راهنماتو- در این روزهایی که کم کم به تابستان سلام می‌کنیم، جایی نزدیک شیراز، گوشه‌هایی از بهشت بر زمین پنهان شده‌اند؛ روستاها و دره‌هایی با چشمه‌های زلال، جنگل‌های بلوط، و آبشارهایی بلند که نه‌فقط طبیعت، بلکه تاریخ را نیز در آغوش کشیده‌اند. این مقصدها، گویی رد پای هخامنشیان و صدای سکوت تمدن‌های کهن را با خود دارند.
به گزارش راهنماتو، کمتر کسی باور می‌کند که تنها چند کیلومتر آن‌سوتر از شهر تاریخی شیراز، طبیعتی بکر و روح‌نواز در انتظار قدم‌های ما نشسته باشد؛ مکان‌هایی که انگار از دل افسانه‌ها بیرون آمده‌اند. روستای پلکانی قلات با ۲۵۰۰ سال قدمت، تنگ بستانک با لقب بهشت گمشده، و آبشارهای عظیم کوهمره سرخی، فقط مناظر طبیعی نیستند؛ آن‌ها زنده‌ترین نشانه‌های تاریخ و تمدن ایران‌زمین در دل کوه‌ها و جنگل‌های زاگرس‌اند.
وقتی نسیم خنک کوهستان پوستت را نوازش می‌کند و صدای چشمه‌ها تو را به گذشته‌های دور می‌برد، می‌فهمی اینجا فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ اینجا بخشی از روح ایران است. جایی برای فرار از گرما، برای کشف، برای آرامش... و شاید برای عشق دوباره به وطن. در این مطلب از راهنمای سیر و سفر با این جاذبه‌های طبیعی که اطراف شیراز هستند آشنا شوید.
۱. روستای قلات؛ با ۲۵۰۰ سال قدمت
روستای ییلاقی قلات شیراز با طبیعتی بکر و چشم‌اندازهای زیبا یکی از جاذبه‌های طبیعی استان فارس به شمار می‌رود. این روستا در دامنه کوه قلات یا کوه سرخ واقع شده که همچون دیواری طبیعی از سه سمت آن را محافظت می‌کند. رودخانه قره آغاج و چشمه‌های فراوان اطراف روستا جلوه‌ای خاص به این منطقه داده‌اند.
همچنین تفرجگاه‌هایی مانند پارک و تنگه شب شتری و سه آبشار طبیعی در حاشیه روستا، این مکان را به محیطی مناسب برای طبیعت‌گردی تبدیل کرده‌اند. آب و هوای قلات در بهار و تابستان بسیار خنک و مطبوع است، به‌طوری که گردشگران برای فرار از گرمای شهر به این منطقه ییلاقی سفر می‌کنند و از هوای دلپذیر آن لذت می‌برند.
قدمتی بیش از هزار سال، قدمت تاریخی روستا را نشان می‌دهد که در گذشته به نام «کلات» شناخته می‌شد و دلیل شکل‌گیری آن علاوه بر مسائل امنیتی، وجود رودخانه‌ها و چشمه‌سارهای فراوان بوده است. روستای قلات با معماری منحصربه‌فرد خانه‌های پلکانی و بافت تاریخی خود که در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، یادگاری از دوران کهن و تمدن‌های مختلف همچون هخامنشیان، اشکانیان و سلجوقیان به شمار می‌آید. همچنین بناهای تاریخی مانند قلعه قزل ارسلان و کلیسای قلات، اهمیت فرهنگی و تاریخی این روستا را دوچندان کرده‌اند.
آیا اقامت در روستای قلات ممکن است؟
اقامت در روستای قلات امکان‌پذیر است و برای بازدید کامل از این منطقه دیدنی، پیشنهاد می‌شود دست‌کم یک شب را در آنجا بمانید. امکانات اقامتی متنوعی از جمله هتل‌ها، اقامتگاه‌های بومگردی، باغ ویلاها، سوئیت‌ها و خانه‌های اجاره‌ای در دسترس گردشگران قرار دارد تا تجربه‌ای راحت و خاطره‌انگیز فراهم شود.
چگونه به روستای قلات برویم؟
برای دسترسی به قلات ابتدا باید از شهر شیراز به سمت جاده شیراز به سپیدان حرکت کنید. پس از طی حدود ۲۵ کیلومتر به تابلوی روستا خواهید رسید. مسیر داخل روستا سنگ‌فرش شده و تا اواسط روستا می‌توان با خودرو رفت. همچنین مسیر جایگزین از سمت رود خشک و دره مارون وجود دارد که ورودی آن در انتهای بلوار آفرینش شهرک حافظ واقع شده است. به دلیل شرایط جاده‌ای کوهستانی و پیچیده، توصیه می‌شود در تابستان مسیر جاده قدیمی را انتخاب نکنید.
۲. منطقه کوهمره سرخی؛ با آبشاری به ارتفاع ۶۰ متر
منطقه کوهمره سرخی یکی از زیباترین و بکرترین نواحی کوهستانی جنوب غرب شیراز است که در دل رشته‌کوه زاگرس واقع شده و با طبیعتی چشم‌نواز و مناظر فوق‌العاده، مقصدی دل‌انگیز برای عاشقان طبیعت‌گردی به شمار می‌رود.
