راهنماتو- با فرا رسیدن فصل پاییز و پربار شدن درخت‌های انار جشنواره‌های این میوه باستانی و پاییزی ایران زمین نیز شروع می‌شود که بهتر است حتما سری به آن‌ها بزنیم.
به گزارش راهنماتو، در سراسر ایران از تهران گرفته (که باورش دشوار است) تا پاوه به وقت رسیدن انار، جشنواره‌های متفاوتی برگزار می‌شوند که هر یک عطر و بویی خاص دارند. یکی از اصلی‌ترین دلایل برگزاری این جشنواره‌ها نیز اهمیت انار در اسطوره‌ها و رسومات باستانی ایران زمین دارد؛ تا جایی که در برخی از سنگ‌نگاره‌های کهن تصویری از انار را می‌بینیم که نشان از باروری و تکثیر نسل و حاصل خیزی و وفور نعمت دارد. در ادامه این مطلب از راهنماتو شهرهایی از ایران را معرفی می‌کنیم که هر ساله جشن انار برگزار می‌کنند و در ادامه جایگاه این میوه در ایران باستان را برمی‌شماریم.
جشنواره انار کردستان
در میان شهرهای متفاوت ایران که هر ساله جشنواره انار برگزار می‌کنند، نام استان کردستان می‌درخشد. درواقع، رنگ و بوی این جشنواره در کردستان هنوز باستانی و زیباست. از جمله مهم‌ترین شهرهای کردستان که جشنواره انار را به شکلی باشکوه برگزار می‌کنند، سروآباد و اورامات هستند. در این شهرها وقتی اواخر آبان ماه از راه می‌رسد، مردم دور هم جمع شده، لباس‌های محلی می‌پوشند، آوازهای فولکلور می‌خوانند و پایکوبی می‌کنند. در این میان غرفه‌های متعدد محصولات انار و خود این میوه خوشمزه را به فروش می‌رساند و فرصتی فراهم می‌کند تا با فرهنگ کردستان آشنایی بیشتری پیدا کنیم. نکته این است که کردستان و به خصوص اورامانات از نظر طبیعی جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارند که به وقت پاییز به جهانی رنگارنگ تبدیل شده و بسیار دیدنی است.
جشنواره انار خاوران
اگر هنوز نمی‌دانید که آبان ماه را با کدام مقصد سفری آغاز کنید بهتر است بدانید که در چهارم آبان ماه شهر خاوران در استان فارس پذیرای گردشگران خواهد بود. علی‌اصغر طاهری باب اناری در مصاحبه‌ای با ایسنا گفت:«به مناسبت فرارسیدن روز شهر خاوران با همکاری شهرداری و شورای اسلامی این شهر و کمیته برگزاری نکوداشت هفته خاوران بزرگترین جشنواره گردشگری در سطح استان فارس برگزار می‌شود.» درواقع، جشنواره انار و خرما در شهرستان خفر، علاوه بر نمایش محصولات کشاورزی مرغوب منطقه، فرصتی است برای معرفی جاذبه‌های گردشگری خفر. برگزاری تورهای طبیعت‌گردی، نمایش خودروهای کلاسیک و اجرای موسیقی و بازی‌های محلی، بر جذابیت‌های این رویداد افزوده است. همچنین، برپایی نمایشگاه صنایع دستی و محصولات خانگی، فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و هنر مردم این منطقه است. این جشنواره که در پارک شیخ احمدی شهر خاوران برگزار می‌شود، نه تنها به معرفی محصولات کشاورزی منطقه کمک می‌کند، بلکه به رونق گردشگری و ایجاد اشتغال نیز کمک شایانی خواهد کرد.
جشنواره انار فاروق
در شهرستان مرودشت روستایی به نام فاروق وجود دارد که در چند سال اخیر جشنواره انار را به شیوه‌ای باشکوه برگزار می‌کند. این جشنواره که در ماه آبان برگزار می‌شود محلی است برای آشنایی بیشتر با فرهنگ مردمان عشایر، هنر دستی آن‌ها و مهمان‌نوازی‌هایشان. وقتی به این جشنواره بروید در حالی که آب و هوای خوب فاروق شما را از خود بیخود کرده است می‌توانید انار و محصولات آن را با کیفیتی مرغوب خریداری کنید و از طعم آن لذت ببرید.
جشنواره انار تهران
شاید به این مساله فکر کنید که شهر تهران باغ انارش کجا بود که جشن انارش باشد! اما مساله این است که در فرهنگسرای اشراق هر ساله در نزدیکی شب یلدا جشنی برگزار شده و انار را گرامی می‌دارند. نکته این است که در این جشنواره فرصتی برای تهرانی‌ها فراهم می‌شود تا اگر نتوانستند در جشنواره انار شهرهای دیگر حضور داشته باشند، به اشراق رفته و انارها و محصولات آن را که در شهرهای مختلف برداشت شده است خریداری کنند. در کنار خرید، موسیقی و ساز و آواز و محیط مفرحی که وجود دارد قطعا روحیه شما را شاد خواهد کرد.
