پرونده حج ۱۴۰۴ با آغاز ثبت‌نام زائران از اواسط آذرماه، آنچنان که سازمان حج و زیارت خبر داده است، به زودی باز خواهد شد. درحال حاضر نیز عمره با اعزام بیش از ۴۵ هزار نفر در جریان است. حج و عمره از جمله سفرهای سخت زیارتی به شمار می‌آید که انجام اعمال آن به توانایی جسمی بیشتری نیاز دارد. در سال های اخیر با اضافه شدن ربات‌ها، ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی و تجهیزات حمل و نقل سریع به خدمات حج و عمره، سعی شده است از دشواری‌های این سفر کمی کاسته شود.
در همین راستا، ایران در حج ۱۴۰۳، تصمیم گرفت برای انتقال تمام زائران از قطار سریع‌السیر استفاده کند که فاصله ۸ ساعته بین مدینه و مکه را تا کمتر از ۳ ساعت کوتاه می‌کند. این اقدام در حالی از سوی متولیان حج ایران انجام شد که تاکنون هیچ یک از کشورهای حاضر در موسم حج به صورت کاروانی به آن مبادرت نکرده بودند.
بر همین اساس پس از آغاز اعزام‌های حج ۱۴۰۳، زائران ایرانی پس از ۵ روز اقامت در مدینه، به وسیله قطار سریع‌السیر رهسپار مکه شدند. حرکت با قطار با ۳۰۰ کیلومتر در ساعت نه‌تنها موجب کاهش مدت زمان سفر از ۸ ساعت به حدود ۳ ساعت شد، بلکه باعث ارتقاء امنیت زائران و سلامت آنها شده بود. در گذشته این مسیر با اتوبوس طی می‌شد که به دلیل کهولت سنی زائران، تحمل این مسیر ۸ تا ۹ ساعته، که توقف‌های اندکی هم داشت، طاقت‌فرسا بود.
براساس بیانیه خطوط ریلی عربستان، در حج ۱۴۰۳ تعداد ۳۵ قطار برقی با ۱۳ واگن و ۴۱۷ مسافر برای هر قطار، خدمات‌دهی به زائران خانه خدا را انجام دادند و انجام بیش از سه میلیون و ۸۰۰ هزار سفر از ابتدای ماه ذی‌القعده تا ۱۹ ذیحجه تدارک دیده شده بود.
چهار ایستگاه در طول مسیر ـ که به‌عنوان دروازه‌های ورود به هر شهر در نظر گرفته شده‌اند ـ از سنت‌های معماری باستانی منطقه الهام گرفته شده‌اند و در عین حال یک ستون زیرساختی جدید برای حمل‌ونقل پایدار در عربستان سعودی ایجاد می‌کنند.
ایستگاه‌ها با استفاده از رویکرد مدولار (پیش ساخته)، با عناصر طراحی که در تمام ایستگاه‌های مسیر مشترک است، ساخته شده‌اند. ستون‌ها و طاق‌های فولادی درختان سازه‌ای مستقل را تشکیل می‌دهند که روی شبکه‌ای مربعی تکرار می‌شوند و با الهام از ستون‌هایی که در بسیاری از ساختمان‌های سنتی منطقه یافت می‌شوند، سقف طاقدار انعطاف‌پذیری را تشکیل می‌دهند. طاق‌های هر ایستگاه رنگ متفاوتی دارند و به هویت شهرهای مختلف پاسخ می‌دهند. طراحی ایستگاه قطار مدینه شهروندان و حجاج تهرانی را تا حدودی به یاد طراحی تئاتر شهر می‌اندازد.
این ایستگاه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به حدود ۲۰ هزار مسافر در ساعت اوج فعالیت خود خدمات‌رسانی کنند. بنابراین، چیدمان فضاها از جهت سفر پیروی می‌کند و به مسافران کمک می‌کند تا به طور شهودی در ایستگاه‌ها حرکت کنند، با تغییرات سطحی اندک و فضاهای داخلی از گرمای کویر خلاص شوند. سقف و دیوارهای طاقدار دارای منافذ کوچکی هستند که پرتوهای نور روز را به سطح میدان می‌کشانند و تابش شدید نور خورشید را به دقت کنترل می‌کنند و محیطی آرام، جوی روشن ایجاد می‌کنند.
لوسترهای کروی که بین طاق‌ها آویزان شده‌اند، نورپردازی متمرکزی را ایجاد می‌کنند، میان مقیاس سقف و سطح محل قرار می‌گیرند و ریتم سازه را برجسته می‌کنند.
هر قطار دارای ۴۱۷ صندلی (۱۱۳ صندلی در کلاس بیزینس) و (۳۰۴ صندلی کلاس اقتصادی) و همچنین یک فضای ناهارخوری مناسب در واگن پنجم است. بر اساس آخرین جدول به‌روز رسانی شده این خطوط ریلی، تعداد ۲۳ قطار از ساعت ۷:۳۰ تا ۲۱ کار جابجایی مسافران را انجام می‌دهند. بسته به ساعت و کلاس بلیت، قیمت بخش اکونومی ۱۳۴ دلار و بیزینس ۲۶۰ و ۳۲۴ دلار است که ظرفیت جابه‌جایی این خط را به ۶۰ میلیون مسافر در سال افزایش می‌دهد. صفحه نمایش نصب شده در هر واگن علاوه‌بر اینکه موقعیت مکانی و دما را نشان می‌دهد، سرعت لحظه‌ای قطار را هم بیان می‌کند.
دروازه‌های سوار شدن ۱۰ دقیقه قبل از حرکت بسته می‌شوند و ضرورت دارد مسافران حداقل ۲۰ دقیقه قبل از حرکت قطار خود به ایستگاه برسند، زیرا بررسی مسیر ورود به ایستگاه زمان می‌برد. نکته اساسی این است که اگر برای عمره از مدینه به مکه سفر انجام می‌شود، حتما احرام بسته شود و قبل از سوار شدن به قطار یا در قطار نیت شود، زیرا قطار در میقات توقف نمی‌کند.
ریل حرمین حتی در کلاس اقتصادی تمیز، مرتب و راحت است. آلودگی صوتی از تجهیزات و حرکت قطار به گوش نمی‌رسد، صندلی‌ها دارای تکیه‌گاه بازو هستند. از نظر عرض، صندلی‌ها از نظر اندازه شبیه به صندلی‌های هواپیمایی است. برخلاف تاکسی، شما می‌توانید در اطراف حرکت کنید. یک کافه هم در قطار وجود دارد تا مسافران بتوانند قهوه یا میان‌وعده بخورند. یکی از نکات منفی این است که صندلی‌ها خم نمی‌شوند و تخت‌خوابی نیستند.
این خط پرسرعت در تابستان سال ۲۰۱۸ شروع به کار کرد و در زمان همه‌گیری کرونا حدود یک سال خدمات‌رسانی آن متوقف شده بود.
