راهنماتو- در کتیبه‌های داریوش بزرگ نوشته‌اند که برای ساخت کاخ‌هاشان به کرمان می‌آمدند تا چوب تهیه کنند. بنابراین متوجه می‌شویم که تاریخ کرمان، بلند است درست مثل خودش که در ارتفاع 1764 متری از سطح دریا قرار گرفته و روزهای پاییزی‌اش دیدنی است.
به گزارش راهنماتو، کرمان شهری است تاریخی با آب و هوای خنک که در روزهای پاییزی زیباترین جلوه بناها با معماری ایرانی را پیشکش گردشگران می‌کند. اگرچه به دلیل مرتفع بودن قرارگیری این شهر، حتی در روزهای تابستانی، آب و هوایی خنک را در این شهر تجربه می‌کنیم، اما در فصل پاییز حس و حالی ویژه در کرمان حاکم است. وقتی که باران رخ بناهای تاریخی به جا مانده از دوره ساسانیان تا دوره قاجار را می‌شوید، وقتی خیابان‌های کرمان مملو از برگ‌های پاییزی می‌شوند و رفته رفته مسافرها کم و شهر خالی می‌شود؛ بهترین سفر برای تاریخ‌گردی کرمان خواهد بود. به همین خاطر در این مطلب از راهنمای سیر و سفر راهنماتو جاهای دیدنی تاریخی کرمان را معرفی می‌کنیم که در فصل پاییز دیدن دارند.
گنبد جبلیه
یکی از زیباترین بناهای سنگی به جای مانده از دوره ساسانی گنبد جبلیه است که در شهر کرمان قرار دارد. این گنبد زیبا که امروزه تبدیل به موزه سنگ شده روزگاری مقبره و آتشکده یکی از بزرگان زرتشتی بوده است. حال ممکن است بگویید دلیل این همه استحکام گنبد جبلیه (گنبد گبری) در تاریخ پرفراز و نشیب ایران چیست؟ برخی می‌گویند در ساخت این گنبد به جای آب از شیر شتر استفاده کرده‌اند و در دوره‌های تاریخی متفاوت دست به مرمت آن برده‌اند. وقتی پاییز سر می‌رسد رو خاک از روی این گنبد برمی‌گیرد، فضایی زیبا به وجود می‌آید که به شدت دیدنی است. در این میان بد نیست سری به موزه سنگ داخل این گنبد هم بزنیم.
آدرس گنبد جبلیه
برای رفتن به گنبد جبلیه باید به شرق شهر کرمان و نزدیکی پارک پردیسان و دو قبرستان صاحب‌الامر و سید حسین کرمان بروید.
آتشکده آناهیتا (قلعه دختر)
یکی دیگر از بناهای باقی مانده از دوره ساسانیان که در کرمان می‌بینیم آتشکده آناهیتا یا قلعه دختر کرمان است. افسانه‌ها می‌گویند که نام این مکان تاریخی را قلعه دختر گذاشتند تا تسخیرناپذیر باشد. از ورای همین افسانه، افسانه دختر فرمانروایی را می‌بینیم که با طلسمش اجازه نمی‌داد کسی به کرمان بتازد. حال بهتر است افسانه‌ها را با پاییز عجین کنیم و سری به تاریخ این بنا بزنیم، هرچند که از آن مخروبه‌ای بیش باقی نمانده است.
قلعه دختر کرمان، بنایی تاریخی و باستانی است که بر فراز تپه‌ای مرتفع در شرق کرمان قرار دارد. این قلعه با قدمتی طولانی، به دوره‌های مختلف تاریخی از جمله دوران مادها و ساسانیان مرتبط دانسته می‌شود. برخی از روایات اساطیری، آن را تبعیدگاه پادشاه مغلوب بابل در زمان کوروش بزرگ و آخرین پناهگاه یزدگرد ساسانی می‌دانند. ساخت این قلعه مستحکم و غیرقابل نفوذ را به اردشیر درازدست نسبت می‌دهند و نام‌گذاری آن با عنوان "دختر" به دلیل قرار گرفتن بر روی تپه‌ای مرتفع و غیرقابل‌تسخیر بوده است. این قلعه که به آتشکده آناهیتا نیز معروف است، دارای دو بخش اصلی است و با معماری دفاعی منحصربه‌فرد خود، از جمله دیوارهای ضخیم و برج‌های متعدد، به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود.
