راهنماتو-آیا فکر می‌کنید شخصیت ما ثابت و تغییرناپذیر است؟ شاید زمانی روان‌شناسان به این باور اعتقاد داشتند، اما امروز این عقیده دیگر جایی در علم ندارد.
به گزارش راهنماتو، اگر به گذشته خود نگاه کنید، احتمالاً می‌توانید پیچ و تاب‌های زیادی در رفتارها و تمایلات خود ببینید. شما همچنان همان "شخص" گذشته هستید، اما می‌دانید که با تغییرات زندگی رشد و تغییر کرده‌اید.
چطور می‌توان تغییر شخصیت را اثبات کرد؟
محققان برای نشان دادن تغییر شخصیت، از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. ساده‌ترین روش این است که میانگین ویژگی‌های شخصیتی افراد را در طول زمان مقایسه کنند. روش دیگر این است که ببینند هر فرد نسبت به بقیه هم‌سالان خود چگونه تغییر می‌کند. اما اگر به خودتان نگاه کنید، احتمالاً کمتر به این مقایسه‌ها اهمیت می‌دهید. چیزی که برای شما جالب‌تر است، این است که تغییرات شخصیتی‌تان چه الگویی داشته و در آینده چگونه ادامه خواهد یافت.
مثلاً، اگر اکنون نسبت به دهه ۲۰ زندگی‌تان اجتماعی‌تر شده‌اید، این تغییر در آینده چه شکلی پیدا خواهد کرد؟ آیا روزی به فردی کاملاً برون‌گرا تبدیل خواهید شد؟
مسیرهای متفاوت برای تغییر شخصیت
تحقیقات جدیدی که توسط آماندا رایت از دانشگاه زوریخ و جاشوا جکسون از دانشگاه واشنگتن انجام شده، نشان می‌دهد که تغییر شخصیت برای هر فرد، شکلی کاملاً منحصربه‌فرد دارد. شاید بتوان میانگین تغییرات را برای گروهی از افراد مشخص کرد، اما این میانگین نمی‌تواند داستان واقعی تغییرات هر شخص را بازگو کند.
تصور کنید ۵۰ نمودار از تغییرات شخصیتی افراد بین سنین ۲۰ تا ۶۰ سالگی رسم کنید. هرکدام از این نمودارها شکلی متفاوت دارد. برخی صاف هستند، برخی بالا و پایین زیادی دارند، و برخی دیگر ابتدا اوج می‌گیرند و سپس افت می‌کنند.
چرا این موضوع مهم است؟ چون هر تجربه‌ای که ما در زندگی داریم، می‌تواند مسیر شخصیت ما را تغییر دهد. مثلاً اگر بی‌خیالی شما در رعایت قوانین باعث از دست دادن شغلتان شده باشد، ممکن است شخصیتی منظم‌تر پیدا کنید. اما فرد دیگری ممکن است همین بی‌خیالی را تا پایان عمر حفظ کند.
اشکال مختلف تغییرات شخصیتی
این مطالعه بر اساس مدل پنج‌عاملی شخصیت (FFM) انجام شده که شامل پنج ویژگی است:
- گشوده بودن به روی تجربه‌ها
- وظیفه‌شناسی
- روان‌رنجوری
- سازگاری
- برون‌گرایی
محققان تغییرات این پنج ویژگی را در بیش از ۲۶ هزار نفر بررسی کردند که میانگین سن آن‌ها ۴۸ سال بود. نتایج نشان داد که تغییرات شخصیتی نه تنها خطی و یکنواخت نیست، بلکه در نقاط مختلف زندگی می‌تواند شروع شود، متوقف شود و حتی نوسان کند.
به عبارت ساده‌تر، تغییرات شخصیت ما شبیه به یک سفر پرپیچ و خم است. یک تغییر ناگهانی مثل از دست دادن شغل می‌تواند باعث رشد در یک ویژگی شود، در حالی که در فرد دیگری چنین تاثیری نداشته باشد.
پیام‌های این یافته‌ها بر شما
هرچند در این مطلب به‌طور مستقیم پاسخ داده نشده است که ما «چگونه می‌توانیم تغییر شخصیت خودمان در آینده را پیش‌بینی کنیم»، با توجه به این‌که شخصیت ما تحت تاثیر تجربیات و شرایط تغییر می‌کند، می‌توانیم با تحلیل گذشته و درک عوامل مؤثر، تا حدودی مسیر احتمالی آینده خود را تخمین بزنیم.
-
تاثیر تجربه‌های خاص زندگی
مثلاً اگر تجربه‌ای مهم، مثل از دست دادن شغل یا تغییر بزرگی در زندگی، شما را مجبور به تغییر رفتار یا رویکرد کند، این تجربه می‌تواند باعث رشد یا تغییر ویژگی خاصی در شخصیت شما شود. بر اساس این ایده، شما می‌توانید به گذشته خود نگاه کنید و ببینید چه تجربیاتی باعث تغییر شخصیت شما شده‌اند. این کار می‌تواند به شما کمک کند پیش‌بینی کنید که شرایط مشابه در آینده ممکن است چه تاثیری روی تغییر شخصیت شما داشته باشد.
-
شناخت الگوهای شخصی
تحقیق تاکید می‌کند که مسیر تغییر شخصیت هر فرد منحصربه‌فرد است. اگر بتوانید الگوهای تغییر خودتان را در گذشته شناسایی کنید (مثلاً چه موقع‌هایی برون‌گراتر شده‌اید یا منظم‌تر)، ممکن است بتوانید حدس بزنید که شخصیتتان در آینده به چه سمت‌وسویی حرکت خواهد کرد.
-
فهمیدن پیچیدگی تغییرات
یکی از پیام‌های اصلی این تحقیق این است که تغییر شخصیت یک فرآیند پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی است. اما این پیچیدگی به این معنی نیست که شما نمی‌توانید تأثیر عوامل خارجی یا داخلی بر تغییرات خود را درک کنید. شناختن این پیچیدگی می‌تواند به شما کمک کند با ذهن بازتری تغییرات آینده را بپذیرید.
-
استفاده از مدل‌های علمی
محققان از مدل‌هایی برای تحلیل تغییرات شخصیت استفاده کرده‌اند که می‌تواند به شما کمک کند بفهمید شخصیت شما چگونه تحت تأثیر زمان یا موقعیت قرار می‌گیرد. برای مثال، مدل پنج‌عاملی شخصیت ابزاری قدرتمند برای بررسی این تغییرات است.
سخن آخر
اگر احساس می‌کنید شخصیتتان با الگوی «ثابت و تدریجی» رشد دیگران مطابقت ندارد، نگران نباشید. این تحقیق نشان می‌دهد که تنها تعداد کمی از افراد این الگوی خطی را دنبال می‌کنند. شخصیت ما بیشتر شبیه یک شکل پیچیده و چندبعدی است تا یک خط صاف. در نتیجه، اگر تاکنون فکر می‌کردید که چیزی در شما «اشتباه» است، بدانید که این پیچیدگی، طبیعی و حتی نشانه‌ای از رشد شما است.زندگی پر از تغییرات و فراز و نشیب‌هایی است که شخصیت ما را شکل می‌دهند و این پیچیدگی است که به ما فرصت رشد و تحقق اهدافمان را می‌دهد.
پس دفعه بعد که به گذشته یا آینده خود فکر می‌کنید، به یاد داشته باشید که این تغییرات طبیعی هستند و انعطاف‌پذیری شخصیتتان یکی از بزرگ‌ترین دارایی‌های شما است!
