راهنماتو – سعید سهیلی از آن دسته از کارگردانان سینمای ایران است که پیوسته در معرض نقدهای منفی منتقدان بوده است. معمولا فیلم های او با وجود فروش خوبی که در گیشه کسب می کنند، از نظر ارزش هنری چندان باارزش قلمداد نمی شوند.
به گزارش راهنماتو، شاید این انتخاب سهیلی است که ارزش هنری را فدای فروش خوب در گیشه کرده و دست به ساختن فیلم هایی بزند که معمولا نقدهای منفی به همراه دارند. گذشته از این چه بسا که این احتمال را هم بتوان در نظر گرفت که سهیلی پتانسیل فیلم‌سازی را ندارد. سعید سهیلی، کارگردانی است که سابقه ساخت چندین فیلم بلند را در کارنامه هنری خود دارد و علاوه بر این سال هاست که در بخش های مختلف سینما دست به تجربه‌اندوزی زده و طبیعی است که امروز ما از او توقع فیلم های بهتری داشته باشیم. بهتر است ما از شما به عنوان مخاطبین سینما بپرسیم که: شما کدام یک از فیلم های سهیلی را تا به امروز دوست داشته اید؟ به نظر شما دلیل این حجم از کمدی های سخیف در سینمای ایران چیست؟ به هر حال در این مقاله از راهنمای فیلم، بخشی از کارنامه این کارگردان سینما را مورد بررسی قرار می دهیم و نقدی کوتاه بر هر کدام از این آثار خواهیم داشت.
بیوگرافی سهید سهیلی
سعید سهیلی (زاده ۲۵ بهمن ۱۳۳۸) کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و تهیه‌کننده سینمای ایران است. فعالیت هنری او از حوزه هنری خراسان با تئاتر و فیلم‌سازی آغاز شد. سهیلی در سال ۱۳۷۵ با فیلم «مردی شبیه باران» وارد سینما شد. در همان سال، فیلم «توفان شن» به کارگردانی جواد شمقدری نیز اکران شد که فیلمنامه آن به‌طور مشترک توسط شمقدری و سهیلی نوشته شده بود. سهیلی در اواخر دهه هشتاد و دهه نود با فیلم‌های «چارچنگولی» و «گشت ارشاد» توانست رکورد پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمای ایران را برای مدتی از آن خود کند.
مروری بر فیلم های سعید سهیلی
در ادامه به چند فیلم سهیلی اشاره خواهیم کرد و با هم به بررسی اجمالی آن ها خواهیم پرداخت.
1. فیلم پول و پارتی
داستان فیلم پول و پارتی
داستان این فیلم درباره یک دختر و پسر جوان است که هر کدام در تلاشند تا با تظاهر به نقشهای مختلف، دیگری را فریب دهند. هرکدام از آنها معتقدند که با ازدواج با دیگری می‌توانند به ثروت و خوشبختی دست یابند، اما در واقع هر دو درگیر بازی‌های ذهنی و فریب هستند.
نقد فیلم پول و پارتی
گذشته از این که ما در مورد این فیلم چه فکری می کنیم، لازم به ذکر است که اکثر منتقدان این فیلم را یکی از بدترین فیلم های کارنامه فیلم‌سازی سهیلی می دانند. در واقع تا امروز هر بار که سهیلی فیلمی ساخته، منتقدان معتقد بوده اند که این فیلم از قبلی ها بدتر است و این چرخه معیوب پیوسته ادامه‌دار بوده است. به هر حال فیلم پول و پارتی هم از نظر کیفیت فنی، هم داستان و هم نقش‌آفرینی بازیگران این فیلم، الحق یکی از فیلم های بد چند سال اخیر سینمای ایران است. اگر بخواهیم خیلی کوتاه در مورد این فیلم بنویسیم، باید بگوییم که فیلم فقط و فقط برای گیشه ساخته شده است. انگار که سهیلی هنگام ساختن این فیلم به هیچ چیز مگر به فروش هر چه بیشتر آن فکر نکرده است.
برای مطالعه بیشتر در مورد این فیلم مراجعه کنید به: فیلم پول و پارتی ؛ بازیگران، داستان فیلم، حواشی و نقد
2. فیلم گشت ارشاد 3 (1400)
داستان فیلم گشت ارشاد 3
پس از مدتی، حسن و عطا از آمریکا دیپورت می‌شوند. آنها که در جستجوی ون عباس بودند، با فردی به نام پیکان (بهنام بانی) آشنا می‌شوند که ماشین به او اجاره داده شده است. حسن و عطا متوجه علاقه پیکان به خوانندگی و ثروتمند بودن او می‌شوند و تصمیم می‌گیرند به او کمک کنند. آنها صدای فالش پیکان را اصلاح کرده و با ویرایش آن، او را به یک خواننده محبوب تبدیل می‌کنند. پس از مدتی، مسئولان از پیکان می‌خواهند که کنسرتی در یکی از شهرهای اطراف مشهد و در حضور سفیران سایر کشورها برگزار کند. اما پیکان به دلیل کمبود اعتماد به نفس از اجرای کنسرت خودداری می‌کند. حسن و عطا به برادران بسیجی مراجعه کرده و از آنها درخواست می‌کنند که کنسرت پیکان را به هم بزنند.