آدرس آتشکده آناهیتا (قلعه دختر)
برای رفتن به آتشکده آناهیتا باید به استان کرمان، شرق کرمان، خیابان انقلاب، کنار پارک انقلاب بروید.
باغ شاهزاده ماهان
می‌گویند وقتی خبر مرگ عبدالحمید میزرا ناصرالدوله فرمانفرمایان، نوه دختری ناصرالدین شاه و حاکم کرمان به گوش بنّای باغ شاهزاده ماهان رسید، تغار گچ را به دیوار کوبید و از فرط خوشحالی فریاد زد. حالا شاید برخی از نقاط این باغ زیبا خالی از ظریف‌کاری باشد، اما این باغ چنان خاص است که بعنوان یکی از 9 باغ زیبای ایرانی شناخته می‌شود. شاید اولین دلیلش هم ساخته شدن آن وسط کویر باشد. وقتی امروزه با هلی شات از فراز کرمان فیلمبرداری کنیم، تناقض کویر با این باغ به شدت چشم نواز است. وقتی هم که پاییز می‌رسد، درختان باغ چنان جلوه‌ای از خزان به تن می‌کنند که به شدت دیدنی است. فرض کنید تمام آبنماهای این باغ که خشکی هوا را مرطوب می‌کنند در فصل پاییز خودنمایی کنند؛ این یکی از جذاب‌ترین منظره‌هایی است که می‌توانیم در پاییز ببینیم.
آدرس باغ شاهزاده ماهان
برای رفتن به باغ شاهزاده ماهان باید به استان کرمان، ۳۵ کیلومتری کرمان و ۶ کیلومتری شهر ماهان بروید.
باغ فتح آباد کرمان (باغ بیگلربیگی)
ممکن است شنیده باشید که کسی می‌گوید «می‌خوای زیره به کرمون ببری؟» حال متوجه می‌شویم که کرمان قطعا به انبوهی از زیره‌هایش شهره است. باغ فتح آباد کرمان (باغ بیگلربیگی) باغچه‌هایی از گیاهان دارویی دارد که با قنات آبیاری می‌شوند. جدای از این ماجرا بهتر است به معماری زیبا و قاجاری آن نگاه کنیم که امروزه با نورپردازی ماهرانه‌ای تبدیل به عمارتی رویایی شده است. حال فرض کنید در یک غروب دل‌انگیز پاییزی در کرمان باشید؛ چه جایی بهتر از این باغ که در کپرهایش بنشینید، از عرقیاتش میل کنید و در کنار حوض بزرگ و جاری آن سفر خود را لذت بخش‌تر کنید؟
حال بهتر است به تاریخ باغ برگردیم. باغ فتح آباد کرمان، یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین باغ‌های ایران است که در 25 کیلومتری مرکز شهر کرمان واقع شده است. این باغ باشکوه در دوره قاجار و به دستور فضل‌علی خان بیگلربیگی ساخته شده است. معماری باغ فتح آباد الهام‌بخش ساخت باغ شاهزاده ماهان بوده و نشان‌دهنده هنر و معماری بی‌نظیر ایرانی است. این باغ با حوض‌های زیبا، کوشک‌های تاریخی، باغ‌های سرسبز و آلاچیق‌های سنتی، فضایی دلنشین و آرامش‌بخش را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند. قنات‌های زیرزمینی، یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد این باغ هستند که آب مورد نیاز باغ را تامین می‌کردند. امروزه باغ فتح آباد به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.
آدرس باغ فتح آباد کرمان
برای رفتن به باغ فتح آباد کرمان باید به استان کرمان، کرمان، ۲۵ کیلومتری کرمان، اختیار آباد بروید.
