راهنماتو - آیا فشار خون شما در محدوده نرمال است؟ بهترین راه برای دانستن این موضوع، بررسی و اندازه گیری آن است.
به گزارش راهنماتو، اگر به فشار خون بالا مبتلا هستید، نیرویی که خون هنگام فشار دادن به دیواره های رگ های خونی شما وارد می کند، بسیار زیاد است. قلب مجبور است سخت تر کار کند تا خون را پمپاژ کند.
فشار خون بالا می تواند منجر به مشکلات جدی مانند حمله قلبی یا سکته مغزی شود. اما تغییر سبک زندگی و دارو های فشار خون می توانند به شما کمک کنند تا سالم بمانید.
تقریباً نیمی از بزرگسالانی که به فشار خون بالا مبتلا هستند، از آن آگاه نیستند. بنابراین، معاینات پزشکی را بسیار جدی بگیرید. تغییرات در رژیم غذایی، ورزش و دارو می تواند به شما کمک کند تا فشار خون خود را در سطح مناسبی نگه دارید.
در این مقاله از پزشکی و سلامت قرار است درباره فشار خون بالا صحبت کرده و راه های پیشگیری و درمان آن را به شما بگوییم.
فشار خون چیست؟
فشار خون نیرویی است که خون به دیواره رگ ها برای پمپاژ خون به سراسر بدن وارد می کند. این نیرو در قسمت های مختلف دستگاه گردش خون متفاوت است و به طور کلی، در شاهرگ ها (سرخرگ ها) بالاتر و در رگچه ها (مویرگ ها) پایین تر است. همچنین میزان آن در نواحی نزدیک به قلب بیشتر از سایر قسمت های بدن است.
فشار خون نرمال چگونه اندازه گیری می شود؟
فشار خون نرمال، به بازه ای گفته می شود که قلب بتواند خون را با فشار کافی به تمام قسمت های بدن برساند، بدون آنکه به رگ ها آسیب برساند. به طور معمول، فشار خون نرمال با دو عدد نشان داده می شود: عدد اول (سیستولیک) نشان دهنده فشار خون هنگام انقباض قلب و عدد دوم (دیاستولیک) نشان دهنده فشار خون در هنگام استراحت قلب است.
همانطور که cdc عنوان کرده است:
فشار خون نرمال کمتر از 120/80 میلیمتر جیوه است.
صرف نظر از سن شما، میتوانید هر روز اقداماتی برای حفظ فشار خون خود در محدوده نرمال انجام دهید.
فشار خون نرمال زمانی است که عدد سیستولیک کمتر از 120 میلی متر جیوه و عدد دیاستولیک کمتر از 80 میلی متر جیوه باشد.
حفظ فشار خون در محدوده نرمال برای سلامت قلب و عروق بسیار مهم است. عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی، فعالیت بدنی، استرس و برخی بیماری ها میتوانند بر فشار خون تأثیر بگذارند.
بنابراین، توصیه میشود که به طور منظم فشار خون خود را اندازه گیری کرده و در صورت وجود هرگونه نگرانی، به پزشک مراجعه کنید.
علت فشار خون بالا چیست؟
کاهش خاصیت ارتجاعی شریان های بزرگ و تنگ شدن عروق کوچک، منجر به افزایش فشار خون می گردد و می تواند عوارض جدی برای سیستم قلبی عروقی به همراه داشته باشد.
به گزارش سایت clevelandclinic، فشار خون بالا زمانی اتفاق می افتد که نیروی خون هنگام فشار دادن به دیواره های رگ های خونی شما به طور مداوم خیلی زیاد باشد.
این امر در طول زمان به شریان های شما آسیب می رساند و می تواند منجر به عوارض جدی مانند حمله قلبی و سکته مغزی شود. "فشار خون بالا" یا "هیپرتنشن" نام دیگری برای این بیماری شایع است.
