راهنماتو - آیا فکر می‌کنید که عشق ورزیدن با تمام وجود، نعمتی بزرگ و در عین حال نفرینی دردناک است؟ خوب اگر تا این حد به عشق اهمیت بدهید، احتمالاً اوج احساساتتان بسیار فوق‌العاده است اما امان از زمانی که عشق به قلب‌تان خنجر بزند، آن‌وقت به شدت زخمی خواهید شد.
به گزارش راهنماتو، اگر شما هم حس کرده‌اید که قلب‌تان گاهی بر ضدتان عمل می‌کند، تنها نیستید. چنین عشق‌های عمیقی، یک نقطه ضعف بزرگ دارند، و آن اینکه شما را نسبت به درد آسیب‌پذیر می‌کنند. این درد به طور پنهانی روی عادت‌هایتان اثر می‌گذارد و گاهی باعث می‌شود که خودتان به خودتان آسیب بزنید.
اگر متوجه شده‌اید که در الگوهای رفتاری خودتخریبی گیر افتاده‌اید، نگران نباشید. شما نه انسانی شکست‌خورده هستید و نه چیزی کم دارید، فقط انسانی دلباخته هستید. اما در این مقاله از راهنماتو می‌خواهیم 8 عادت خود-تخریبگرانه را با شما در میان بگذاریم که معمولاً در افرادی دیده می‌شود که خیلی عمیق عشق می‌ورزند اما در عوض خیلی هم عمیق آسیب می‌بینند.
1. بیش‌فکری
افرادی که عمیقاً عشق می‌ورزند و به راحتی آسیب می‌بینند، معمولاً ذهنی بسیار فعال دارند. آن‌ها فکر می‌کنند... و باز هم فکر می‌کنند. این عادت می‌تواند هم موهبت باشد و هم نفرین. از یک سو، این توانایی به آن‌ها اجازه می‌دهد که موقعیت‌ها را به‌طور عمیق تحلیل کنند و احساسات دیگران را در سطحی عمیق درک کنند. این ویژگی است که آن‌ها را به انسان‌هایی عاشق و همدل تبدیل می‌کند. اما روی دیگر این سکه این است که فکر کردن بیش از حد اغلب به نگرانی‌های بی‌مورد، اضطراب و استرس منجر می‌شود. انگار در یک حلقه بی‌پایان از «چه می‌شود اگرها...» و سناریوهای بدترین حالت گیر افتاده‌اید.
مثلاً فرض کنید به کسی پیام داده‌اید و او جواب نداده است. ممکن است بارها این موقعیت را در ذهن خود مرور کنید: «آیا چیزی گفتم که باعث ناراحتی او شد؟»، «شاید دیگر علاقه‌ای به من ندارد»، و این چرخه ادامه پیدا می‌کند.
راهکار عملی
تمرین تأیید مثبت: هر روز چند جمله مثبت درباره خودتان بگویید: «من لایق عشق و احترام هست.» یا«من توانایی رویارویی با مشکلاتم را دارم.»
وقتی در کاری شکست خوردید، به‌جای تمرکز روی اشتباه، روی چیزی که از آن یاد گرفته‌اید تأکید کنید.
به موفقیت‌های گذشته‌تان ارجاع بدهید. به یاد بیاورید که قبلاً چطور چالش‌های مشابه را پشت سر گذاشتید.
به جای نتیجه روی فرایند تمرکز کنید. به خودتان یادآوری کنید که کامل بودن هدف نیست. هر قدمی که برمی‌دارید ارزشمند است.
2. خود-تردیدی مداوم
افرادی که عمیقاً عشق می‌ورزند و به راحتی آسیب می‌بینند، اغلب با تردید مزمن به خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند. هر بار که کسی که عمیقاً برایشان مهم است، آن‌ها را ناامید می‌کند، ارزش خود را زیر سوال می‌برند. این شک به خود نوعی خودتخریبی است.
مثلاً شاید در یک رابطه عاشقانه، وقتی طرف مقابلتان شما را ترک می‌کند، به این فکر بیفتید: «شاید به اندازه کافی خوب نبودم» یا «چیزی در من ایراد دارد که باعث شد این اتفاق بیفتد.»
این الگوی فکری اعتماد به نفس شما را کاهش می‌دهد و بازگشت از ناامیدی یا شکست‌های عاطفی را دشوارتر می‌کند. درک این نکته مهم است که رفتار دیگران تعیین‌کننده ارزش شما نیست.
راهکار عملی:
ذهن‌آگاهی را تمرین کنید: از طریق تکنیک‌هایی مانند مراقبه یا تمرین تنفس عمیق، ذهن خود را به لحظه حال بیاورید.