بازار کرمان
خاطرتان هست که گفتیم کرمان را به گیاهان دارویی‌اش همچون زیره می‌شناسند؟ پس اگر تا کرمان رفتید باید حتما سری به بازار کرمان بزنید که راسته طولانی‌اش از عطر داروهای گیاهی پر شده است. آن هم در بازاری با معماری تاریخی که حس و حالی نوستالژی در ما به وجود می‌اورد. فرض کنید در دل پاییز باشید و زیر نورگیرهای بازار، منتظر بمانید تا دست باد صورتتان را نوازش کند. زیبا نیست؟
بازار کرمان، یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین بازارهای تاریخی ایران است که قدمتی بیش از ۶۰۰ سال دارد. این بازار با معماری باشکوه و پیچیده‌اش، نمادی از هنر و صنعت ایرانیان است. بازار کرمان از راسته‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام به صنفی خاص اختصاص دارد، جالب این است که بدانید این بازار طولانی‌ترین راسته را در ایران دارد. این بازار علاوه بر جنبه تجاری، مرکز تجمع مردم و رویدادهای فرهنگی نیز بوده است. معماری بازار کرمان با استفاده از عناصر سنتی ایرانی مانند گنبد، ایوان، و رواق‌ها، فضایی دلنشین و خنک را ایجاد کرده است. بازار کرمان در طول تاریخ دستخوش تغییرات زیادی شده است، اما همچنان بخش‌های زیادی از آن با معماری اصیل خود باقی مانده است. این بازار تاریخی، علاوه بر ارزش تجاری، از لحاظ تاریخی و فرهنگی نیز بسیار ارزشمند است و یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کرمان محسوب می‌شود.
آدرس بازار کرمان
برای رفتن به بازار کرمان باید به استان کرمان، شهر کرمان، میدان ارگ بروید.
حمام گنجعلی خان (موزه مردم شناسی کرمان)
شما این روزها با مردم شهر چگونه تبادل نظر می‌کنید؟ داخل مترو و اتوبوس؟ داخل پارک؟ در عصر صفویه مردم کرمان در حمام جمع می‌شدند! حمام گنجعلی خان، شاهکاری از معماری ایرانی-اسلامی است که در دل شهر کرمان می‌درخشد. این حمام باشکوه، با استفاده از کاشی‌های رنگارنگ و معرق، تصاویری زیبا و چشم‌نواز خلق کرده است و در دوره گنجعلی خان در عصر صفوی ساخته شده است. نقوش انسانی و گیاهی به کار رفته در این کاشی‌ها، به حمام گنجعلی خان جلوه‌ای خاص بخشیده است. سیستم پیچیده آبرسانی این حمام، با استفاده از آب قنات، تمامی بخش‌های آن را سیراب می‌کند. از خزینه گرفته تا سربینه و فواره‌ها، همه از این آب گوارا بهره‌مند شده‌اند. بنابراین بد نیست در یک روز پاییزی به سراغ این حمام بروید و در ذهنتان خونگرمی مردمان گذشته را تداعی کنید.
معماری منحصر به فرد حمام گنجعلی خان، با طراحی هوشمندانه راهروها، هشتی‌ها و سردرها، فضایی دلنشین و آرامش‌بخش را برای استفاده‌کنندگان فراهم کرده است. ارتفاع کم و طول زیاد راهروها، به همراه ارتفاع زیاد رختکن، باعث ایجاد تهویه مناسب و کاهش رطوبت در حمام شده است. همچنین، گود بودن حمام و استفاده از مصالح مناسب، باعث شده است که این بنا در برابر زلزله مقاوم باشد. حمام گنجعلی خان، تنها یک مکان برای نظافت نبوده است، بلکه مکانی برای تعامل اجتماعی و فرهنگی مردم کرمان نیز بوده است.
آدرس حمام گنجعلی خان
برای رفتن به حمام گنجعلی خان باید به استان کرمان، شهر کرمان، میدان گنجعلی خان بروید.
خانه هرندی (باغ موزه هرندی)
دوره قاجار دوره‌ای بود که تلفیق معماری ایرانی با فرنگی در حال تلفیق شدن بود. خانه هرندی هم که امروزه تبدیل به یک باغ موزه زیبا شده، از دل همین تلفیق بیرون آمده است. باغ موزه هرندی، نگینی درخشان در دل کرمان است که با معماری اصیل و تلفیقی ایرانی و طبیعتی دل‌نواز، گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. این باغ زیبا در اواخر دوره قاجار بنا شده و پس از آن به مالکیت ابوالقاسم هرندی درآمده است. باغ موزه هرندی علاوه بر باغی دل‌انگیز، دو موزه باستان‌شناسی و موزه سازهای سنتی را نیز در خود جای داده است. معماری این باغ با الهام از باغ‌های ایرانی، ترکیبی از عناصر طبیعی و مصنوعی است که فضایی آرام و دلنشین را ایجاد کرده است. حوض‌های آب، درختان کهن‌سال، آلاچیق‌ها و عمارت‌های تاریخی، از جمله عناصر تشکیل‌دهنده این باغ زیبا هستند.
