دریافت گواهینامه موتور ممکن است برای برخی پیچیده به‌نظر برسد؛ اما با داشتن اطلاعات کافی، این فرآیند بسیار ساده می‌شود. در این مقاله، به‌صورت جامع و گام‌به‌گام، تمامی مراحل دریافت گواهینامه موتور را بررسی خواهیم کرد. از مدارک موردنیاز تا هزینه‌ها، شرایط و روش‌های پیگیری گواهینامه، به همه سوالات شما پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید تا با جزییات و نکات مهم این مراحل آشنا شوید.
ضرورتِ داشتن گواهینامه موتور چیست؟
رانندگی با موتورسیکلت تجربه‌ای هیجان‌انگیز است؛ اما بدون رعایت قوانین و دانش کافی می‌تواند خطرناک باشد. یکی از مهم‌ترین الزامات برای رانندگی با موتورسیکلت، داشتن گواهینامه معتبر است. با استعلام گواهینامه موتور، می‌توان از اصالت و اعتبار آن اطلاع حاصل کرد. گواهینامه موتور نشان‌دهنده این است که شما آموزش‌های لازم را دیده‌اید و توانایی کنترل ایمن یک موتورسیکلت را دارید.
موتورسیکلت‌ها به‌دلیل ساختارشان، نسبت به خودروها آسیب‌پذیرتر هستند. در صورت بروز حادثه، رانندگان بدون گواهینامه نه‌تنها خودشان در معرض خطر جدی قرار می‌گیرند، بلکه ممکن است به عابران پیاده و سایر رانندگان نیز آسیب برسانند. دوره‌های آموزشی، گواهینامه، دانش و مهارت‌های لازم برای رانندگی ایمن را به رانندگان آموزش می‌دهند.
همچنین بسیاری از شرکت‌های بیمه، ارائه پوشش بیمه‌ای برای موتورسیکلت‌ها را منوط به داشتن گواهینامه توسط راکبین آن‌ها دانسته‌اند. از طرفی، رانندگی موتورسیکلت بدون گواهینامه یک تخلف قانونی است و می‌تواند عواقب جدی مانند جریمه‌های سنگین، توقیف موتورسیکلت و حتی محرومیت از رانندگی را به‌دنبال داشته باشد. لذا داشتن گواهینامه موتورسیکلت نه‌تنها یک ضرورت قانونی است، بلکه یک مسئولیت اجتماعی نیز محسوب می‌شود.
چند نوع گواهینامه موتور داریم؟
گواهینامه‌های موتورسیکلت به‌طورکلی به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
گواهینامه‌های سری الف
- الف-۱: برای موتورسیکلت‌های با حجم موتور پایین‌تر و موتورگازی‌ها صادر می‌شود. حداقل سن متقاضی برای دریافت آن، ۱۵ سال است.
- الف-۲: برای موتورسیکلت‌هایی با حجم موتور تا ۲۵۰ سی‌سی صادر می‌شود. حداقل سن متقاضی برای دریافت آن، ۱۷ سال است.
- الف-۳: برای موتورسیکلت‌های با حجم موتور بالای ۲۵۰ سی‌سی و موتورسیکلت‌های سه‌چرخ با وزن بالای ۴۰۰ کیلوگرم صادر می‌شود. حداقل سن متقاضی برای دریافت آن، ۱۸ سال است.
گواهینامه‌های سری ب
- ب-۱: برای رانندگی با انواع موتورسیکلت‌ها صادر می‌شود. حداقل سن متقاضی برای دریافت آن، ۱۸ سال است. اعتبار اولیه این گواهینامه یک سال است.
- ب-۲: برای دریافت این گواهینامه، متقاضی باید حداقل ۲۱ سال سن داشته باشد و حداقل دو سال از زمانی‌که گواهینامه ب-۱ را گرفته‌است، گذشته باشد.
گواهینامه‌های سری پ
- پ-۱: برای دریافت این گواهینامه، متقاضی باید حداقل ۲۳ سال سن داشته باشد و حداقل دو سال از زمانی‌که گواهینامه ب-۱ را گرفته‌است گذشته باشد.
