخت تا بتواند با یکی از بستگان متوفی خود صحبت کند. ماه‌ها بعد، زلزله فوکوشیما و سونامی اتفاق افتاد و ظرف چند دقیقه بیش از ۲۰۰۰۰ نفر جان باختند. 

ساساکی باجه تلفنش را با همسایه‌هایش به اشتراک گذاشت. آن‌ها به مکانی برای ابراز ناراحتی و غم‌شان نیاز فوری داشتند. خبر پخش شد و خیلی زود مردم از سراسر ژاپن آمدند تا از طریق تلفن باد ساساکی با کسانی که دوستشان داشتند صحبت کنند. از آن زمان، تلفن‌های باد در سراسر جهان گسترش یافتند. 

آیا تلفن‌های باد فایده‌ای دارند؟ 

اندوه یک تجربه بشری جهانی است که از نظر روانی، اجتماعی، معنوی و حتی بیولوژیکی بر ما اثر می‌گذارد. برخی از نخستین رسوم ما به عنوان انسان، مراسم مربوط به مرگ است که برخی از آن‌ها بیش از ۱۰۰۰۰ سال قدمت دارند، مانند استفاده از گل در مراسم تدفین و قرار دادن متوفی با بالشی زیر سر، طوری که گویی در خواب است. 

با این حال هنوز هیچ راهنمای روشنی درباره نحوه رویارویی مردم با غم از دست دادن وجود ندارد. اما قدرت صحبت کردن «با» متوفی به جای صحبت کردن «درباره» متوفی، ریشه بسیاری از درمان‌های غم در سراسر جهان بوده است، از جمله  درمان گشتالت  که بیماران را به ایفای نقش یا اجرای مجدد تجربیات زندگی با فرد از دست رفته تشویق می‌کند.

یک رویکرد متداول در درمان گشتالت این است که به فرد اجازه می‌دهد مستقیماً با یک صندلی خالی صحبت کند در حالی که تصور می‌کند شخصی که از دست داده روی صندلی نشسته است. رویکرد مشابه نوشتن نامه برای متوفی و سپس خواندن آن با صدای بلند است. 

وجه مشترک این تکنیک‌ها و تلفن باد، استفاده از رویکرد مکالمه‌ای است که امکان ارتباط، اندیشه و رهایی ایمن احساسات قوی را فراهم می‌کند. صحبت کردن و نوشتن، به واسطه‌ی ماهیتی که دارند، مشوق ابراز احساسات مستقیم هستند؛ عملی که به کاهش تنش فیزیکی و روانی در بدن کمک می‌کند. افزون بر این، خودانگیختگی بلند حرف زدن می‌تواند بینش‌های ناخودآگاه را آشکار کند، زیرا صحبت کردن می‌تواند از سانسور درونی افکار دردناک جلوگیری کند.

استفاده از تلفن باد می‌تواند احساسات قوی را بیدار کند؛ احساساتی که همه‌شان مثبت نیستند، ممکن است موجب سرازیر شدن اشک، بروز عصبانیت، احساس گناه و شرم شود، حتی ممکن است برخی صحبت‌ها اعتراف‌گونه شوند. در مجموع، تلفن باد زمینه‌ی مهار احساساتی را فراهم می‌کند که فرد احساس می‌کند ممکن است غیرقابل‌کنترل شوند. 

لزوم تحقیقات بیشتر

در فرهنگ آمریکایی، کنار آمدن با از دست دادن یکی از عزیزان و ادامه زندگی عادی است. درست است که دوره اولیه اندوه عمیق و رنج روحی معمولاً با گذشت زمان از بین می‌رود، اما برخی اندوه‌ها ممکن است در طول زندگی ادامه یابند. در هفته‌ها، ماه‌ها و سال‌های پس از مرگ، ممکن است احساسات به‌طور غیرمنتظره به شکل «حملات غم» یا به شکل امواج ناگهانی احساسات که با یک خاطره، بو، رویداد یا یک فکر تحریک شدند، فوران کنند. 

تا جایی که من می‌دانم، هیچ تحقیقی در مورد تلفن‌های باد انجام نشده، بنابراین هنوز نمی‌توان با اطمینان از دیدگاه علمی گفت تلفن‌های باد قطعاً به فرد کمک می‌کنند تا با غم خود کنار بیاید. تعجب‌آور نیست. درباره سوگ به اندازه اختلالات سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب تحقیق نشده، هرچند اندوه خود می‌تواند منجر به یکی از این اختلالات شود. 

با این حال، گسترش سریع تلفن‌های باد در دهه گذشته نشانه‌ی نیاز تقریباً جهانی عزاداران است تا با اندوه روبرو شوند و برای هزاران نفری که آن را امتحان کرده‌اند، تماس یک‌طرفه تجربه‌ی آرامش‌بخشی بوده است.