پزشکان فشار خون بالا را "قاتل خاموش" می نامند زیرا معمولاً هیچ علامتی ندارد. بنابراین، ممکن است متوجه هیچ مشکلی نباشید، اما آسیب همچنان در بدن شما در حال رخ دادن باشد.
علائم و نشانه های فشار خون بالا
بیشتر افراد مبتلا به فشار خون بالا هیچ علائمی ندارند. فشار خون بسیار بالا می تواند باعث سردرد، تاری دید، درد قفسه سینه و سایر علائم شود.
بهترین راه برای دانستن اینکه آیا به فشار خون بالا مبتلا هستید، بررسی فشار خون شماست. اگر فشار خون بالا درمان نشود، می تواند باعث سایر مشکلات سلامتی مانند بیماری کلیوی، بیماری قلبی و سکته مغزی شود.
همان طور که در سایت world health organization گفته شده است افرادی که فشار خون بسیار بالایی دارند (معمولاً 180/120 یا بالاتر) ممکن است علائمی از جمله:
- سردرد شدید
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- استفراغ
- تاری دید یا تغییرات دیگر بینایی
- اضطراب
- گیجی
- وزوز گوش
- خونریزی بینی
- ضربان قلب نامنظم
را تجربه کنند. اگر هر یک از این علائم را همراه با فشار خون بالا تجربه می کنید، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه گیری فشار خون توسط یک متخصص بهداشت است. اندازه گیری فشار خون سریع و بدون درد است. اگرچه افراد می توانند فشار خون خود را با استفاده از دستگاه های خودکار اندازه گیری کنند، اما ارزیابی توسط یک متخصص بهداشت برای ارزیابی خطر و شرایط مرتبط مهم است.
روش های تشخیص فشار خون بالا
فشار خون بالا، یکی از شایع ترین بیماری های قلبی عروقی است که اغلب بدون علامت است. برای تشخیص دقیق آن، اندازه گیری منظم فشار خون ضروری است.
روش های اندازه گیری فشار خون:
-
با دستگاه فشارسنج سنتی:
- آماده سازی: فرد باید در حالت نشسته و آرام، با تکیه گاه مناسب قرار گیرد. بازوی مورد نظر باید در سطح قلب قرار گرفته و کاملاً آزاد باشد.
- اندازه گیری: با استفاده از کاف فشارسنج، فشار به بازو وارد شده و با کمک گوشی پزشکی، صداهای قلب شنیده می شود. بر اساس این صداها، اعداد سیستولیک (فشار هنگام انقباض قلب) و دیاستولیک (فشار هنگام استراحت قلب) خوانده می شوند.
-
با دستگاه فشارسنج دیجیتال:
- آماده سازی: مشابه روش سنتی، فرد باید در حالت نشسته و آرام قرار گیرد.
- اندازه گیری: با بستن کاف روی بازو و فشردن دکمه شروع، دستگاه به طور خودکار فشار خون را اندازهگیری کرده و نتیجه را نمایش می دهد.
اهمیت اندازه گیری دقیق:
- تعیین تشخیص: اندازه گیری دقیق فشار خون، اولین قدم برای تشخیص فشار خون بالا است.
- نظارت بر درمان: با اندازه گیری منظم، می توان به اثربخشی درمان پی برد و در صورت نیاز، تغییراتی در درمان ایجاد کرد.
- پیشگیری از عوارض: تشخیص زودهنگام و کنترل فشار خون بالا، از بروز عوارض جدی مانند سکته مغزی، حمله قلبی و نارسایی کلیه پیشگیری می کند.
توصیه ها:
- اندازه گیری منظم: برای افراد با سابقه فشار خون بالا، دیابت، بیماریهای قلبی و افراد بالای 60 سال، اندازه گیری منظم فشار خون در منزل توصیه می شود.
- استفاده از دستگاه دقیق: دستگاه فشارسنج باید کالیبره شده و به طور مرتب بررسی شود.
