روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟ به کدام مراجعه کنیم؟
دریافت خدمات سلامت روان از طریق درمان فردی، گروهی، زوجی یا خانوادگی با یک روانشناس یا تراپیست (درمانگر) می‌تواند راهی عالی برای داشتن یک سبک زندگی ایده‌آل باشد. هم روانشناس و هم تراپیست در سراسر چشم‌انداز سلامت روانی ایران اغلب نقش‌های مشابهی دارند؛ اما در جزئیات متفاوت از هم هستند.
هر دوی این متخصصان وظیفه شناسایی و بهبود مشکلات روانی مردم را بر عهده دارند. با این حال، ممکن است بپرسید: «روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟» در این مقاله به تفاوت تراپیست و روانشناس می‌پردازیم.
چرا روانشناس را با تراپیست اشتباه می‌گیریم؟
روانشناس و تراپیست به دلیل داشتن شباهت‌های زیاد به یکدیگر، اغلب از سوی مردم به اشتباه گرفته می‌شوند. هر دو متخصص به بهبود سلامت روان و کمک به افراد برای مقابله با مسائل عاطفی، روانی و رفتاری وظیفه دارند. آن‌ها از تکنیک‌های درمانی مشابه مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، گفتاردرمانی و سایر رویکردهای مبتنی بر شواهد برای راهنمایی بیماران خود به سمت رفاه روانی استفاده می‌کنند.
روانشناس و تراپیست با بیماران برای توسعه استراتژی‌های مقابله‌ای، رسیدگی به چالش‌های سلامت روان و حمایت از رشد شخصی کار می‌کنند. هر دوی این متخصصان نقش مشاوره و راهنما را دارند و با بیماران در طول جلسات درمان همکاری می‌کنند.
این نقش‌ها و اهداف مشترک به این تصور غلط که روانشناسان و درمانگران یکسان هستند، دامن زده‌اند؛ اما سوال: «روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟» همچنان باقی است و می‌تواند پاسخ دقیقی به آن داد.
تفاوت روانشناس و تراپیست
روانشناس کیست؟
طبق گفته انجمن روانشناسی آمریکا، یک روانشناس (Therapist) مدرک تحصیلی در روانشناسی بالینی دارد. این متخصصان از طریق گفتار درمانی، تست‌های روانشناختی، ارزیابی و تشخیص اختلالات و بیماری‌های روانی به افراد کمک می‌کنند تا شرایط سلامت روانشان را برطرف کنند. روانشناسان می‌توانند در تشخیص و درمان بیماری‌های روانی زیرا به بیماران کمک کنند:
- اختلال افسردگی
- روان گسیختگی
- اختلال هراس
- اختلالات خواب
- اختلالات هویتی یا جنسی
- اختلال دوقطبی
- اختلالات شخصیت
- اختلال اضطرابی
- اختلالات مصرف مواد
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اگرچه تمرکز اصلی روانشناسی ارائه مراقبت از بیماران است، بسیاری از روانشناسان هستند دارند که به جای ارائه مراقبت‌های بالینی، روی تحقیق یا آموزش تمرکز می‌کنند. مشاغل پژوهشی و آموزشی معمولاً در محیط دانشگاه امکان‌پذیر هستند.
رشته روانشناسی مستلزم گذراندن یک دوره آموزشی لیسانس چهارساله است. مرحله بعدی ورود به یک دوره کارشناسی ارشد است که باعث می‌شود تا فرد بتواند صلاحیت لازم برای تاسیس مطب را پیدا کند. تخصص‌های زیر از گرایش‌های رشته روانشناسی هستند:
- مطالعات اعتیاد
- رشد کودک و نوجوان
- روانشناسی تجربی
- روانشناسی قانونی
- روانشناسی صنعتی/سازمانی
- ازدواج و خانواده درمانی
- روانشناسی مدرسه
- روانشناسی ورزشی
انتخاب روانشناس و تراپیست
چه زمانی به روانشناس مراجعه کنیم؟
در بررسی سوال روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟ باید بگوییم که اگر با مسائل پیچیده سلامت روانی مانند اختلالات اضطرابی، افسردگی، اختلال دوقطبی یا اختلالات شخصیت که به تشخیص دقیق نیاز دارند، باید به روانشناس مراجعه کنید.
