مریخ‌نورد کنجکاوی «Curiosity» در دهانه گیل شواهد تازه‌ای از تغییرات فاجعه‌بار آب‌وهوای مریخ که سیاره سرخ را غیرقابل سکونت کرد، پیدا کرده است. یافته‌های اخیر کنجکاوی نشان می‌دهد که تغییرات آب‌وهوا مریخ را به سیاره‌ای زیست‌ناپذیر با سطح یخ‌زده، خشک و بایر تبدیل کرده است.
مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا به ابزارهایی مجهز است که می‌تواند ترکیبات ایزوتوپیک کانی‌های غنی از کربن (کربنات) را اندازه‌گیری کند. نتیجه تجزیه و تحلیل این ابزارها در دهانه گیل نشان‌دهنده دگرگونی ویرانگر آب‌وهوا در سیاره سرخ و تبدیل شدن آن به جهانی غیرقابل سکونت است.
دیوید برت پژوهشگر ناسا توضیح می‌دهد: «تحلیل ایزوتوپی این کربنات‌ها نشانگر دورانی با تبخیر شدید است. آب‌وهوایی که فرصت جاری ماندن آب را برای مدتی طولانی فراهم نمی‌کند. نمونه‌های آزمایش شده نشان می‌دهد که سطح مریخ برای مدت طولانی شرایط قابل زندگی نداشته و این دوران کوتاه خیلی زود پیش از تشکیل این کربنات‌ها پایان یافته است.»
ایزوتوپ‌ها نسخه‌هایی از یک عنصر با جرم‌های متفاوت هستند. در پی تبخیر آب، نسخه‌های سبک کربن و اکسیژن با احتمال بالاتری وارد جو می‌شوند در حالی که نسخه‌های سنگین‌تر روی سطح باقی می‌مانند و سنگ‌های کربناتی را تشکیل می‌دهند. دانشمندان با بررسی کربنات‌ها می‌توانند تاریخچه تغییرات آب و هوایی را به دست بیاورند. این کانی‌ها شرایط آب و هوایی که در آن شکل گرفته‌اند مانند دما و میزان اسیدته آب و اتمسفر را در خود حفظ می‌کنند.
آزمایش‌های مریخ نورد کنجکاوی نشان می‌دهد که کربنات‌های دهانه گیل مریخ در دو سناریوی متفاوت شکل گرفته‌اند. در سناریوی نخست کربنات‌ها در یک مجموعه از دوره‌های خشک - مرطوب به وجود آمده‌اند و در سناریوی دوم کربنات‌ها در آب بسیار شور و دمای بسیار پایین (کرایوژنیک) تشکیل شده‌اند.
جنیفر استرن دانشمند ناسا توضیح می‌دهد: «این مکانیسم‌های شکل‌گیری نشان‌دهند دو رژیم متفاوت آب‌وهوایی است که در آن‌ها شرایط قابل سکونت بودن مریخ متفاوت بوده است. در چرخه‌های خشک - مرطوب، شرایط زیست‌پذیری محیط از کمتر زیست پذیر تا بیشتر زیست پذیر در نوسان بوده است. اما در شرایط دمایی بسیار سرد که بیشتر آب موجود سیاره یخ زده و اندک آب مایع باقی مانده بسیار شور بوده، محیط مریخ زیست‌پذیر نبوده است.»
