راهنماتو- فشار خون بالا یکی از بیماری‌های رایجی است که می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما معمولاً با افزایش سن احتمال ابتلا به آن نیز بیشتر می شود. به طور کلی، افراد بالای 65 سال بیشتر در معرض خطر فشار خون بالا هستند. اما این به آن معنی نیست که افراد جوان تر نمی توانند به فشار خون بالا مبتلا شوند.
به گزارش راهنماتو- فشار خون نیرویی است که خون را به گردش در می‌آورد. وجود این نیرو در رگ‌های بدن بسیار مهم است زیرا تغذیه بافت‌ها و اندام‌ها بدون فشار خون ممکن نیست. اما گاهی این فشار خون از حد نرمال خود بالاتر رفته و باعث آسیب به بدن و بیماری میشود. در ادمه راهنماتو به این بیماری و علائم و درمان آن می‌پردازد.
فشار خون چیست؟
فشارخون نیرویی است که خون به دیواره‌ی عروق خونی که مسئولیت هدایت خون از قلب به تمام بدن را دارند، وارد می کند. هرچه قلب بیشتر کار کند و خون بیشتری پمپ کند و شریان‌ها باریک‌تر باشند، فشار خون بالاتر می‌رود.
انواع فشار خون
واحد اندازه‌گیری فشارخون میلی‌متر جیوه (mmHg) است و در اندازه‌گیری با دستگاه فشارسنج 2 عدد را نشان می‌دهد که شامل موارد زیر می‌شوند:
فشار سیستولیک: این عدد نشان دهنده فشارخون زمانی است که قلب می‌تپد و خون را پمپاژ می‌کند.
فشار دیاستولیک: این عدد نشان دهنده فشارخون زمانی است که قلب در حالت استراحت است.
علائم و نشانه‌های فشار خون چیست؟
فشار خون بالا در بیشتر وقت‌ها علائمی ندارد و به همین دلیل به آن "قاتل خاموش" می‌گویند. اما بعضی اوقات نیز ممکن است علائم زیر دیده شوند:
- سردرد: سردردی که معمولا پشت سرت احساس میشه.
- سرگیجه: احساس سبکی سر یا گیجی
- تاری دید: دیدن تار یا لکه‌های سیاه
- خون دماغ: خونریزی از بینی
- خستگی مفرط: احساس خستگی و بی حالی مداوم
- تپش قلب: احساس تپش قلب شدید یا نامنظم
- تنگی نفس: مشکل در تنفس، مخصوصا موقع فعالیت بدنی
راههای تشخیص فشارخون چیست؟
اندازه گیری فشار خون با دستگاه فشارسنج:
- فشارسنج مچی یا بازویی: این دستگاه‌ها معمولاً در خانه یا مطب پزشک استفاده می‌شوند. با بستن یک بند روی بازو یا مچ دست و پمپاژ هوا، فشار خون اندازه‌گیری میشود.
- فشارسنج دیجیتال: کار با این دستگاه‌ها بسیار آسان است و به طور خودکار فشار خون را اندازه‌گیری می‌کنند.
آزمایش‌های تکمیلی:
در بعضی موارد، ممکن است پزشک آزمایش‌های تکمیلی مثل آزمایش خون یا اکوکاردیوگرافی را تجویز کند تا علت دقیق فشار خون بالا رو مشخص کرده و درمان مناسب رو تجویز نماید.
فشار خون بالا چه عوارضی دارد؟
بیماری های قلبی: فشار خون بالا می‌تواند باعث ضعیف شدن قلب، باریک شدن رگ‌های خونی قلب و در نهایت حمله قلبی شود.
سکته مغزی: فشار خون بالا می‌تواند رگ‌های خونی مغز را پاره کرده و باعث سکته مغزی شود. سکته مغزی می‌تواند منجر به فلج، مشکلات گفتاری و حتی مرگ شود.
بیماری کلیوی: فشار خون بالا می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و باعث نارسایی کلیوی شود. کلیه‌ها مسئول تصفیه خون هستند و آسیب دیدن آنها می‌تواند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند.
مشکلات بینایی: فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی چشم آسیب برساند و باعث مشکلات بینایی مانند تاری دید یا حتی نابینایی شود.