اگر هم به تست یا ارزیابی روانشناختی نیاز داشته باشید، مانند تست‌های هوش، تست‌های شخصیت یا ارزیابی ناتوانی‌های یادگیری، مراجعه به روانشناسان انتخاب خوبی خواهد بود. علاوه بر این، اگر درمان شما ممکن است به ترکیبی از درمان و دارو نیاز داشته باشد (جایی که روانشناسان مجاز به تجویز یا همکاری نزدیک با روانپزشک هستند)، تخصص روانشناس درمورد شرایط سلامت روان و علل زمینه‌ای مشکلات می‌تواند بسیار مفید باشد.
تراپیست کیست؟
یک تراپیست (Therapist) مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد در مشاوره، روانشناسی یا مددکاری اجتماعی دارد. کار یک تراپیست غالباً شامل صحبت با بیمار، بررسی زمینه‌های مشکل و جستجوی راه حل از طریق کمک به فرد در یادگیری مهارت‌های جدید مقابله‌ای و ارتباطی است. تراپیست‌ها می‌توانند تراپیست‌ها از طریق جلسات درمانی فردی، زوجی، گروهی و خانواده، حمایت ذهنی و عاطفی به بیماران برای حل مشکلات زیر کمک کنند:
- اختلالات مصرف مواد
- مشکلات خانوادگی
- مدیریت استرس
- مشاوره غم و اندوه
- مشاوره کودک
- مشاوره نوجوان
- ماساژ تراپی
- بیوتی تراپی
- مشکلات رفتاری
- اختلال خوردن
- احساس تنهایی
- عزت نفس پایین
در بررسی سوال روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟ باید بگوییم که درمانگران ممکن است لزوماً به آموزش در مقطع کارشناسی ارشد در روانشناسی نیاز نداشته باشند و با مدرک کاردانی نیز در مراکز مشاوره مشغول به کار شوند.
با این حال، تراپیست‌ها بسیاری از آموزش‌های تخصصی و آموزش بالینی برای ارائه درمان و حمایت موثر به افراد، زوج‌ها، خانواده‌ها یا گروه‌هایی که با مشکلات عاطفی یا رابطه‌ای سروکار دارند، دریافت می‌کنند؛ اما این متخصصان همچنان می‌توانند مدرک کارشناسی ارشد خود را در مشاوره یا مددکاری اجتماعی کسب کنند. گرایش‌های محبوب برای درمانگر مانند روانشناسان است؛ اما این متخصصان اغلب در حوزه‌های زیر مدرک کارشناسی ارشد خود را دریافت می‌کنند:
- مبانی اجتماعی و فرهنگی مشاوره
- تئوری و عمل مشاوره
- رشد و تکامل انسان
- روابط و پویایی گروه
- فرآیندهای مشاوره و مشاوره
- ارزیابی و ارزیابی افراد
- مداخلات فردی و برنامه ریزی درمانی
- مهارت‌ها و آموزش‌های بالینی
وظایف روانشناس و تراپیست
چه زمانی به تراپیست مراجعه کنیم؟
اگر برای چالش‌های زندگی مانند استرس، مشکلات رابطه، غم و اندوه یا اضطراب خفیف تا متوسط یا افسردگی به دنبال حمایت هستید، باید به تراپیست‌ها مراجعه کنید. درمانگران به شما در حل مسائل شخصی یا بین فردی از طریق تکنیک‌های درمانی مختلف، ارائه حمایت عاطفی و استراتژی‌های کاربردی برای بهبود بهزیستی کمک کنند.
آن‌ها همچنین یک گزینه عالی برای مشاوره زوجین یا مشاوره خانواده هستند؛ زیرا بسیاری از درمانگران در این زمینه‌ها بهتر از روانشناسان عمل می‌کنند.
اگر نگرانی‌های شما به ارزیابی روانشناختی گسترده یا دخالت دارو نیاز ندارد، درمانگر ممکن است انتخاب مناسبی باشد تا به شما در دستیابی به اهداف سلامت روانی و رشد شخصی کمک کند. با پیدا کردن پاسخ مناسب برای سوال روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟ می‌توانید متخصص مناسب مشکل خود را پیدا کنید.
تفاوت‌های میان روانشناس و تراپیست
روانشناسان و درمانگران شباهت‌های زیادی دارند. آن‌ها هر دو متخصصان دارای مجوز هستند که روانشناسی خوانده‌اند و از روان درمانی برای کمک به بهبود سلامت روان بیماران خود استفاده می‌کنند. با این حال، چند تفاوت کلیدی بین این دو متخصص وجود دارند. روانشناسان در درک رفتار، شناخت و احساسات انسان متخصص هستند و برای تشخیص و درمان اختلالات روانی آموزش دیده‌اند.