هر روز ۵ دقیقه به صدای تنفس خود گوش دهید یا حواس خود را به صداها، بوها و احساسات محیط اطراف متمرکز کنید.
افکارتان را بنویسید: ذهن شما درگیر بیش‌فکری است، آن‌ها را روی کاغذ بیاورید. این کار به شما کمک می‌کند افکارتان را شفاف‌تر ببینید و آن‌ها را از ذهن خود بیرون بریزید.
چالش با افکار غیرمنطقی: محض اینکه متوجه شدید در حال فکر کردن به بدترین حالت ممکن هستید، از خود بپرسید: «آیا این فکر منطقی است؟» چه شواهدی دارم که این اتفاق بد ممکن است بیفتد؟»
مشغول کردن خود به فعالیت فیزیکی: فعالیت‌هایی مانند ورزش، رقص یا حتی تمیزکاری می‌توانند به شما کمک کنند ذهن خود را از چرخه بیش‌فکری بیرون بیاورید. هر با دچار بیش‌فکری شدید به بدن‌تان 10 دقیقه حرکت بدهید.
3. بی‌توجهی به نیازهای شخصی
افرادی که عمیقاً عشق می‌ورزند، معمولاً نیازهای خود را در پایین‌ترین اولویت قرار می‌دهند. آن‌ها به جای مراقبت از خود، انرژی خود را صرف مراقبت از دیگران می‌کنند. این کار ممکن است در ظاهر یک رفتار سخاوتمندانه و ازخودگذشتگی باشد، اما در نهایت می‌تواند فرسایشی و حتی آسیب‌رسان باشد.
مثلاً، تصور کنید شما همیشه اولین کسی هستید که برای دیگران وقت می‌گذارید، کمک می‌کنید، و به نیازهای آن‌ها پاسخ می‌دهید، اما وقتی نوبت به خودتان می‌رسد، این اولویت را نادیده می‌گیرید. شاید حتی زمانی که خسته‌اید یا نیاز به استراحت دارید، همچنان در حال پاسخ دادن به نیازهای دیگران باشید. این نوع رفتار باعث می‌شود شما در نهایت احساس کنید از درون خالی شده‌اید. در حالی که عشق ورزیدن به دیگران زیباست، مهم است که به یاد داشته باشید نمی‌توانید از یک لیوان خالی به کسی آب بدهید.
راه‌حل عملی:
زمانی را به‌صورت منظم برای خودتان اختصاص دهید. حتی اگر در طول روز مشغله زیادی دارید، ۱۵ دقیقه را برای مراقبت از خود (مانند مدیتیشن، پیاده‌روی، یا خواندن کتابی که دوست دارید) اختصاص دهید.
یاد بگیرید که نه گفتن به درخواست‌هایی که به ضرر خودتان است، نوعی مراقبت از خود است، نه خودخواهی.
۴. ترس از رویارویی
بسیاری از افرادی که عمیقاً عشق می‌ورزند، از رویارویی با تعارضات اجتناب می‌کنند، زیرا نمی‌خواهند روابطشان به خطر بیفتد. این افراد معمولاً احساسات خود را سرکوب می‌کنند یا حتی با شرایطی که ناراحتشان می‌کند موافقت می‌کنند، فقط برای اینکه از ایجاد تنش یا اختلاف جلوگیری کنند.
مثلاً تصور کنید که در یک رابطه عاطفی، شریک زندگی‌تان کاری می‌کند که برایتان ناخوشایند است. به جای اینکه با او صحبت کنید و احساستان را بیان کنید، تصمیم می‌گیرید سکوت کنید، زیرا می‌ترسید این مکالمه باعث درگیری شود یا طرف مقابل آزرده شود. نتیجه؟ شما ناراحتی را در خود نگه می‌دارید و این احساسات به مرور زمان انباشته می‌شوند.
ترس از رویارویی به دیگران این پیام را می‌رساند که آن‌ها می‌توانند به رفتار خود ادامه دهند، حتی اگر برای شما آسیب‌زا باشد. در بلندمدت، این رفتار نه‌تنها به شما بلکه به روابطتان نیز آسیب می‌رساند.
راه‌حل عملی:
یاد بگیرید که احساسات خود را بدون پرخاشگری بیان کنید. مثلاً بگویید: «وقتی این اتفاق افتاد، احساس ناراحتی کردم. می‌خواهم با هم در این مورد صحبت کنیم.»
اگر رویارویی برایتان سخت است، ابتدا افکار خود را روی کاغذ بیاورید و سپس درباره آن با طرف مقابل حرف بزنید.
