
در دنیای امروز، چهرههایی مانند ایلان ماسک و سم آلتمن میکوشند با سرمایهگذاری روی هوش مصنوعی شخصی، رباتهایی بسازند که مانند دوستی وفادار کنار کاربران باشد. در واقع شرکتهای بزرگ فناوری اکنون به این نتیجه رسیدهاند که راه تمایز محصولات هوش مصنوعی، ایجاد این تصور است که کاربر با رابطهای شخصی طرف است. گزارشی دراینباره منتشر شده که در ادامه آن را میخوانید.
والاستریتژورنال در این گزارش میگوید رقابت برای توسعه هوش مصنوعی معمولاً رقابت بر سر ساخت «ابرهوش مصنوعی» توصیف میشود اما شاید آن در کوتاهمدت بهترین کاربرد آن برای مصرفکننده، درمان تنهایی باشد.
حس جدایی و انزوا در دنیای امروزی بیماری همهگیر شناخته میشود و تحقیقات نشان میدهد تنهایی میتواند به اندازه کشیدن 15 نخ سیگار در روز مضر باشد. همچنین مطالعهای از دانشگاه هاروارد در سال گذشته نشان داد همراهی با هوش مصنوعی در کاهش احساس تنهایی مؤثرتر از تماشای یوتوب است و از نظر اثرگذاری، «فقط با تعامل با یک انسان» قابلمقایسه است.
طبق این گزارش، افرادی که دنبال صحبت با کسی (یا چیزی) هستند، به افزایش آمار کاربران فعال روزانه هوش مصنوعی کمک میکنند. این آمار بهنوبه خود سرمایهگذاران و منابع مالی بیشتری را جذب میکند تا این فناوری بهبود یابد. در ادامه از این چرخه با عنوان «اقتصاد دوستی» (Friend Economy) یاد شده است.
توجه سرمایهگذاران هوش مصنوعی به این چرخه
طبق ادعای والاستریتژورنال، این چرخه انگیزهای ایجاد میکند تا هوش مصنوعی بهسوی دیدگاههای خاص شرکتها متمایل شود؛ برای مثال گفته شده چتبات Grok درباره انعکاس ایدههای ایلان ماسک چنین شرایطی دارد.
همچنین در هفتههای اخیر، «مارک زاکربرگ»، مدیرعامل متا، جلبتوجه زیادی کرده است. او آماری ارائه کرده که میگوید آمریکاییها میانگین کمتر از ۳ دوست دارند و خواستار دوستان بیشتری هستند.
زاکربرگ از هوش مصنوعی بهجای راهحل یاد کرده است و در کنفرانسی در ماه مه گفت:
«فکر میکنم مردم سیستمی میخواهند که آنها را بشناسد و به شیوهای که الگوریتمها اجازه میدهند، افراد را درک کند.»
در مایکروسافت نیز «مصطفی سلیمان»، رئیس بخش هوش مصنوعی این شرکت، شخصیسازی را کلید تمایز دانسته است. او آوریل در پادکست Big Technology گفته بود:
«واقعاً میخواهیم کاربر حس کند با کسی صحبت میکند که او را بهخوبی میشناسد؛ کسی که مهربان و حامی است و درعینحال ارزشهای او را بازتاب میدهد.»
او همچنین در ادامه افزود مایکروسافت میخواهد مرزهایی برای ایمنی در نظر بگیرد:
«نمیخواهیم وارد هرجومرج شویم. راهی که برای رسیدن به این هدف یافتهایم، این است که [چتبات] مؤدب و محترم باقی بماند، کاملاً بیطرف باشد و به شما کمک کند هر ۲ طرف بحث را ببینید.»
با درنظرگرفتن تمام این موارد، عجیب نیست که نسل کنونی چتباتها طوری طراحی شدهاند که انگار کاربر با انسان گفتگو میکند.
این موضوع نگرانی بسیاری ایجاد کرده است. پژوهشگران درباره خطرات رابطه عاشقانه کاربران با هوش مصنوعی هشدار دادهاند و گزارشهایی هم از افرادی منتشر شده که در استفاده از این فناوری زیادهروی کردهاند. این ایده را شاید در فیلم «Her» محصول سال 2013 مشاهده کردهایم که در آن «واکین فینیکس» رابطهای عاشقانه با هوش مصنوعی به نام «سامانتا» (با صداپیشگی اسکارلت جوهانسون) آغاز میکند.