موارد فزاینده‌ای از بدنسازان و علاقه‌مندان به تناسب اندام از ایست قلبی در ورزشگاه رنج می‌برند. دکتر آجیت منون، کاردیولوژیست مداخله‌ای ارشد در بیمارستان بنیاد رلاینس، بمبئی، با لاتا میشا درباره خطرات مرتبط با ورزش افراطی صحبت می‌کند.
چرا مردان ۳۰ تا ۴۰ ساله در حین ورزش دچار حمله قلبی ناگهانی می‌شوند؟ مگر ورزش منظم برای سلامت قلب مفید نیست؟
ورزش منظم قطعا برای بدن و برای قلب مفید است. اما زیاده‌روی در هر چیزی برای کسی خوب نیست. حملات قلبی ناگهانی در افراد کاملاً سالم و اهل باشگاه رفتن احتمالاً به دلیل کمبود خواب، استرس شدید، عادات ناسالم غذا خوردن/ پرخوری، صبح زود بیدار شدن و رفتن به باشگاه بعد از یک شب دیروقت و در برخی موارد سوء مصرف مواد و مکمل‌ها است. برای ورزشکاران جوان اغلب مکمل‌های پروتئینی برای عضله‌سازی بیشتر تجویز می‌شود. بیشتر این مکمل‌ها آنقدرها که به نظر می‌رسد سالم نیستند.
برخی با وجود گزارش‌های بهداشتی که نشان می‌دهند هیچ خطر آشکاری وجود ندارد، دچار حمله قلبی می‌شوند…
معاینات سلامت فقط تا یک نقطه خاص وضعیت فرد را پیش بینی می‌کند. آنها در زمان معاینه بیماری‌ها یا شرایط از قبل موجود را تشخیص می‌دهند. نمی‌توان از آنها انتظار داشت که رویدادهای آینده را به درستی پیش بینی کنند. بسیاری از این حملات قلبی ناشی از پارگی پلاک‌های ناگهانی در شریان‌هایی هستند که ظاهرا سالم به نظر می‌رسند – قرار دادن رسوبات کلسترول در معرض جریان خون که لخته ایجاد می‌کند و جریان خون را مسدود می‌کند. اگر علائم خاصی داریم، باید به پزشک متخصص مراجعه شود، حتی اگر گزارشات طبیعی باشد.
آیا مردان بیشتر مستعد مشکلات قلبی هستند؟
بله، مرد بودن خود یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری قلبی است. زنان به طور طبیعی توسط استروژن محافظت می‌شوند. با این حال، بسیاری از مطالعات تأیید کرده‌اند که پس از یائسگی، زنان به دلیل کاهش سطح استروژن، خطر بیماری قلبی مشابه مردان را تجربه می‌کنند. جدای از این، سبک زندگی نامناسب، استرس، خواب ناکافی، کم تحرکی، دیابت و اعتیاد به سیگار، الکل و مواد مخدر منجر به افزایش قابل توجه حملات قلبی در بین زنان نیز شده است.
از چه سنی باید برای چکاپ قلب مراجعه کرد و چه آزمایشاتی توصیه می‌شود؟
فردی که سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارد (با بستگان اولیه که در سنین پایین‌تر دچار حمله قلبی شده‌اند) باید در سن ۳۵ یا ۴۰ سالگی برای معاینه قلب برود و این کار را هر دو سال یک بار انجام دهد، مگر اینکه بروز علائم جدید، به چک‌آپ زودتر نیاز باشد. آزمایش ژنومیک نیز در بسیاری از مراکز برای چنین افرادی در دسترس است.
آیا افرادی که ناراحتی قلبی دارند باید وارد باشگاه شوند؟
کسانی که قبلاً یک بیماری قلبی تشخیص داده شده یا افرادی که در گذشته حملات قلبی و جراحی قلب داشته‌اند، می‌توانند به باشگاه بروند، اما فقط تحت نظارت پزشکی. متخصص قلب باید شدت و مدت ورزش را تعیین کند. در حالت ایده‌آل، فرد باید یک مربی دارای گواهینامه ACLS/BCLS داشته باشد که از نوع تمریناتی که یک بیمار قلبی می‌تواند یا نمی‌تواند انجام دهد، اشراف دارد. اکثر بیماران قلبی می‌توانند تمرینات منظمی را که در گذشته انجام می‌دادند انجام دهند، اما فرد باید محدودیت‌های جسمانی خود را بداند. زیاده‌روی در هر کاری به نفع شما نیست.
چگونه یک فرد متوجه می‌شود که خیلی ورزش سنگین می‌کند؟
شما باید به بدن خود گوش دهید - اگر احساس خستگی می‌کنید، توقف و استراحت مهم است. ورزش باید با تمرین مناسب انجام شود و هر جلسه باید شامل گرم کردن قبل و خنک کردن بعد از آن باشد. یک دستورالعمل مفید این است که حداکثر ضربان قلب خود را با استفاده از فرمول ۲۲۰ منهای سن خود محاسبه کنید. به عنوان مثال، اگر شما ۳۰ ساله هستید، حداکثر ضربان قلب شما ۱۹۰ ضربه در دقیقه (bpm) است. در طول ورزش، سعی کنید ضربان قلب خود را بین ۵۰ تا ۸۵ درصد از این میزان (بین ۹۵ تا ۱۶۲ ضربه در دقیقه) نگه دارید.
سعی کنید از ماندن بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد حداکثر ضربان قلب خود برای مدت طولانی خودداری کنید. ورزشکاران آموزش دیده اغلب ضربان قلب و پاسخ‌های فشار خون به خوبی تنظیم شده‌اند که به آنها کمک می‌کند سطح تناسب اندام خود را حفظ کنند.
