در این مطلب، ۷ راهکار کاربردی برای تقویت تمرکز ارائه می‌کنیم که ممکن است برایتان مفید باشد.
* این نکات جایگزین توصیه‌های پزشکی نیستند؛ برای مسائل تخصصی حتماً با پزشک مشورت کنید.
۱. آدامس بجوید.
اگر عادت دارید که گاهی آدامس بجوید، بد نیست بدانید که مزیت این کار فقط خوشبو کردن دهان نیست! بررسی‌ها نشان داده‌اند که جویدن آدامس می‌تواند عملکرد ذهنی را بالا ببرد، مخصوصاً هنگام حل مسائل یا انجام کارهای فکری. جالب اینجاست که این اثر مثبت بیشتر در ۲۰ دقیقه اول ظاهر می‌شود. پژوهشگران این پدیده را «برانگیختگی ناشی از جویدن» می‌نامند، یعنی جویدن باعث تحریک مغز و افزایش هوشیاری می‌شود. پس اگر هنگام مطالعه یا شرکت در امتحان به دنبال راهی برای تمرکز بیشتر هستید، امتحان کردن آدامس می‌تواند گزینه خوبی باشد.
۲. برای خودتان پاداش در نظر بگیرید.
در دنیای شلوغ امروز، تمرکز کردن همیشه آسان نیست. اما یک راه ساده وجود دارد: خودتان را بعد از انجام هر کار تشویق کنید. مثلاً بعد از تمام کردن یک بخش سخت از پروژه، می‌توانید خودتان را با یک خوراکی خوشمزه مثل بستنی یا شکلات مهمان کنید. اگر هم توانستید برای مدتی از گوشیتان فاصله بگیرید، حتماً سزاوار یک جایزه کوچک هستید!
از طرف دیگر، روشن بودن نوتیفیکیشن‌ها می‌تواند مانع تمرکز شود. هر اعلان باعث می‌شود که ذهنتان از کار اصلی منحرف شود. خاموش کردن اعلان‌ها هنگام مطالعه یا کار، کمک می‌کند که تمرکزتان حفظ شود و بازدهیتان بالا برود.
۳. عوامل مزاحم را حذف کنید.
برای آنکه بهتر تمرکز کنید، باید محیطی آرام و بدون مزاحمت داشته باشید. وقتی ذهنتان درگیر چند کار مختلف باشد یا مدام چیزی حواستان را پرت کند، تمرکزتان از بین می‌رود و انرژی ذهنیتان تحلیل می‌رود. اگر محیط اطرا‌فتان را از عوامل مزاحم پاک‌سازی کنید، می‌توانید تمام توجهتان را صرف کار اصلی کنید و نتیجه بهتری بگیرید. این کار نه‌تنها به افزایش بهره‌وری کمک می‌کند، بلکه خستگی ذهنی و استرس را هم کاهش می‌دهد.
۴. از تایمر استفاده کنید.
تقسیم‌بندی زمان با کمک تایمر یکی از روش‌های موثر برای تمرکز بهتر است. مثلاً در روش پومودورو، ۲۵ دقیقه کار می‌کنید و بعد از آن ۵ دقیقه استراحت دارید؛ بعد از چهار نوبت، یک استراحت طولانی‌تر خواهید داشت. این شیوه باعث می‌شود که مغزتان خسته نشود و در طول روز بازدهیتان حفظ شود. همچنین، وجود تایمر حس فوریت ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که کار را به تعویق نیندازید. وقتی بدانید که قرار نیست برای همیشه روی کاری تمرکز کنید، شروع آن هم برایتان راحت‌تر می‌شود.
۵. از رنگ‌ها کمک بگیرید.
رنگ‌ها تأثیر زیادی بر حال و هوای ذهن دارند و می‌توانند تمرکز را تقویت کنند. مثلاً رنگ آبی باعث آرامش می‌شود و محیطی مناسب برای انجام کارهای فکری ایجاد می‌کند. زرد هم با انرژی و نشاط در ارتباط است و می‌تواند خلاقیت را افزایش دهد. البته واکنش افراد به رنگ‌ها متفاوت است، بنابراین بهتر است رنگ‌ها را با توجه به سلیقه شخصی و نوع فعالیتتان انتخاب کنید. استفاده درست از رنگ‌ها می‌تواند فضای کاری شما را دل‌نشین‌تر و کارآمدتر کند.
۶. نور مناسب را دست‌کم نگیرید.
نور محیط نقش مهمی در تمرکز دارد. نور سرد و روشن (مشابه نور روز) باعث بیداری و هوشیاری می‌شود و برای کارهایی که نیاز به تمرکز دارند، بسیار مناسب است. در مقابل، نور گرم و کم می‌تواند احساس خواب‌آلودگی ایجاد کند. داشتن چراغ مطالعه قابل تنظیم هم کمک می‌کند تا نور را دقیقاً روی نقطه مورد نظر بیندازید و از ایجاد سایه و بازتاب جلوگیری کنید. این کار باعث می‌شود که چشمتان خسته نشود و راحت‌تر تمرکز کنید.
۷. شکلات تلخ بخورید.
اگر طرفدار شکلات هستید، خبر خوبی برایتان داریم: شکلات تلخ می‌تواند حافظه را تقویت کرده و تمرکزتان را بالا ببرد. این نوع شکلات سرشار از فلاونوئید است که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف کمی شکلات تلخ می‌تواند تا دو ساعت بعد از آن، قدرت ذهنی را تقویت کند. دلیل این تفاوت با شکلات‌های معمولی، درصد بالای کاکائو در شکلات تلخ است که فواید زیادی برای قلب، فشار خون و حتی پیشگیری از دیابت دارد. پس اگر هنگام مطالعه دلتان خوراکی خواست، چند تکه شکلات تلخ می‌تواند هم خوشمزه باشد و هم مفید.