مشکلات گردش خون: فشار خون بالا می‌تواند باعث تنگ شدن رگ‌های خونی در پاها و دست‌ها شود و باعث درد، بی حسی و سردی در این نواحی شود.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA: حمله ایسکمیک گذرا (TIA) ر میشود یک نوع زنگ خطر کوچک برای بدن در نظر گرفت. این حمله شبیه سکته مغزی است، اما خوشبختانه زودتر برطرف میشود و آسیب دائمی به مغز وارد نمی‌کند.
چگونه فشار خون خود را اندازه بگیریم؟
دستگاه فشارسنج مناسب را انتخاب کنید: دستگاه‌های فشارسنج دیجیتال راحت‌تر از نوع عقربه‌ای هستند و استفاده از آنها ساده‌تر است.
محل آرام و ساکت انتخاب کنید: قبل از اندازه‌گیری فشار خون، در یک مکان آرام و ساکت نشسته و چند دقیقه استراحت کنید.
بازوی خود را آماده کنید: بازویی که میخواهید فشار خون را اندازه بگیرید، روی سطحی صاف قرار داده و کف دست را رو به بالا بگیرید.
کاف دستگاه را ببندید: کاف دستگاه را دور بازو ببندید، به طوری که لبه پایینی کاف حدود 2.5 سانتی‌متر بالای آرنج باشد.
دستگاه را روشن کنید: دکمه شروع را زده و منتظر بمانید تا دستگاه فشار خون‌تان را اندازه‌گیری کند.
نتیجه را ثبت کنید: بعد از اینکه کار دستگاه تمام شد نتیجه را یادداشت کنید.
آیا فشار خون بالا قابل درمان است؟
بله، فشار خون قابل کنترل و مدیریت است. اگرچه ممکن است به طور کامل درمان نشود، اما با رعایت برخی نکات و تحت نظر پزشک، می‌توان آن را به خوبی کنترل کرد و از عوارض جدی آن جلوگیری کرد.
راههای درمان و پایین آوردن فشار خون
1. روش‌های دارویی
پزشک متخصص داروهایی تجویز و به پایین آمدن فشار خون شما کمک می‌کند. این داروها را حتما باید طبق دستور پزشک مصرف کنید.
2. روش‌های خانگی
- میوه‌ها و سبزیجات: سعی کنید هر روز انواع مختلفی از میوه‌ها و سبزیجات را بخورید. این غذاهای سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر برای سلامتی قلب بسیار مفید هستند.
- غلات کامل: به جای برنج سفید و نان سفید، از برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار و غلات کامل استفاده کنید.
- لبنیات کم‌چرب: شیر، ماست و پنیر کم‌چرب منابع خوبی از کلسیم هستند.
- مغزها و دانه‌ها: بادام، گردو، تخمه آفتابگردان و کدو تنبل سرشار از چربی‌های سالم و مواد معدنی هستند.
- کاهش مصرف نمک: سعی کنید از غذاهای پرنمک دوری و به جای نمک از ادویه‌های طبیعی استفاده کنید
راههای پیشگیری از ابتلا به فشار خون
- ورزش منظم: ورزش کردن یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل فشار خون است. سعی کنید روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن آهسته، شنا و دوچرخه‌سواری می‌توانند بسیار مفید باشند .
- تغذیه سالم: غذاهای سالم بخورید. میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم‌چرب رو بیشتر مصرف کرده و از غذاهای شور، پرچرب و سرخ شده دوری کنید.
- کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید وزن خود را کم کنید. کاهش وزن به میزان کم هم می‌تواند به پایین آمدن فشار خون‌تان کمک کند.
- کاهش استرس: استرس می‌تواند باعث بالا رفتن فشار خون شود. سعی کنید با روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا یا گذراندن وقت در طبیعت و دوری از عوامل استرس‌زا استرس خود رو کاهش دهید.
- کاهش مصرف نمک: نمک باعث میشود بدن آب بیشتری نگه دارد و باعث افزایش فشار خون شود. سعی کنید غذاهای کم نمک بخورید و از اضافه کردن نمک یه غذایتان پرهیز کنید.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن یکی از عوامل مهم بالا رفتن فشار خون است. اگر سیگار می‌کشید، حتما برای ترک سیگار اقدام کنید.
بهتر است از هر سنی به سلامتی خود اهمیت بدهید و با رعایت یک سبک زندگی سالم، از بروز این مشکل پیشگیری کنید.