۵. نگه‌داشتن روابط سمی
افرادی که عمیقاً عشق می‌ورزند، اغلب به روابطی که برایشان مضر است، می‌چسبند. آن‌ها باور دارند که اگر به اندازه کافی تلاش کنند یا عشق بیشتری نشان دهند، می‌توانند طرف مقابل را تغییر دهند. اما متأسفانه، این باور همیشه درست نیست.
مثلاً ممکن است در رابطه‌ای باشید که طرف مقابل به‌طور مداوم شما را نادیده می‌گیرد، از شما انتقاد می‌کند یا حتی رفتارهایی آزاردهنده نشان می‌دهد. اما به جای ترک این رابطه، همچنان امید دارید که روزی همه‌چیز بهتر شود.
ماندن در چنین روابطی به مرور زمان اعتماد به نفس شما را از بین می‌برد و شما را در یک چرخه بی‌پایان از احساس گناه، خشم و ناامیدی گیر می‌اندازد.
راه‌حل عملی:
به یاد داشته باشید که شما شایسته احترام و عشق سالم هستید.
اگر متوجه شدید که رابطه‌ای شما را بیشتر آزار می‌دهد تا خوشحال، از خود بپرسید: «آیاا این رابطه به رشد من کمک می‌کند؟»
به جای امید بستن به تغییر دیگران، روی نیازها و محدودیت‌های خود تمرکز کنید.
۶. عذرخواهی بیش از حد
افرادی که عمیقاً عشق می‌ورزند، معمولاً بیش از حد از دیگران عذرخواهی می‌کنند، حتی برای چیزهایی که کاملاً خارج از کنترلشان است یا اصلاً تقصیر آن‌ها نیست. این رفتار ناشی از تمایل آن‌ها به حفظ صلح و جلوگیری از ناراحتی دیگران است.
مثلاً، فرض کنید در محل کارتان، همکاری اشتباهی مرتکب می‌شود که هیچ ارتباطی به شما ندارد. با این حال، شما اولین کسی هستید که عذرخواهی می‌کنید و مسئولیت آن را می‌پذیرید. این رفتار به دیگران نشان می‌دهد که شما ارزش کمتری برای خود قائل هستید و ممکن است باعث شود دیگران از شما سوءاستفاده کنند یا شما را به‌عنوان فردی ضعیف ببینند.
راه‌حل عملی:
هر بار که می‌خواهید عذرخواهی کنید، از خود بپرسید: «آیا واقعاً لازم است عذرخواهی کنم؟ آیا این اتفاق واقعاً تقصیر من است؟»
تمرین کنید به جای عذرخواهی، از جملات جایگزین استفاده کنید. مثلاً به جای گفتن «ببخشید که دیر کردم»، بگویید: «ممنون که منتظر ماندید.»
۷. سرکوب احساسات
کسانی که عمیقاً عشق می‌ورزند، اغلب احساسات خود را سرکوب می‌کنند. آن‌ها ممکن است احساس کنند که ابراز ناراحتی یا دردشان دیگران را آزار می‌دهد یا باعث می‌شود به نظر ضعیف بیایند.
مثلاً شما ممکن است بعد از یک جدایی دردناک، تمام احساسات خود را سرکوب کنید و به همه بگویید که «خوب» هستید، حتی وقتی از درون شکسته‌اید. سرکوب احساسات باعث می‌شود این احساسات به مرور زمان انباشته شوند و در نهایت به صورت خشم، اضطراب یا افسردگی ظاهر شوند.
راه‌حل عملی:
برای خودتان فضایی ایجاد کنید که در آن بتوانید آزادانه احساساتتان را ابراز کنید، مثلاً از طریق نوشتن، صحبت کردن با یک دوست نزدیک یا مراجعه به مشاور.
به یاد داشته باشید که آسیب‌پذیری نشانه ضعف نیست؛ بلکه نشانه شجاعت است.
۸. فقدان عشق به خود
در نهایت، تمام این عادت‌ها به یک نکته مهم ختم می‌شوند: کمبود عشق به خود. افرادی که عمیقاً عشق می‌ورزند، گاهی آن‌قدر در عشق ورزیدن به دیگران غرق می‌شوند که فراموش می‌کنند خودشان نیز شایسته همان عشق هستند.
مثلاً، شما ممکن است دائماً به دیگران انگیزه بدهید، از آن‌ها حمایت کنید و مراقبشان باشید، اما وقتی نوبت به خودتان می‌رسد، خود را با انتقاد و سرزنش مواجه کنید.
راه‌حل عملی:
روزانه زمانی را برای تأمل در مورد ویژگی‌های مثبت خود اختصاص دهید و روی چیزهایی که در مورد خودتان دوست دارید تمرکز کنید.
به خودتان یادآوری کنید که همان‌قدر که دیگران ارزشمند هستند، شما هم ارزشمندید.
