هیچ فرد سالمی به دنبال این نیست در رابطه با افراد گوناگون از خانواده تا محیط کار دچار مشکل شود و یا از او سواستفاده شود اما این جمله به این معنی نیست که در جامعه و رابطه فرد افرادی پیدا نشوند که بخواهند در رابطه سواستفاده کنند. افراد سوءاستفادهگر معمولا دارای ویژگی مشترک هستند که شناخت این ویژگی ها موجب میشود بیشتر از خود مراقبت کرده و در تله این افراد قرار نگیریم.
نخستین ویژگی افراد سواستفادگر این است نگاه از بالا به پایین به افراد دارند تا شاید روزی خدای نکرده توسط دیگری زیر سوال نروند. دومین ویژگی فرد سوءاستفادهگر این بوده است که دیگران را از لحاظ عاطفی یا مالی به خودش وابسته نگه داشته باشد و سپس به او القا میکند که فقط حق با اوست. شاید اگر فرد سوءاستفادهگر مورد واکاوی قرار بگیرد دلیل و چرایی کارش به این دلیل است نمیتواند حسهای عدم امنیت اش را بیان کند و نمیتواند از لحاظ عاطفی با دیگران همدلی کند. به همین دلیل حس ناتوان و ناامن بودن را به فرد در رابطه منتقل میکند.
ویژگی دیگر فرد سوءاستفادهگر این است که بیشتر به قضاوت دیگران پرداخته و از درک رفتار دیگران عاجز است. او سعی میکند با رفتاری که دارد دیگران به خودشان دائم شک کنند و به جاش مجبور شوند به او تکیه کنند و وابسته او شوند فرد سوءاستفادهگر هر کاری میکند تا دیگران را تحت امر و کنترل خودش درآورد. او قادر نیست دیگران را دوست داشته باشد. تحمل وضعیتی که آسیب پذیرش کند را ندارد، تحمل اشتباه بودن و شکست خوردن را ندارد.
حال پرسش اینجاست چرا برخی سوء استفادهگر میشوند؟ برای جواب این پرسش باید دانست سواستفادگران وقتی از مادر به دنیا میآیند مانند بقیه کودکان لوح سفیدی داشتند که والدین و محیط بذر تروما را در آنها کاشتهاند به همین دلیل «فضای درونی امن» را در روانشان تشکیل نشده است و درنتیجه نمیتوانند ابعادی از خودشان که بنظرشان منفی است را در خودشان بپذیرند و به اصطلاح امروزیها کودک درونشان را در آغوش بگیرند.
تحقیر، تنبیه شدید و حس بیارزشی شرم و اشتباه بودن از احساسهای است که این افراد در کودکی از آن رنج بردند و برای اینکه دوباره این احساسات را تجربه نکنند آن گونه با دیگران برخورد میکنند. انتقاد یا سرپیچی از خواسته شان را بطور ناخوداگاه با حس پس زده شدن و تحقیر که حسهای آشنا دوران کودکی است این همانی میکنند بنابراین سپر دفاعی که مدام در دستان آنها است حمله به دیگران و تحقیر و کنترل است.
برای انکه فضای امن درون در آنها شکل بگیرد نیاز به تراپیهای بلند مدت دارند که دیگر مجبور به آزار دیگران نباشند. در واقع همه این ویژگیهایی که گفته شد مکانیزم دفاعی این افراداند.
بنابراین باید نخست با شناخت این ویژگیها افراد باید سعی کنند نخست وارد رابطه با این افراد نشوند و اگر فرد سوءاستفاده کننده پیوند زناشویی دارید و قطع رابطه ممکن نیست با کمک مشاور سعی کنید بدانید که چگونه میتوانید مورد سواستفاده قرار نگیرید. بعد او را مجاب کنید با مشاوره و به خود کمک کند. تا به فضای درونی امن برسد و از دوست داشتن دیگران لذت ببرد.