جشنواره انار گیلان
حتما حالا که به نام گیلان رسیدید، طعم دهانتان کمی ترش شد! بله انارهای محلی شمال کشور عموما ترش مزه هستند و مناسب برای خورش‌های اصیل گیلانی و مازندرانی. اما باید به جشنواره اناری که در گیلان برگزار می‌شود نیز اشاره کنیم که بسیار باشکوه و زیباست. گیلان، با طبیعت بکر و جنگل‌های هیرکانی، علاوه بر سرسبزی، به عنوان یکی از قطب‌های تولید انار در ایران نیز شناخته می‌شود. مناطق ییلاقی این استان، به ویژه رودبار و روستاهای اطراف آن، با آب و هوای کوهستانی خود، بستری مناسب برای رشد انارهای باکیفیت فراهم کرده‌اند. جشن برداشت انار در روستای تاریخی انبوه رودبار، به عنوان یکی از بزرگترین جشن‌های انار کشور، هر ساله در آخرین هفته مهر برگزار می‌شود. این جشن، که ریشه در سنت‌های دیرین منطقه دارد، فرصتی برای مردم روستا و مهمانان است تا با همدلی و شادی، محصول انار را برداشت کنند. در این رویداد، علاوه بر برداشت انار، برنامه‌های متنوعی از جمله نمایشگاه محصولات محلی، اجرای موسیقی سنتی و طبخ غذاهای محلی برگزار می‌شود که بر جذابیت این جشن می‌افزاید.
جشنوار انار ساوه
ساوه، با انار شیرین و آبدارش در سراسر ایران شهره است. این میوه خوش‌رنگ و لعاب، نه تنها محصول اصلی این شهر که هویت آن را نیز شکل داده است. جشن باشکوه انار ساوه، که معمولاً در اواخر تابستان برگزار می‌شود، علاوه بر نمایش وفور نعمت، نمادی از فرهنگ و اقتصاد این منطقه است. ساوجی‌ها با برگزاری این جشن، به اهمیت انار در زندگی خود و جایگاه ویژه‌ی آن در میان محصولات کشاورزی ایران می‌پردازند. نزدیکی ساوه به پایتخت نیز بر شهرت این جشن افزوده و آن را به یکی از بزرگترین جشن‌های برداشت محصول در کشور تبدیل کرده است.
جشنواره انار کرمانشاه (پاوه)
پاوه، با انارهای درشت و آبدارش، شهرتی جهانی دارد. هر ساله در میانه آبان، مردمان این دیار با برگزاری جشن باشکوهی، از نعمت فراوان انار سپاسگزاری می‌کنند. جشن انار پاوه، که در روستای زردویس برگزار می‌شود، فراتر از یک مراسم برداشت محصول است. این جشن، آمیخته‌ای از آیین‌های سنتی و نوآوری‌های مدرن است که گردشگران بسیاری را از سراسر کشور به سوی خود می‌کشاند. نمایشگاه محصولات اناری، از جمله رب انار، محصولات دارویی و غذاهای محلی، از جذابیت‌های این جشن است. پاوه، با برگزاری این جشن، نه تنها به معرفی محصولات کشاورزی خود می‌پردازد، بلکه به جهان نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با قدردانی از نعمت‌های طبیعت، جشن‌هایی شاد و ماندگار برگزار کرد.
جایگاه انار در ایران باستان
انار، میوه‌ای که از دیرباز در فرهنگ‌ها و ادیان مختلف جایگاهی ویژه داشته است، همواره به عنوان نمادی از باروری، برکت و جاودانگی شناخته شده است. در ایران باستان، انار به دلیل دانه‌های فراوانش، نمادی از باروری و زایش بوده و در مراسم ازدواج و آیین‌های مرتبط با باروری نقش مهمی ایفا می‌کرده است. در اساطیر ایرانی، دختر شاه پریان از میوه انار متولد می‌شود که این خود نشان از تقدس و اهمیت این میوه در باورهای ایرانیان باستان است.
در دین زرتشت نیز، انار به عنوان نمادی از باروری و پیوند زناشویی مورد احترام بوده است و در مراسم ازدواج به زوجین هدیه می‌دادند. در اسلام نیز، انار میوه‌ای بهشتی محسوب می‌شود و در قرآن کریم چندین بار به آن اشاره شده است.
در فرهنگ عامه ایرانیان، انار به ویژه در شب یلدا، جایگاه ویژه‌ای دارد. اعتقاد بر این است که خوردن انار در این شب، باعث سلامتی و تندرستی در طول سال می‌شود. همچنین، در برخی مناطق ایران، از چوب درخت انار برای دفع چشم زخم و آوردن برکت استفاده می‌شود.
در سایر فرهنگ‌ها نیز، انار نمادهای مشابهی دارد. در یونان باستان، انار نماد برکت و تقدس بوده و در روم باستان، از آن به عنوان نماد ازدواج و زایش یاد می‌شده است.
به طور خلاصه، انار در طول تاریخ و در فرهنگ‌های مختلف، همواره به عنوان میوه‌ای مقدس و نمادی از باروری، برکت، جاودانگی و سلامتی شناخته شده است. این میوه ارزشمند، علاوه بر خواص درمانی فراوان، نقش مهمی در آیین‌ها و مراسم مختلف داشته و در ادبیات و هنر نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
نکات قابل توجه در مورد انار
- اهمیت انار در ادیان مختلف: انار نه تنها در ایران، بلکه در ادیان دیگر مانند زرتشت و اسلام نیز جایگاهی ویژه دارد.
- نمادهای مختلف انار: انار نمادهای مختلفی مانند باروری، برکت، جاودانگی، سلامتی و پیوند زناشویی را در خود جای داده است.
- کاربردهای مختلف انار: انار علاوه بر مصرف خوراکی، در طب سنتی، مراسم آیینی و صنایع دستی نیز کاربرد داشته است.
- جایگاه انار در ادبیات و هنر: انار در ادبیات فارسی و سایر ادبیات جهان، به عنوان نمادی از زیبایی، عشق و شوریدگی مورد استفاده قرار گرفته است.