- مشورت با پزشک: برای انتخاب دستگاه مناسب و تفسیر نتایج، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
به گزارش سایت mayoclinic، انجمن قلب آمریکا توصیه می کند که برای اندازه گیری دقیق تر فشار خون، در صورت امکان، از دستگاهی استفاده کنید که دارای یک بازوبند برای دور بازوی شما است.
دستگاه هایی که فشار خون شما را در مچ دست یا انگشت شما اندازه گیری می کنند، توسط انجمن قلب آمریکا توصیه نمی شوند زیرا ممکن است نتایجی که نشان می دهند دقیق نباشند.
فشار خون بالا چه عوارضی دارد؟
برخی از مهم ترین عوارض فشار خون بالا عبارتند از:
- آسیب به قلب: فشار خون بالا باعث ضخیم شدن دیواره قلب و افزایش فشار بر آن می شود. در طولانی مدت، این امر میتواند منجر به نارسایی قلبی و افزایش خطر حمله قلبی شود. همچنین، فشار خون بالا باعث تنگ شدن رگهای کرونر قلب شده و خطر لخته شدن خون و انسداد کامل این رگ ها را افزایش می دهد.
-
سکته مغزی: فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی سکته مغزی است. این بیماری میتواند به دو صورت رخ دهد:
- سکته ایسکمیک: در این نوع سکته، رگ خونی مغزی مسدود شده و خون رسانی به بخشی از مغز قطع می شود.
- سکته هموراژیک: در این نوع سکته، رگ خونی مغزی پاره شده و خونریزی در مغز ایجاد می شود.
- آسیب به رگ های خونی سایر اندام ها: فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی سایر اندام ها مانند مغز، قلب، کلیه ها و اندام های تحتانی آسیب برساند و خطر ابتلا به بیماری های عروقی در این اندام ها را افزایش دهد.
- بیماری کلیوی: فشار خون بالا به مرور زمان به کلیه ها آسیب می رساند و می تواند منجر به نارسایی کلیوی شود.
- مشکلات چشمی: فشار خون بالا می تواند باعث تغییراتی در رگ های خونی چشم شود و در نتیجه به شبکیه چشم آسیب برساند. این آسیب می تواند منجر به تاری دید، خونریزی در چشم و حتی نابینایی شود.
عوامل موثر بر خطر ابتلا به فشار خون بالا
عوامل زیر احتمال ابتلا به فشار خون بالا در افراد را بیشتر می کنند:
- سابقه خانوادگی فشار خون بالا
- چاقی و اضافه وزن
- عدم فعالیت بدنی
- رژیم غذایی نامناسب (مصرف زیاد سدیم، چربی های اشباع و قند)
- استعمال دخانیات
- مصرف بیش از حد الکل
- استرس
- برخی بیماری ها مانند دیابت و بیماری های کلیوی
روش های دارویی درمان فشار خون بالا
فشار خون بالا اغلب نیاز به درمان دارویی دارد. پزشک با توجه به شدت بیماری، سن بیمار، سایر بیماری های همراه و عوامل دیگر، نوع دارو و دوز مناسب آن را تعیین می کند.
انواع داروهای مورد استفاده در درمان فشار خون بالا:
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors): این داروها با گشاد کردن رگ های خونی و کاهش فشار خون عمل می کنند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: انالاپریل، لیزینوپریل، کاپتوپریل.
- مسدودکننده های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs): این داروها نیز مانند مهارکننده های ACE عمل می کنند و با کاهش مقاومت عروقی، فشار خون را کاهش می دهند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: لوزارتان، ایربسارتان، کندسارتان.
- مسدودکننده های کانال کلسیم: این داروها با کاهش ورود کلسیم به سلول های عضله صاف عروق، باعث گشاد شدن رگ ها و کاهش فشار خون می شوند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: آملودیپین، نیفدیپین، وراپامیل.
