کوچه‌پس‌کوچه‌های تهران، بناهای تاریخی فراموش‌شده، معابد و کاروان‌سراهای قدیمی، همگی در دل این شهر مدرن جای گرفته‌اند و تنها منتظر چشمانی کنجکاو هستند که زیبایی‌شان را کشف کنند. اگر دوست دارید تهران را از زاویه‌ای متفاوت ببینید، کافی است از مسیرهای همیشگی خارج شوید و ماجراجویی خود را آغاز کنید.
لیست جاهای دیدنی ناشناخته تهران:
- کاروانسرای خانات
- خانه دبیرالملک
- آتشکده آدریان
- خانه و موزه سیمین و جلال
- غار موزه وزیری
- خانه صدراعظم (خانه امام جمعه)
- معبد هندی‌ها (معبد سیک‌ها)
- خانه تیمورتاش
کاروانسرای خانات
در قلب پایتخت، یکی از مکان های ناشناخته تهران یعنی کاروانسرای خانات، همچنان نفس می‌کشد و گذشته را زنده نگه می‌دارد. یادگاری از دوران ناصرالدین‌شاه که با آجرکاری‌های ظریف، گره‌سازی‌های هنرمندانه و در چوبی شش‌متری مزین به چهل گل‌میخ، شکوه گذشته را حفظ کرده است. پنجاه و چهار حجره متقارن، خشکبارفروشی‌ها و یک سفره‌خانه سنتی، هنوز روح کاروانیان را در اینجا زنده نگه داشته‌اند. برای مسافرانی که به دنبال جاهای دیدنی ناشناخته تهران هستد، خیابان مولوی آنها را به سفری در دل گذشته دعوت می‌کند.
- آدرس: شمال میدان شوش، جنوب چهارراه مولوی، خیابان صاحب جمع میدان امین السلطان.
- ساعات بازدید: شنبه تا چهارشنبه از ۹ تا ۱۹
خانه دبیرالملک
در تاریخی سرچشمه تهران، خانه‌ای باشکوه با ۱۴۰ سال قدمت جا خوش کرده است؛ خانه دبیرالملک، یادگاری از دوران قاجار. این خانه متعلق به میرزا محمدحسین خان فراهانی، از نزدیکان و منشیان امیرکبیر بود که به پاس خدماتش، لقب دبیرالملک را دریافت کرد. سال‌ها بعد، این بنای ارزشمند به ثبت ملی رسید و شهرداری تهران عملیات مرمت آن را آغاز کرد. جالب است بدانید که پیش از بازسازی، لوکیشن سریال روزگار قریب بود و حالا، پس از بازسازی‌های استادانه‌ای که بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷ توسط استاد امرالله سلیمی انجام شد، همچنان با شکوهی اصیل در اسفند ۱۳۸۷ افتتاح شد.
- آدرس: میدان بهارستان، پایین‌تر از چهارراه سرچشمه، کوچه قوام‌الحضور، خیابان جاویدی، کوچه فخرالملک، بعد از پارک
- ساعات بازدید: شنبه تا چهارشنبه از ۹ تا ۱۴
آتشکده آدریان
برای دیدن آتشکده‌های قدیمی و زیبا لازم نیست تا یزد بروید. چون آتشکده آدریان بیش از یک قرن است که در خیابان جمهوری تهران پابرجاست. این نیایشگاه که بیش از یک قرن قدمت دارد، در اواخر دوره قاجار ساخته شد و آتش مقدس آن در سال ۱۲۹۶ از یزد به اینجا منتقل شد. آجرکاری‌های زیبا، در چوبی ورودی و ساختمانی سنگی با شش ستون و سرستون‌های چهارسر گاو، جلوه‌ای باشکوه به این بنا داده‌اند. در میانه حیاط، حوضی بیضی‌شکل، همانند آتشکده یزد، زیبایی این مکان را دوچندان کرده است.
- آدرس: خیابان جمهوری، خیابان میرزا کوچک خان، پلاک ۴، (ضلع شمالی دبیرستان فیروز بهرام)
- ساعات بازدید: شنبه تا چهارشنبه از ۰۸:۳۰ تا ۱۳:۰۰ و پنج شنبه ها ۰۸:۳۰ تا ۱۲:۰۰
خانه و موزه سیمین و جلال
خشت‌به‌خشت خانه سیمین دانشور و جلال آل احمد با عشق و تلاش ساخته شده است. جلال زمین را در محله دزاشیب خریده بود و هنگام سفر سیمین به آمریکا، خانه را با طراحی خودش و کمک یک معمار ساخت. این خانه بعدها به پاتوق نویسندگان و روشنفکران بزرگی مانند نیما یوشیج و احمد شاملو تبدیل شد. در سال ۱۳۹۳ شهرداری این خانه را خرید و پس از حل مشکلات حقوقی، در سال ۱۳۹۷ به موزه تبدیل شد. وسایل شخصی، کتاب‌ها و حتی دست‌نوشته‌های این دو نویسنده در موزه نگهداری می‌شود. امروزه مجسمه‌های مومی سیمین و جلال در خانه قرار دارند، یادآور روزهایی که در اینجا زندگی و خلق اثر می‌کردند.