فصل پاییز، بهترین زمان برای بازدید از باغ موزه هرندی است. در این فصل، برگ‌های درختان به رنگ‌های زرد و نارنجی درآمده و زیبایی باغ را دوچندان می‌کنند. هوای خنک و دلپذیر پاییز نیز بر لذت بازدید از این باغ می‌افزاید. گردشگران می‌توانند در این فصل، در میان باغ قدم بزنند، از هوای پاک لذت ببرند و از زیبایی‌های طبیعت کرمان لذت ببرند. باغ موزه هرندی، مکانی ایده‌آل برای فرار از شلوغی شهر و گذراندن اوقاتی آرام و دلنشین است.
آدرس خانه هرندی
برای رفتن به خانه هرندی باید به استان کرمان، کرمان، خیابان بهشتی، ایستگاه طهماسب آباد، نرسیده به خیابان فردوسی بروید.
یخدان مویدی
اگرچه امروزه هر وقت اراده کنیم می‌توانیم لیوان را پر از یخ کرده و نوشابه تگری بنوشیم، اما در زمان‌های قدیم مردم برای تهیه یخ به یخدانی مثل مویدی می‌رفت و آنجا کمی با مردم مراوده می‌کردند. یخدان مویدی، نگینی درخشان در تاریخ معماری ایران است که در دل کویر کرمان می‌درخشد. این بنای خشتی عظیم، گواهی بر نبوغ و دانش اجدادمان در استفاده بهینه از منابع طبیعی است. یخدان مویدی در اواخر دوره صفویه ساخته شده و با معماری هوشمندانه خود، امکان نگهداری یخ در طول سال را فراهم می‌آورده است. گنبد بزرگ و قطور یخدان، با استفاده از خشت خام و ملات گل، به عنوان عایقی حرارتی عمل کرده و از نفوذ گرما به داخل یخدان جلوگیری می‌کرده است. این بنا که در محله مویدی کرمان واقع شده، سال‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و توزیع یخ در شهر کرمان به شمار می‌رفته است.
امروزه یخدان مویدی، علاوه بر ارزش تاریخی، به عنوان یک جاذبه گردشگری نیز مورد توجه قرار گرفته است. در فصل پاییز، با تغییر رنگ برگ درختان و ایجاد فضایی دل‌انگیز، این باغ تاریخی به یکی از زیباترین نقاط شهر کرمان تبدیل می‌شود. گردشگران می‌توانند با قدم زدن در اطراف یخدان و تماشای معماری بی‌نظیر آن، لحظاتی آرام و دلنشین را تجربه کنند. همچنین، می‌توانند از موزه کوچکی که در داخل یخدان ایجاد شده است، دیدن کنند و با تاریخ و معماری این بنای تاریخی بیشتر آشنا شوند. یخدان مویدی، یادگاری ارزشمند از گذشته است که با حفظ و نگهداری مناسب، می‌تواند برای نسل‌های آینده به عنوان میراثی گرانبها باقی بماند.
آدرس یخدان مویدی
برای رفتن به یخدان مویدی باید به استان کرمان، کرمان، خیابان شهید کامیاب (ابو حامد) بروید.
اقامت در کرمان
کرمان با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان، مقصدی جذاب برای گردشگران است. برای اقامت در این شهر، گزینه‌های متنوعی از جمله هتل‌ها، مهمانخانه‌ها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی وجود دارد. هتل پارس کرمان به‌عنوان یکی از هتل‌های لوکس و مجهز شهر، امکانات رفاهی بسیاری را در اختیار مهمانان قرار می‌دهد. از طرفی، برای تجربه اقامتی متفاوت و آشنایی نزدیک‌تر با فرهنگ و آداب و رسوم مردم کرمان، اقامتگاه‌های بوم‌گردی مانند ننو عذرا انتخابی مناسب است. این اقامتگاه‌ها با معماری سنتی و فضایی صمیمی، اقامتی دلنشین و خاطره‌انگیز را برای گردشگران فراهم می‌کنند.