- دیورتیک ها: این داروها با افزایش دفع سدیم و آب از طریق کلیه ها، به کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون کمک می کنند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: هیدروکلروتیازید، فوروزماید.
- بتابلوکرها: این داروها با کاهش ضربان قلب و کاهش قدرت انقباض قلب، به کاهش فشار خون کمک میکنند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: آتنولول، پروپرانولول.
- آلفابلوکرها: این داروها با گشاد کردن رگ های خونی، به کاهش فشار خون کمک می کنند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: پرازوسین، دوکسازوسین.
نحوه مصرف داروها و عوارض جانبی:
- داروهای فشار خون معمولاً به صورت خوراکی مصرف می شوند و باید طبق دستور پزشک مصرف شوند.
- قطع ناگهانی مصرف این داروها می تواند عوارض جدی داشته باشد، بنابراین بدون مشورت با پزشک نباید مصرف دارو را قطع کرد.
- هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. برخی از عوارض جانبی رایج داروهای فشار خون عبارتند از: سرگیجه، خستگی، سرفه خشک، تورم مچ پا و قوزک پا.
روش های خانگی درمان فشار خون بالا
همچنین فشار خون بالا با رعایت برخی تغییرات در سبک زندگی قابل کنترل است. در کنار درمان دارویی، روش های طبیعی زیر می توانند به کاهش فشار خون کمک کنند:
تغذیه سالم برای کنترل فشار خون
- افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات: این مواد غذایی سرشار از پتاسیم هستند که به کاهش اثرات سدیم و کاهش فشار خون کمک می کنند.
- کاهش مصرف سدیم: نمک یکی از عوامل اصلی افزایش فشار خون است. سعی کنید از مصرف غذاهای فرآوری شده و کنسروها که حاوی مقادیر زیادی سدیم هستند، خودداری کنید.
- رژیم غذایی مدیترانه ای: این رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و روغن زیتون است و می تواند به طور موثر فشار خون را کاهش دهد.
- لبنیات کمچرب: مصرف لبنیات کم چرب به کاهش کلسترول خون و در نتیجه کاهش فشار خون کمک می کند.
اهمیت فعالیت بدنی
- ورزش منظم: فعالیت های هوازی مانند پیاده روی، دویدن، شنا و دوچرخه سواری به کاهش فشار خون کمک می کنند.
- تمرینات قدرتی: تمرینات قدرتی مانند وزنه برداری نیز می توانند به کاهش فشار خون کمک کنند.
مدیریت وزن
- کاهش وزن: اضافه وزن یکی از عوامل خطر برای فشار خون بالا است. کاهش وزن حتی به میزان کم می تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- تغذیه سالم و ورزش منظم: این دو عامل در کنار هم به کاهش وزن و کنترل فشار خون کمک می کنند.
بهبود کیفیت خواب
- خواب کافی: کمبود خواب می تواند فشار خون را افزایش دهد. سعی کنید هر شب 7-8 ساعت بخوابید.
- محیط آرام: ایجاد یک محیط آرام و تاریک برای خواب می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
- اجتناب از مصرف کافئین و نیکوتین قبل از خواب: این مواد می توانند اختلال در خواب ایجاد کنند.
مدیریت استرس
- تکنیکهای آرام سازی: تکنیک هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می توانند به کاهش استرس و در نتیجه کاهش فشار خون کمک کنند.
- مدیریت زمان: برنامه ریزی مناسب و تعیین اولویت ها می تواند به کاهش استرس کمک کند.
سایر روش های طبیعی درمان فشار خون
- مصرف برخی گیاهان دارویی: برخی گیاهان مانند زالزالک، سیر، و بادرنجبویه ممکن است به کاهش فشار خون کمک کنند. با این حال، قبل از مصرف هر گونه گیاه دارویی با پزشک خود مشورت کنید.
- ماساژ: ماساژ می تواند به کاهش فشار خون و استرس کمک کند.