روانشناسان اغلب ارزیابی‌های روانشناختی، تحقیق و درمان را به عنوان بخشی از وظایف خود انجام می‌دهند؛ اما تراپیست‌ها به ارائه پشتیبانی درمانی به افراد، زوج‌ها و خانواده‌ها آموزش دیده‌اند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا مسائلی مانند استرس، اضطراب، افسردگی و مشکلات ارتباطی را مدیریت کنند. درحقیقت، همه روانشناسان را می‌توان درمانگر نامید؛ اما همه درمانگران روانشناس نیستند.
فرق روانشناس و تراپیست
برخلاف روانشناسان، درمانگران تست روانشناختی انجام نمی‌دهند و معمولاً درگیر تحقیق نمی‌شوند. اینجاست که می‌توان سوال «روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟» به‌خوبی پاسخ داد. روانشناسان در حوزه‌های تحقیقی در دانشگاه ورود می‌کنند؛ اما درمانگران علاقه‌ای به تحقیق ندارند، بلکه وظیفه آن‌ها بررسی دقیق مشکلات روانی است.
تفاوت دیگر در این است که روانشناسان در بیشتر بر شناسایی و درمان اختلالات روانی تمرکز دارد؛ اما تراپیست‌ها به ارائه مشاوره می‌پردازند. با اینکه درمانگران نیز مانند روانشناسان بر رفع اختلالات روانی مهارت دارند؛ ولی به مقوله مشاوره اهمیت بیشتری می‌دهند. بیشتر جلسات روانشناسان با بیماران بر کار بالینی اختصاص دارند؛ اما جلسات تراپیست‌ها بر مشاوره و درمان تمرکز دارد.
در جدول زیر می‌توانید پاسخ راحت‌تری را برای پرسش «روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟» پیدا کنید:
|
جنبه |
روانشناس |
درمانگر |
|
وظایف اصلی |
ارزیابی روانشناختی، درمان، تحقیق |
درمان و مشاوره (به عنوان مثال، اضطراب، روابط) |
|
تخصص و آموزش |
روانشناختی، تحقیق و عمل بالینی |
تمرکز بر تکنیک‌های درمانی |
|
محیط کار |
بیمارستان‌ها، مطب خصوصی، دانشگاه |
مطب خصوصی، مراکز اجتماعی، کلینیک‌ها |
تفاوت کلیدی دیگری وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد که مربوط به سطح مراقبتی است که روانشناسان و درمانگران قادر به ارائه آن هستند. در حالی که درمانگران بر کمک به بهبود سلامت روانی و رفتارهای بعدی بیماران کاملاً مجهز هستند، آن‌ها تخصص روانشناسان در تشخیص پیچیده‌ترین بیماری‌های روانی جدی را ندارد. برای اکثر افراد، درمانگر تنها فردی است که برای بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی خود نیاز دارند.
همچنین برخی افراد هستند که نیاز به کمک روانشناس دارند. به عنوان مثال، اگر از یک بیماری روانی بزرگ رنج می‌برید (اسکیزوفرنی)، بهتر است به جای درمانگر با یک روانشناس دیدار کنید. به طور خلاصه، اگر به دنبال مشاوره عمومی درمورد روابط، غم و اندوه، اعتیاد، اضطراب، افسردگی و غیره هستید، یک درمانگر گزینه بهتری است. برای مشکلات جدی‌تری مانند بیماری روانی بهترین به روانشناس مراجعه کنید.
کلام آخر
اکنون پاسخ مربوط به سوال روانشناس و تراپیست چه تفاوتی دارند؟ را می‌دانید. هم روانشناسان و هم تراپیست‌ها آموزش‌های لازم را برای کمک به مردم برای رفع مشکلات روانی و حرکت به سمت بهترین مسیرهای زندگی برای آینده روشن دیده‌اند.
درمانگران می‌توانند به افراد برای یافتن اصل مشکل و رضایت بیشتر در زندگیشان و در عین حال تقویت مهارت‌های بین فردی کمک کنند. از طرفی، روانشناسان بیشتر در بررسی بیماری‌های روانی عمیق‌تر تمرکز دارند. بررسی اختلالات روانی پیچیده مانند وسواس فکری عملی (OCD) در شکل حد خود با روانشناسان است؛ اما تراپیست‌ها به مشاوره و درمان مشکلات معمول زندگی از جمله مسائل زناشویی، کمبود اعتماد به نفس و غیره می‌پردازند. وجود هر دوی روانشناسان و درمانگران برای داشتن یک جامعه سالم ضروری است.