- پ-۲: شرایط دریافت این گواهینامه مشابه پ-۱ است.
گواهینامه‌های سری ت
- ت-۱: برای دریافت این گواهینامه، متقاضی باید حداقل ۲۵ سال سن داشته باشد و حداقل دو سال از زمانی‌که گواهینامه پ-۱ را گرفته‌است، گذشته باشد.
- ت-۲: این بالاترین سطح گواهینامه موتورسیکلت است و با داشتن این گواهینامه، رانندگی با تمام انواع موتورسیکلت‌ها مجاز است. سن حداقل برای دریافت آن ۲۵ سال است و حداقل باید دو سال از زمان دریافت گواهینامه پ-۲ گذشته باشد.
توجه داشته باشید که همه این گواهینامه‌ها معتبر بوده و با روش‌های استعلام گواهینامه موتور می‌توان از اصالت و نوع گواهینامه اطلاع پیدا کرد. برای پیگیری گواهینامه، روش‌های مختلفی وجود دارد که در بخش‌های آتی به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
برای دریافت گواهینامه موتور چه مراحلی را باید پشت‌سر بگذاریم؟
برای دریافت گواهینامه موتورسیکلت، باید مراحل زیر را طی کنید:
- آماده‌سازی مدارک شامل شناسنامه، کارت‌ملی، عکس، کارت پایان خدمت یا معافیت، قبض آب یا برق و گواهینامه رانندگی (درصورت داشتن) است.
- ثبت‌نام در آموزشگاه و پرداخت هزینه‌های مربوطه.
- گذراندن دوره‌های آموزشی
- شرکت در آزمون نظری و عملی
- دریافت گواهینامه که در صورت قبولی در هر دو آزمون، گواهینامه موتورسیکلت به شما اعطا خواهد شد.
توجه داشته باشید که مراحل، مدت‌زمان و هزینه‌های دریافت گواهینامه، معمولا در مناطق مختلف کشور یکسان است.
دریافت گواهینامه موتور چه شرایطی دارد؟
برای دریافت گواهینامه موتورسیکلت باید شرایط خاصی را دارا باشید. سن شما باید حداقل ۱۸ سال تمام باشد (البته در مورد گواهینامه‌های سری الف، استثناهایی وجود دارد که در بخش قبل به آن‌ها اشاره شد) و از نظر جسمی سالم باشید. گذراندن دوره‌های نظری و عملی آموزش رانندگی با موتورسیکلت نیز الزامی است و پس از قبولی در آزمون‌های مربوطه، گواهینامه به شما اعطا خواهد شد.
همچنین، باید مدارک شناسایی معتبر، گواهی سلامت، گواهی انجام آزمایش‌ها و مدارک دیگری را که آموزشگاه تعیین می‌کند، ارائه دهید. داشتن یک موتورسیکلت با پلاک معتبر نیز برای انجام آزمون عملی ضروری است. توجه داشته باشید که قوانین مربوط به دریافت گواهینامه ممکن است در طول زمان تغییر کند؛ بنابراین، بهتر است قبل از شروع مراحل ثبت‌نام، از آخرین تغییرات اطلاع پیدا کنید.
مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهینامه موتور چیست؟
برای دریافت گواهینامه موتورسیکلت، به مدارک زیر نیاز خواهید داشت:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت‌ملی
- عکس 3 در 4 (بهتر است 12 قطعه همراه داشته باشید)
- فیش واریزی هزینه‌های مربوط به ثبت‌نام، آزمون‌ها و صدور گواهینامه
- آدرس و کد پستی
- مدارک موتورسیکلت
- سایر مدارک مانند گواهی سلامت یا کارت پایان خدمت
بهتر است قبل از مراجعه به مراکز صدور گواهینامه، لیست دقیق مدارک مورد نیاز را از آن‌ها استعلام کنید، تا از کامل‌بودن مدارک خود اطمینان حاصل کنید. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که اگر مدارک هویتی به‌صورت ناقص یا ناصحیح ارائه شود، ممکن است شما برای پیگیری گواهینامه موتور دچار مشکلاتی شوید؛ لذا، ضروری است که مدارک و اطلاعات درخواستی، کامل و صحیح ارائه شوند.