توجه:
- مشورت با پزشک: قبل از شروع هر برنامه جدید برای کاهش فشار خون، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- تداخل دارویی: برخی از گیاهان دارویی ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند. بنابراین، قبل از مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید.
- تغییر سبک زندگی: تغییرات سبک زندگی باید به صورت تدریجی و پایدار انجام شود.
بهترین میوه ها و سبزیجات برای کاهش فشار خون
مصرف منظم برخی میوه ها می تواند نقش مهمی در کاهش فشار خون داشته باشد. در ادامه به معرفی برخی از این میوه ها می پردازیم:
تاثیر توت ها (بلوبری، توت فرنگی، زغال اخته) بر فشار خون
توت ها به ویژه بلوبری، سرشار از آنتی اکسیدان هایی هستند که به کاهش التهاب و بهبود عملکرد عروق خونی کمک می کنند.
تاثیر آلو خشک بر فشار خون
آلو خشک سرشار از پتاسیم و فیبر است و می تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
تاثیر مرکبات (پرتقال، گریپفروت، لیمو) بر فشار خون
مرکبات سرشار از ویتامین C، فلاونوئیدها و پتاسیم هستند. این مواد مغذی به سلامت قلب و عروق کمک کرده و با کاهش التهاب و بهبود عملکرد رگ های خونی، فشار خون را کاهش میدهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تاثیر لیمو ترش بر فشار خون به مطلب خواص و مضرات لیموترش مراجعه کنید.
تاثیر انار بر فشار خون
انار حاوی ترکیباتی است که به کاهش فشار خون، کلسترول و بهبود گردش خون کمک می کنند.
تاثیر سیب بر فشار خون
سیب حاوی فلاونوئیدهایی است که به بهبود عملکرد رگ های خونی و کاهش فشار خون کمک می کنند.
البته سیب میوه ای است که برای بهبود سلامت پوست و سایر بیماری ها نیز می توانیم از آن بهره ببریم که برای کسب اطلاعات بیشتر بهتر است به مطلب خواص و مضرات سیب؛ با خوردن سیب پوست خود را شفاف کنید مراجعه کنید.
تاثیر کیوی بر فشارخون بالا
کیوی نیز مانند سایر میوه ها، حاوی پتاسیم، ویتامین C و آنتی اکسیدان هایی است که به کنترل فشار خون کمک می کنند.
تاثیر موز بر فشار خون بالا
موز به دلیل داشتن پتاسیم بالا، یک انتخاب عالی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا است. پتاسیم با کاهش اثرات سدیم، به تنظیم فشار خون کمک می کند.
بهترین ورزش ها برای کاهش فشار خون
یکی از بهترین روش ها برای مدیریت فشار خون ورزش است. با انتخاب ورزش های مناسب و انجام منظم آن ها، میتوانید به طور قابل توجهی فشار خون خود را کاهش دهید و از سلامت قلب و عروق خود محافظت کنید.
- پیاده روی: پیاده روی یکی از ساده ترین و موثرترین ورزش ها برای کاهش فشار خون است. حتی پیادهروی های کوتاه مدت و منظم نیز می توانند تاثیر قابل توجهی داشته باشند.
- دوچرخه سواری: دوچرخه سواری یک ورزش هوازی عالی است که به کاهش فشار خون کمک می کند.
- شنا: شنا یک ورزش کمتاثیر است که برای افراد مبتلا به فشار خون بسیار مناسب است. شنا به تقویت قلب و عروق کمک کرده و فشار خون را کاهش می دهد.
- تمرینات قدرتی سبک: تمرینات قدرتی با وزنه های سبک می تواند به بهبود تناسب اندام و کاهش فشار خون کمک کند. با این حال، بهتر است قبل از شروع هر برنامه تمرینی با پزشک خود مشورت کنید.
