عربستان سعودی قصد دارد تا در شمال شهر ریاض، آسمان‌خراشی به نام Rise Tower و به ارتفاع دو کیلومتر بسازد که در صورت تکمیل آن، این برج، بلندترین ساختمان جهان لقب خواهد گرفت.
درعین‌حال پروژه ساخت آسمان‌خراش دیگری به نام برج جده نیز در جریان است که برج جده نیز بعد از تکمیل با ارتفاع ۱۰۰۰ متری‌اش، از برج خلیفه پیشی می‌گیرد.
آسیا میزبان بلندترین آسمان‌خراش‌های دنیا
در حال حاضر، برج خلیفه با ارتفاع ۸۲۸ متر بلندترین ساختمان جهان است که با ۱۶۳ طبقه در دوبی (امارات متحده عربی) واقع‌شده و در سال ۲۰۱۰ تکمیل‌شده است.
برج مردکا ۱۱۸ در کوالالامپور مالزی، با ارتفاع ۶۷۹ متر در رتبه دوم قرار دارد و برج شانگهای چین با ارتفاع ۶۳۲ متری سومین آسمان‌خراش بلند دنیاست.
طبق داده‌های شورای ساختمان‌های بلند و زیستگاه شهری، آسیا و خاورمیانه ازنظر آماری بیشترین ساختمان‌های مرتفع دنیا را میزبان هستند و از ده آسمان‌خراش برتر، تنها یک آسمان‌خراش که در مرکز تجارت جهانی نیویورک قرار دارد، در خارج از آسیاست و درعین‌حال چین با داشتن پنج آسمان‌خراش از ده ساختمان برتر جهان، رکورددار است.
کنار رفتن برج خلیفه
البته براساس گزارش پایگاه داده شورای ساختمان‌های بلند و زیستگاه شهری، این امکان وجود دارد که برج خلیفه دیر یا زود عنوان بلندترین آسمان‌خراش دنیا را در اختیار برج مبارک الکبیر که قرار است در شهر کویت ساخته شود، بدهد. طبق برنامه‌ریزی‌ها برج مبارک الکبیر قرار است ۱۰۰۱ متر ارتفاع و ۲۳۴ طبقه داشته باشد که البته تاریخ تکمیل آن هنوز اعلام‌نشده است.
آسمان‌های خراش‌های رایز و جده نیز بعد از تکمیل با پیشی گرفتن از برج خلیفه، عنوان بلندترین آسمان‌خراش‌های دنیا را مال خود خواهند کرد.
درعین‌حال کشور چین با داشتن ۱۱۴۸ آسمان‌خراش با ارتفاع بیش از ۲۰۰ متر و ۱۱۷ ساختمان با ارتفاعی بیش از ۳۰۰ متر ازلحاظ تعدد آسمان‌خراش‌ها پیشتاز است.
در لیست بلندترین آسمان‌خراش‌های دنیا، در رتبه بیستم به بعد، انگلیس با دارا بودن ۴۳ آسمان‌خراش، فرانسه با ۲۶، آلمان با ۲۱، بحرین با ۱۹ و کویت با ۱۸ آسمان‌خراش به ترتیب در رتبه‌های ۲۱، ۲۴، ۲۶، ۲۷ و ۲۸ قرار دارند و عربستان سعودی دارای ۲۶ آسمان‌خراش با ارتفاعی بیش از ۲۰۰ متر و پنج آسمان‌خراش با ارتفاعی بالاتر از ۳۰۰ متر است.
برج رایز ریاض
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، آسمان‌خراش رایز در شهر ریاض بنا، اولین ساختمان بلند ۲ کیلومتری دنیا لقب گرفته و پس از اتمام، بلندترین سازه جهان عنوان خواهد گرفت.
بدین ترتیب ارتفاع برج رایز ۱۱۸۰ متر بلندتر از برج خلیفه خواهد بود و تقریباً ۱۰۰۰ متر از برج جده پیشی خواهد گرفت.
طرح‌ریزی این پروژه در دسامبر ۲۰۲۲ توسط صندوق سرمایه‌گذاری عمومی انجام و اعلام شد که ساخت بلندترین آسمان‌خراش جهان در منطقه‌ای به مساحت ۱۸ کیلومترمربع در شمال ریاض و در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی ملک خالد آغاز خواهد شد و بودجه تخمینی ساخت آن حدود ۵ میلیارد دلار تخمین زده‌شده است.
در آگوست سال ۲۰۲۳ و شش ماه پس از اعلام پروژه، از طرح‌های برج رایز رونمایی شد. این برج در قالب پروژه قطب شمال در عربستان و تحت عنوان "شهر آینده" ساخته می‌شود.
