تصور کنید بتوانید زیرآب زندگی کنید؛ آن هم نه برای چند ساعت غواصی، بلکه برای روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها.
اخیراً شرکت DEEP مستقر در بریتانیا اعلام کرده که در حال کار بر روی ایجاد زیستگاه‌هایی در زیر آب به‌منظور اکتشاف طولانی‌مدت دریاهاست.
شان ولپرت، رئیس DEEP دراین‌باره گفت: «ما یک‌قدم به عقب برداشتیم و متوجه شدیم که زیر سطح اقیانوس، یکی از آخرین نقاط کور باقی‌مانده برای بشریت است. ما توانسته‌ایم تا نقاط دور یا نزدیک در فضا را ببینیم و می‌توانیم هر چیزی در فضای هوایی، روی سطح زمین و سطح اقیانوس را مشاهده کنیم؛ اما بین بشریت و اقیانوس، فاصله‌ای است که به‌منزله یک قطع ارتباط بزرگ به نظر می‌رسد.»
از ونگارد تا سنتینل
حالا این شرکت فناوری و اکتشاف اقیانوسی قصد دارد اولین زیستگاه زیر اقیانوسی خود به نام ونگارد را تا پایان سال ۲۰۲۵ راه‌اندازی کند. ونگارد با ۱۲ متر طول و ۷.۵ متر عرض حداکثر سه نفر را در عمق ۱۰۰ متری در خود جای می‌دهد و یک بستر آزمایشی برای ساخت Sentinel، زیستگاه بزرگ‌تر و پیشرفته‌تری که طبق برنامه‌ریزی‌ها برای سال ۲۰۲۷ ساخته می‌شود، خواهد بود.
طبق گفته مقامات این شرکت، ونگارد برای مأموریت‌های کوتاه‌مدت ازجمله مأموریت‌های غواصان حرفه‌ای مناسب‌تر است ولی سنتینل، پلتفرم طولانی‌مدتی برای تحقیقات خواهد بود و قادر است تا حداکثر ۶ نفر را برای مأموریت‌های طولانی‌مدت تا ۲۸ روز در عمق ۲۰۰ متری دریاها در خود جای دهد.
سنتینل دارای چندین آزمایشگاه مرطوب و خشک و استخر ماه (ساختاری که به غواصان اجازه می‌دهد به‌طور یکپارچه بین اقیانوس و زیستگاه سفر کنند) است؛ بدین ترتیب محققان قادر خواهند بود تا در زمان واقعی به تجزیه‌وتحلیل نمونه‌هایی از بستر دریا پرداخته و بدین ترتیب نیازشان به بازگشت به سطح دریا کاهش خواهد یافت.
به‌علاوه زیست‌شناسانی که به مطالعه اکوسیستم‌های اعماق دریا می‌پردازند، می‌توانند از سنتینل به‌عنوان یک ایستگاه تحقیقاتی زیر آب بهره ببرند و درعین‌حال این زیستگاه، به‌عنوان یک جاذبه توریستی مثل یک آکواریوم غوطه‌ور عمل می‌کند.
ولپرت در این رابطه توضیح داد: «ما می‌خواهیم در کف دریاها همان تأثیری را داشته باشیم که SpaceX در جذاب‌تر کردن فضا انجام داد. هدف ما تکرار تجربه Space X و ارائه چنین پلتفرمی است و در نظر داریم تا به این قابلیت برسم که امکان سفر، رقم زدن تفاوت‌ها و نوآوری در دریا را برای افراد فراهم کنیم.»
اقیانوس جذاب‌تر از همیشه
مسئولان شرکت دیپ یادآوری کرده‌اند که شرکتشان دقیقاً همان کاری که SpaceX برای آژانس‌های فضایی و ناوگان دریایی جهانی و گروه‌های تحقیقاتی انجام می‌دهد را در راستای اقیانوس‌شناسی و در کف اقیانوس‌ها انجام خواهد داد و به این نکته اشاره‌کرده‌اند که نیروی دریایی جهانی که زیرساخت‌های حیاتی را رصد می‌کنند، از این زیستگاه‌های زیردریا سود زیادی خواهند برد.
ولپرت دراین‌باره گفت: «به شکلی طبیعی، نیروی دریایی جهانی از این ایده استقبال خواهد کرد. یکی از مناطق مورد مناقشه، زیرساخت‌های حیاتی زیردریایی است؛ چراکه بخش عمده‌ای از داده‌های مصرفی ما از طریق کابل‌های زیر دریا منتقل می‌شود.»
طبق اعلام ناتو، کابل‌های زیردریایی (که بیش از ۹۵% از ترافیک اینترنت جهانی را منتقل می‌کنند) و خطوط لوله حامل نفت و گاز، در معرض خرابکاری هستند. به‌عنوان‌مثال در سال‌های اخیر، اروپا شاهد حوادث متعددی از این قبیل مثل خرابکاری خطوط لوله نورد استریم در سال ۲۰۲۲، حادثه خط لوله گاز بالتیک کانکتور در سال ۲۰۲۳ و آسیب کابل‌های زیر دریای بالتیک در سال ۲۰۲۴ بوده است.
ولپرت در ادامه گفت: «به حمل‌ونقل حیاتی نفت و گاز نگاه کنید؛ بخش بسیار زیادی از آن از طریق لوله‌های زیر دریا انجام می‌شود؛ بنابراین درک، حفاظت، مشاهده و توانایی حفظ این زیرساخت‌های حیاتی برای نیروی دریایی جهانی در هر بخش از جهان، اهمیت بالایی دارد.»
ساخت توسط روبات‌های چاپ سه‌بعدی
مسئولان کمپانی DEEP به این نکته اشاره‌کرده‌اند که سنتینل با استفاده از تکنیکی به نام تولید افزودنی قوس سیمی توسط شش ربات ۳.۵ متری ساخته می‌شود. این روش مثل یک چاپگر سه‌بعدی غول‌پیکر است که به‌جای پلاستیک، از سیم‌های فلزی برای ساخت لایه به لایه ساختار استفاده می‌کند تا بدین ترتیب اطمینان حاصل شود که این زیستگاه زیر دریا، می‌تواند فشار بی‌حد اعماق اقیانوس را تحمل کند.
ولپرت ادامه داد: «تولید به روش هوشمندتری است؛ ما به‌جای تکنیک‌های متعارف تولید، از روشی استفاده می‌کنیم که در مرحله ساخت ضایعات بسیار کمتری تولید کنیم.»
نکته جالب‌توجه اینجاست که زیستگاه‌های زیرآب را می‌توان مثل لگو دوباره جمع و مستقر کرد؛ چراکه ماژولار و قابل‌حمل هستند. هنوز مشخص نیست که اولین نسخه از ونگارد در کف کدام دریا یا اقیانوس مستقر خواهد شد ولی مسئولان شرکت DEEP این روزها در حال مذاکره با مشتریان بالقوه‌ای از سراسر اروپا، خاورمیانه و آمریکای شمالی هستند.