ورزش هایی که در صورت ابتلا به فشار خون بالا باید از آن ها اجتناب کرد
- ورزش های پر شدت: ورزش هایی مانند دو سرعت، اسکواش، غواصی، پرش از ارتفاع و تمرینات با شدت بالا (HIIT) می توانند فشار خون را افزایش داده و خطر آسیب قلبی را بالا ببرند.
- ورزش هایی که باعث نگه داشتن نفس می شوند: ورزش هایی که نیاز به نگه داشتن نفس دارند، مانند وزنه برداری سنگین، می توانند فشار خون را افزایش دهند.
چرا افراد مبتلا به فشار خون بالا باید ورزش کنند؟
- کاهش فشار خون: ورزش به طور مستقیم به کاهش فشار خون کمک می کند.
- بهبود عملکرد قلب: ورزش باعث تقویت قلب و بهبود گردش خون می شود.
- کاهش استرس: ورزش به کاهش استرس کمک می کند که یکی از عوامل مهم در افزایش فشار خون است.
- افزایش سطح انرژی: ورزش باعث افزایش سطح انرژی و بهبود کیفیت خواب می شود.
با رعایت مواردی که در بالا گفته شد فشار خون خود را کنترل کنید تا از خطرات ناشی از فشار خون بالا در امان بمانید.
سوالات متداول درباره فشار خون بالا:
1. فشار خون نرمال در زنان باردار چقدر است؟
در زنان باردار، فشار خون معمولاً باید در محدوده 120/80 میلی متر جیوه باشد. افزایش فشار خون در دوران بارداری می تواند منجر به پری اکلامپسی شود. پری اکلامپسی یک وضعیت خطرناک است و به مراقبت فوری پزشک نیاز دارد.
بر اساس گزارش سایت mayoclinic در پری اکلامپسی که یک عارضه بارداری است، ممکن است فشار خون بالا، سطح بالای پروتئین در ادرار که نشاندهنده آسیب کلیوی است (پروتئینوری) یا سایر علائم مربوط به آسیب اندام ها را تجربه کنید. پری اکلامپسی معمولاً بعد از هفته بیستم بارداری رخ می دهد.
چنانچه پری اکلامپسی درمان نشود، می تواند منجر به عوارض جدی – حتی کشنده – برای مادر و نوزاد شود.
در این مواقع اغلب به دنیا آمدن زودتر نوزاد توصیه می شود. زمان زایمان به شدت پری اکلامپسی و تعداد هفته های بارداری بستگی دارد. قبل از زایمان، درمان پری اکلامپسی شامل نظارت دقیق و داروهایی برای کاهش فشار خون و کنترل عوارض است.
پری اکلامپسی حتی ممکن است بعد از زایمان نوزاد نیز اتفاق بیفتد.
2. کدام عوامل باعث فشار خون بالا در کودکان می شوند؟
فشار خون بالا در کودکان به طور معمول ناشی از عوامل ارثی یا مشکلات پزشکی خاص مانند چاقی، دیابت، بیماری های کلیوی، یا مشکلات قلبی است. در برخی موارد، فشار خون بالا می تواند ناشی از اضطراب یا استرس نیز باشد.
3. استرس چه تاثیری بر فشار خون دارد؟
استرس می تواند باعث افزایش فشار خون به صورت موقت شود. در کوتاه مدت، استرس باعث تحریک سیستم عصبی سمپاتیک و افزایش ضربان قلب و فشار خون میشود. اگر استرس مزمن باشد، می تواند فشار خون را به طور مداوم بالا نگه دارد.
4. آیا فشار خون پایین (هیپوتنشن) نیز خطرناک است؟
فشار خون پایین معمولاً خطرناک نیست مگر آنکه باعث بروز علائمی مثل سرگیجه، ضعف، غش، یا تنگی نفس شود. در این صورت نیاز به مشاوره پزشکی و درمان وجود دارد.
5. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فشار خون شما معمولا بالاتر از 140/90 میلی متر جیوه است یا علائم فشار خون بالا مانند سردرد، تاری دید، یا خونریزی بینی را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.