تمرکز اصلی پروژه قطب شمال بر پایداری و اتصال با خیابان‌های مناسب برای عابر پیاده، مسیرهای دوچرخه‌سواری و فضاهای عمومی طبیعی است.
طبق گزارش‌های منتشره، استودیوی بریتانیایی Foster + Partners طراحی این آسمان‌خراش را بر عهده داشته است. این پروژه، دومین تلاش برجسته عربستان برای ساخت بلندترین ساختمان جهان خواهد بود و قبل از آن، برج جده با ارتفاع ۱۰۰۰ متر این رکورد را در اختیار خواهد گرفت.
برج جده در عربستان
طبق گزارش‌های منتشره، بعد از تکمیل برج جده در عربستان، این آسمان‌خراش، به‌صورت موقت هم که شده، عنوان بلندترین آسمان‌خراش جهان را مال خود خواهد کرد. ارتفاع این برج، تقریباً ۱۱ برابر مجسمه آزادی خواهد بود
طراحی این برج توسط آدریان اسمیت و جردن گیل از شرکت Adrian Smith + Gordon Gill Architecture انجام‌شده است. آن‌ها در این رابطه گفته‌اند: «طراحی برج جده، ریشه در نمادگرایی عربستان دارد و درعین‌حال با بهره‌گیری از فناوری، به آینده نگاه می‌کند. ساختار باریک و نامتقارن آن، شاخه‌های خرما را تداعی می‌کند که از خشکی به سمت بالا پرتاب می‌شوند؛ در حکم نمادی از زندگی جدید که سمبل رشد آینده این کشور است.»
این برج در شهر جده که منطقه‌ای بندری، هم‌مرز با دریای سرخ است، واقع‌شده و بعد از تکمیل این آسمان‌خراش، باید آن را به دیگر شگفتی‌های معماری جده، مثل مسجد شناور پنانگ و البلد، مرکز تاریخی شهر اضافه کرد.
برج جده با سبک نئوآینده‌نگر طراحی‌شده، یک زیبایی‌شناسی آوانگارد که اغلب با استفاده از فناوری کلاس جهانی و بازنگری در شکل و عملکرد پیشرفت‌ها پایه‌گذاری شده است.
در تصاویر رندر ارائه‌شده، یک برج باریک و منفرد را می‌بینیم که هر چه به سمت رأس آن می‌رویم، باریک‌تر می‌شود و طبق توضیح طراحان، این طرح را با الهام از شاخه‌های نخل ارائه کرده‌اند. این طراحی نشان‌دهنده اوج طراحی و تکامل فنّاورانه است که به واقعیت تبدیل خواهد شد.
طبق توضیح این طراحان، هندسه برج، در ابتدا به‌صورت یک سه‌پایه آغازشده و به‌تدریج در مناره جدا می‌شود، به ویژگی‌های عملکرد باد برج گره‌خورده است.
توقف ساخت‌وساز برج جده
ساخت برج جده در سال ۲۰۱۳ آغاز شد اما در سال ۲۰۱۸ متوقف شد. چراکه با دستگیری رئیس شرکت پیمانکار آن، گروه بن‌لادن، این شرکت از پروژه کنار گذاشته شد و با شیوع همه‌گیری کووید ۱۹، تأخیرهای بیشتری را در این پروژه شاهد بودیم.
بااین‌وجود، ساخت‌وسازها از سپتامبر سال ۲۰۲۳ از سر گرفته‌شده است. در این رابطه می‌خوانیم: «ساخت‌وساز دوباره شروع‌شده و انتظار می‌رود که برج جده طی چهار تا پنج سال تکمیل شود.»
ارتفاع و هزینه ساخت برج
قبل از توقف پروژه، سازندگان حدود یک‌سوم این آسمان‌خراش را به پایان رسانده بودند و انتظار می‌رود که پس از تکمیل پروژه، برج جده حدود یک کیلومتر ارتفاع داشته باشد؛ یعنی حدود ۱۷۱ متر بلندتر از برج خلیفه که در حال حاضر رکورد بلندترین آسمان‌خراش جهان را در اختیار دارد.
طبق گزارش‌های منتشره، هزینه تقریبی ساخت برج جده حدود ۱.۲۳ میلیارد دلار خواهد بود. انتظار می‌رود که برج جده مثل برج خلیفه، ساختمانی با کاربری مختلط باشد و در آن فضاهای مسکونی در کنار فضاهای تجاری و اداری تعبیه‌شده است.
درعین‌حال یک سکوی مشاهده (بلندترین سکوی جهان)، یک هتل Four Seasons و یک بالکن بیرونی بزرگ که در ابتدا به‌عنوان باند هلی‌کوپتر طراحی‌شده بود، برای این آسمان‌خراش درنظر گرفته‌شده است.