از جاذبه‌های طبیعی برجسته این منطقه می‌توان به آبشار کوهمره سرخی (رمقان) با ارتفاعی بیش از ۶۰ متر اشاره کرد که در دل جنگل‌های انبوه بلوط و چنار جریان دارد. در مسیر رسیدن به این آبشار، شالیزارهای سرسبز، باغ‌های انار، و رودخانه‌های سرخین و قره‌آغاج دیده می‌شوند که همگی از چشمه پرآب ابوالخیر سرچشمه می‌گیرند.
از دیگر جاذبه‌های نزدیک می‌توان به رودخانه دالکی، جنگل‌های کتل و گاله، مجموعه گردشگری باغ بهشت و پل تاریخی قره‌آغاج اشاره کرد. آب و هوای معتدل منطقه در بهار به‌ویژه اردیبهشت‌ماه، و نسیم خنک و مطبوع آن در تابستان، این ناحیه را به مقصدی دلپذیر برای سفرهای طبیعت‌گردی تبدیل کرده است.
این منطقه دارای پیشینه‌ای کهن در دل فرهنگ و جغرافیای جنوب ایران است. روستای رمقان که در مسیر رسیدن به آبشار قرار دارد، یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های منطقه به‌شمار می‌رود. در طول قرون، مردمان این روستا با کشاورزی و دامداری در دل طبیعت زندگی کرده‌اند و هنوز هم آداب و رسوم محلی در میان ساکنان آن زنده است. جنگل‌های بلوط اطراف، کهن‌سال و دست‌نخورده باقی مانده‌اند و ردپای تاریخ در معماری روستایی و پل‌های سنگی اطراف دیده می‌شود.
آیا اقامت در روستای قلات ممکن است؟
برای اقامت، اگرچه در منطقه کوهمره سرخی اقامتگاه رسمی یا هتل وجود ندارد، اما امکان برپایی کمپ در اطراف آبشار و جنگل‌های اطراف آن فراهم است. برخی از ساکنان روستای رمقان نیز اقامتگاه‌های بومی ساده برای گردشگران فراهم می‌کنند. اگر علاقه‌مند به اقامت در هتل هستید، می‌توانید در شهر شیراز یا شهر کازرون اقامت کنید و به‌صورت یک سفر یک‌روزه به این منطقه سفر نمایید.
چگونه به روستای قلات برویم؟
برای دسترسی به آبشار کوهمره سرخی، ابتدا باید از شهر شیراز وارد جاده شیراز به کازرون شوید. پس از طی حدود ۷۵ کیلومتر (یک ساعت و ۱۵ دقیقه) به منطقه کوهمره سرخی می‌رسید. از آنجا باید وارد مسیر روستای رمقان شوید و پس از رسیدن به روستا، حدود ۳۰ دقیقه پیاده‌روی در دل طبیعت شما را به آبشار خواهد رساند. مسیر خاکی اما خوش‌منظره است و با عبور از کنار باغات و جنگل‌های انبوه، سفری فراموش‌نشدنی را رقم خواهد زد.
۳. تنگ بستانک؛ معروف به بهشت گمشده شیراز
بهشت گمشده شیراز، تنگ بستانک، یکی از شگفت‌انگیزترین مناطق طبیعی استان فارس است که با آبشارهای کوتاه، رودخانه‌های پلکانی، دره‌های سرسبز، جنگل‌های انبوه از درختان بلوط، گردو و چنار و پوشش گیاهی بی‌نظیر مانند درمنه، شیرین‌بیان و زرشک، هر طبیعت‌دوستی را مجذوب خود می‌کند.
این منطقه در دل رشته‌کوه دنا و حوالی رود کر قرار دارد و به‌سبب حضور همیشگی آب در رودها و چشمه‌ها، در فصل بهار و تابستان حال‌وهوایی بهشتی دارد؛ نسیم خنک، سایه‌سار درختان و طبیعت بکر، به‌ویژه در اردیبهشت، آن را به مکانی دل‌انگیز برای گشت‌وگذار و استراحت بدل کرده است. تنگ بستانک که امروزه به نام "بهشت گمشده" شناخته می‌شود، تا پیش از دهه ۱۳۶۰ ناشناخته باقی مانده بود و همین رازآلودی، سبب نام‌گذاری آن شده است.
آیا اقامت در تنگ بستانک ممکن است؟
امکان اقامت در بهشت گمشده وجود دارد. گردشگران می‌توانند در روستاهای اطراف مانند دشتک یا جیدرزار در خانه‌های محلی و اقامتگاه‌های بومگردی اقامت داشته باشند. همچنین برای دوستداران طبیعت‌گردی و کمپ، در داخل تنگ بستانک امکاناتی مانند آلاچیق، سرویس‌های بهداشتی و محل‌های مناسب برای اتراق شبانه فراهم شده است. فصل بهار و تابستان بهترین زمان‌ها برای شب‌مانی در طبیعت این منطقه هستند.
چگونه به تنگ بستانک برویم؟
دسترسی به تنگ بستانک از دو مسیر ممکن است: یکی از مسیر مرودشت که پس از طی حدود ۱۵۰ کیلومتر از شیراز (۵۰ کیلومتر تا مرودشت و ۱۰۰ کیلومتر تا کامفیروز) و عبور از جاده مرودشت-کامفیروز به خروجی تنگ بستانک می‌رسید. مسیر دوم، از جاده بیضا می‌گذرد و کوتاه‌تر است (حدود ۱۲۰ کیلومتر). در این مسیر، باید از روستاهای بیضا، پشت‌باغ و هفتخوان عبور کرده و وارد بخش کامفیروز شوید. مسیر دسترسی آسفالت بوده و امکانات رفاهی در آن پیش‌بینی شده است.