نقد فیلم گشت ارشاد 3
یکی از اتفاقات رایج در فیلم های سهیلی استفاده از مسائل بسیار سطحی برای خنده‌گرفتن از مخاطب است. در نبود یک قصه درست و سینمایی ما با مجموعه موقعیت هایی طرف هستیم که به زور باید مخاطب را وادار به خندیدن کنند. این کار همان کاری است که ما از بلاگرهای طنز در اینستاگرام سراغ داریم. سوالی که به وجود می آید این است که اگر فیلم‌ساز به همان روشی که بلاگرها شوخی می کنند، شوخی بکند، پس چرا باید سینما را از اینستاگرام جدا کرد؟ در فیلم گشت ارشاد 3 ما با هزاران موقعیت کمدیِ بی مزه و در عین حال سطحی طرفیم که نهایتا برای یک بار دیدن مناسب هستند.
گشت ارشاد 3، تکمله ای است بر دو فیلم دیگر سهیلی با همین نام و متاسفانه در هر سه این فیلم ها سعی شده است تا ضعف روایت با چنگ زدن به ریسمان شوخی های مبتذل لاپوشانی بشود.
3. فیلم ازدواج در وقت اضافه (1388)
داستان فیلم فیلم ازدواج در وقت اضافه
فرهاد به همراه دوست و نامزدش نقشهای می‌کشند تا برای به دست آوردن ثروت مادربزرگش، او را به قتل برسانند. اما به نظر می‌رسد این مادربزرگ هیچ‌طور از سر راه برداشته نمی‌شود. جالب‌تر اینکه او عاشق همان فردی می‌شود که قصد کشتن او را داشت و در نهایت با او ازدواج می‌کند. اما این داستان به همین‌جا ختم نمی‌شود و ماجراهای پیچیده‌تری در پیش است...
نقد فیلم ازدواج در وقت اضافه
سهیلی که مزه فروش فیلم های کمدی را با فیلم کمدی «چارچنگولی» چشیده بود بود، با فروش میلیاردی آن، تشویق شد تا با فیلم «ازدواج در وقت اضافه» بار دیگر وارد این ژانر شود. این فیلم داستان خاصی ندارد و تنها یک خط داستانی ساده را دنبال می‌کند. در این فیلم، دو نفر سعی دارند به هر نحو ممکن ثروت مادربزرگ خود را به دست آورند و برای رسیدن به این هدف، از یک خلافکار با تشکیلاتی عجیب و ترسناک کمک می‌گیرند.
اما برخی از عناصر که در ذات یک درام یا نمایش موفق وجود دارند، در این فیلم به خوبی اجرا نشده‌اند و باعث نمی‌شود که نمایش آن دلپذیر باشد. موضوع و سوژه، تعلیق، موسیقی، منطق روایی و باورپذیری همه وجود دارند، اما هیچ کدام به اندازه کافی و به صورت کامل در جای خود قرار ندارند تا نقطه قوت فیلم شوند.
4. فیلم چارچنگولی (1387)
داستان فیلم چارچنگولی
داستان فیلم درباره برادران دوقلوی چنگولی، شهرام و بهرام است که به‌هم‌چسبیده‌اند و دست چپ شهرام با دست راست بهرام مشترک است. آنها با وجود تفاوت‌های عقیدتی و شخصیتی شدید، مجبورند با یکدیگر زندگی کنند. بهرام مذهبی است و شهرام بی‌اعتقاد به مذهب، و هرکدام از کارهای دیگری متنفرند. برای حل این مشکل، طرحی به نام «طرح زوج و فرد» ایجاد می‌کنند؛ به این صورت که در روزهای زوج به مهمانی‌ها و رستوران عمویشان می‌روند و در روزهای فرد به مراسم مذهبی و سفره‌خانه‌ی دایی‌شان. در نهایت، شهرام با دختر عمویش ملوسک و بهرام با دختر دایی‌اش میمنت ازدواج می‌کنند و به ماه عسل می‌روند.
نقد فیلم چارچنگولی
چارچنگولی که در زمان خودش به یکی از پرفروش ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران تبدیل شد، فیلمی بود که سهیلی را در مسیر کمدی های این چنینی انداخت. در این فیلم هم مانند بسیاری از فیلم های سهیلی ما تنها و تنها با موقعیت هایی طرفیم که جدای از داستان، در فیلم چپانده شده‌اند تا مخاطبی را که به هر قیمت دوست دارد بخندد به سالن سینما بکشانند. عناصر فیلم هیچ ارتباط فرمالی با هم ندارند و فیلم برآمده از موقیت هایی است که حتی چندان خنده‌دار هم نیستند.
5. فیلم گشت ارشاد (1390)
خلاصه فیلم گشت ارشاد
این فیلم داستان سه جوان از جنوب تهران به نام‌های عطا، حسن و عباس را روایت می‌کند که برای تأمین معیشت و به دست آوردن پول، وارد دنیای خلاف می‌شوند. آنها با ایجاد مشکلات برای دخترها و پسرهای جوان تحت عنوان «گشت ارشاد»، پول آنها را می‌گیرند و از این راه زندگی خود را می‌گذرانند.
نقد فیلم گشت ارشاد
مسئله پرتکرار دیگری که در آثار سهیلی وجود دارد، پرداختن به عشق های آبکی است. عشق افرادی از قشر ضعیف به افراد متمول جامعه. این عشق ها معمولا پرداخته نمی شوند و صرفا در راستای به وجود آوردن جاذبه های ساختگی برای پیشبرد داستان هستند. در فیلم گشت ارشاد هم عشق شخصیت اصلی به زنی که به نظر متمول است، از همین دست عشق هاست. در کل ذهنیت سهیلی هنوز در سینمای قیصرها و فردین ها مانده است و عجیب اینکه حتی در پرداختن به همین ها نیز موفق نیست و حتی لمحه ای از حال و هوای آن فیلم ها را ندارد.