- آدرس: تجریش، دزاشیب، خیابان شهید رمضانی، کوچه رهبری، کوچه پسندیده، بن‌بست ارض، پلاک یک
- ساعت بازدید: هر روز به جز شنبه‌ها از ۹ صبح تا ۱۷ عصر
غار موزه وزیری
تصور کنید در دل کوه، جایی که سنگ‌ها روایتگر داستان‌های کهن ایران هستند، وارد دنیایی از هنر و خلاقیت شوید. غار موزه وزیری، اولین غار موزه خصوصی ایران، اثری شگفت‌انگیز است که توسط استاد ناصر هوشمند وزیری، از برجسته‌ترین مجسمه‌سازان کشور، با عشق و تلاش در طی ۶ سال ساخته شد. این موزه که یکی از جاهای دیدنی ناشناخته تهران است، ترکیبی از تاریخ، اسطوره و هنر را در فضایی ۱۰۰۰ متری به نمایش می‌گذارد. تمام آثار آن از مواد بازیافتی مانند چوب، فلز، سنگ و استخوان ساخته شده‌اند و روایتگر داستان‌های شاهنامه و فولکلور ایرانی هستند. بخش‌های مختلف موزه، از جمله گالری، کارگاه‌های مجسمه‌سازی و صنایع‌دستی، سرای بسطامی و فضای باز، تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای علاقه‌مندان به هنر و فرهنگ فراهم می‌کند.
- آدرس: استان تهران، لواسانات، بلوار امام خمینی، جاده کند علیا و سفلی، دوراهی بوجان، سمت چپ بعد از چال ناظران، پلاک ۷۷
- ساعات بازدید: نیمه اول سال از ۹ تا ۱۸ و در نیمه دوم سال از ۹ تا ۱۷
خانه صدراعظم (خانه امام جمعه)
خانه امام جمعه یکی از بناهای ارزشمند دوره قاجار است که در خیابان ناصرخسرو، محله قدیمی عودلاجان، قرار دارد. این خانه که ابتدا متعلق به میرزا آقاخان نوری، صدراعظم ناصرالدین شاه بود، بعدها توسط امام جمعه تهران خریداری شد. عمارت دارای دو بخش اندرونی و بیرونی است که اکنون فقط بخش بیرونی آن باقی مانده است. این بنا با نقاشی‌ها، شیشه‌های رنگی، آیینه‌کاری و گچ‌بری‌های باشکوه خود، جلوه‌ای کم‌نظیر دارد. طبقه بالا شامل تالارهای تابستانی و زمستانی با ایوانی مشرف به حیاط است، و در طبقه پایین، حوضخانه‌ای با کاشی‌های آبی به چشم می‌خورد. این خانه تاریخی اکنون تبدیل به کافه و رستورانی زیبا و دلنشین شده است.
- آدرس: میدان توپخانه، خیابان ناصرخسرو، کوچه امام جمعه
- ساعات بازدید: از ۵ عصر تا ۱ بامداد
معبدی هندی‌ها (معبد سیک‌ها)
گوردوارا، نیایشگاه سیک‌های هندی، یکی از جاهای دیدنی ناشناخته تهران است که در بافت تاریخی شهر قرار گرفته. این معبد که در محله بهارستان واقع شده، در دوران جنگ جهانی دوم با ورود هندی‌ها به ایران شکل گرفت و همچنان محل اجتماع آن‌هاست. ساختمان دو طبقه خاکستری‌رنگ آن با پرچم نارنجی سیک‌ها مزین شده و در طبقه اول نیایشگاه قرار دارد. داخل معبد، دربار صاحب (جایگاه خدا) جایی است که گورو، کتاب مقدس سیک‌ها، روی تختی قرار گرفته است. این معبد توسط حسین مظفری ترشیزی، معمار و مترجم کتاب مرجع معماری نویفرت، طراحی شده است. مدرسه هندی‌های تهران نیز در پشت این بنا قرار دارد. بازدید از این معبد به دلیل محدودیت‌های خاص، تنها از طریق تورهای هماهنگ‌شده تهرانگردی امکان‌پذیر است.
آدرس: بهارستان، خیابان ظهیرالاسلام، کوچه مشیرالمعظم
نکات و توصیه‌های مهم هنگام بازدید از مکان های دیدنی ناشناخته تهران
- هنگام عکاسی داخل خانه‌های تاریخی و موزه‌ها فلاش دوربین را خاموش کنید.
- به اثاثیه و لوازم خانه‌ها دست نزنید.
- اگر قصد بازدید گروهی دارید، از قبل با خانه/موزه هماهنگ کنید.
تهران را از دریچه‌ای نو ببینیم
جاهای دیدنی ناشناخته تهران می‌توانند تجربه‌ای متفاوت برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ رقم بزنند؛ از آتشکده‌های کهن گرفته تا کاروان‌سراهای قدیمی که هنوز بوی گذشته را در خود دارند. پس اگر به دنبال یک ماجراجویی متفاوت هستید، آماده شوید تا پایتخت را از زاویه‌ای تازه کشف کنید!