هزینه دریافت گواهینامه موتور در سال 1403 چقدر است؟
هزینه دریافت گواهینامه موتورسیکلت در سال 1403 بسته به آموزشگاه و منطقه جغرافیایی ممکن است اندکی متفاوت باشد؛ اما به طور کلی، این مبلغ شامل برخی هزینه‌های ثابت و هزینه‌های متغیر است. هزینه‌های ثابت شامل هزینه کلاس‌های نظری و عملی، هزینه‌های پزشکی مانند آزمایش خون و معاینه چشم، هزینه صدور گواهینامه و هزینه کتاب آیین‌نامه است.
هزینه‌های متغیر نیز ممکن است شامل هزینه‌های اضافی مانند هزینه عکس، هزینه تکرار آزمون در صورت عدم موفقیت و سایر هزینه‌های جانبی باشد. بر اساس آخرین اطلاعات، هزینه کل دریافت گواهینامه موتورسیکلت حدود 960هزار تومان برآورد می‌شود. جزئیات هزینه‌ها بشرح زیر است:
- هزینه کلاس‌های نظری ۱۷ساعته: 200 هزار تومان.
- هزینه کلاس‌های عملی: 480 هزار تومان.
- هزینه‌های خُرد: 180 هزار تومان شامل هزینه بازدید چشم و گرفتن آزمایش خون و گروه خونی و هزینه عکس و…).
- هزینه خرید کتاب آیین‌نامه موتورسیکلت: 100 هزار تومان است.
توجه داشته باشید که هزینه‌های ذکر شده ممکن است در آموزشگاه‌های مختلف اندکی متفاوت باشند.
آیا امکان دریافت یک‌روزه گواهینامه موتورسیکلت وجود دارد؟
پلیس راهور کشور با هدف تسهیل در روند دریافت گواهینامه موتورسیکلت، طرحی را اجرایی کرده است که به موتورسواران این امکان را می‌دهد، تا در مدت‌زمان یک روز، گواهینامه خود را دریافت کنند. این طرح که در سال ۱۴۰۱ به‌صورت آزمایشی در شهرک آزمایش تهران اجرا شد، با استقبال خوبی از سوی موتورسواران مواجه شد و در سال ۱۴۰۲ به صورت سراسری در سراسر کشور گسترش یافت و اجرای آن تاکنون نیز ادامه دارد.
پیگیری گواهینامه موتور را چگونه انجام دهیم؟
پیگیری گواهینامه موتورسیکلت پس از ثبت‌نام و شرکت در آزمون‌ها، برای بسیاری از متقاضیان اهمیت زیادی دارد. معمولا مدت‌زمان لازم برای صدور گواهینامه موتور بین 30 الی 40 روز است. شما می‌توانید با مراجعه حضوری به مراکز پستی و یا وب‌سایت اداره پست، گواهینامه خود را پیگیری کنید؛، همچنین استعلام گواهینامه موتور با استفاده از کد ملی از طریق سیستم پیامکی استعلام گواهینامه رانندگی پلیس+10 وجود دارد.
جمع‌بندی
دریافت گواهینامه موتورسیکلت، فرآیندی است که با ثبت‌نام در مراکز مربوطه آغاز می‌شود. پس از ثبت‌نام، متقاضی موظف است در دوره‌های آموزشی شرکت کرده و دانش و مهارت‌های لازم برای رانندگی با موتورسیکلت را یاد بگیرد.
پس از گذراندن دوره‌های آموزشی، نوبت به شرکت در آزمون‌های نظری و عملی می‌رسد. در صورت قبولی در آزمون‌ها، گواهینامه موتورسیکلت صادر می‌شود. پس از آن، برای پیگیری گواهینامه می‌توانید به مراکز پستی مراجعه کنید. با توجه به طرح‌های جدیدی که برای تسهیل در روند صدور گواهینامه موتورسیکلت اجرا شده‌است، اکنون می‌توان در مدت یک روز گواهینامه موتور را دریافت کرد.
