منظور از استقامت قلبیتنفسی که آن را ظرفیت هوازی، آمادگی قلبیعروقی و آمادگی هوازی نیز مینامند، توانایی دو سامانه (سیستم) گردش خون و تنفس برای تامین اکسیژن برای عضلات است. افزایش استقامت قلبیتنفسی به این معنی است که آمادگی بدنی افزایش یافته است و فرد میتواند بدون خستگی، برای مدت طولانی و با شدت بالاتر ورزش کند.
این توانایی بهتدریج و با افزایش سن، کاهش مییابد، زیرا ماهیچههای اسکلتی از بین میروند. استقامت قلبیتنفسی در افرادی که در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی قرار دارند، در هر دهه ۳ تا ۶ درصد کاهش مییابد، اما این کاهش در دهه ۷۰ به بیش از ۲۰ درصد در هر دهه میرسد.
کاهش استقامت قلبیتنفسی یک پیشبینیکننده قوی برای مشکلات قلبیعروقی، سکته مغزی، حمله قلبی و مرگومیر به هر دلیلی محسوب میشود.
متخصصان در این پژوهش، دادههای ۶۱ هزار و ۲۱۴ فرد بدون زوال عقل بین سنین ۳۹ تا ۷۰ سال را که از یکی از بزرگترین بانک دادههای پزشکی به نام بیوبانک انگلیس جمع کرده بودند، بررسی کردند. این پژوهش بهمدت ۱۲ سال روی همین افراد ادامه یافت.
در زمان ثبتنام، برای براورد استقامت قلبیتنفسی شرکتکنندگان یک تست شش دقیقهای روی دوچرخه ثابت انجام شد. عملکرد شناختی آنها هم با استفاده از آزمونهای عصبیروانشناختی تخمین زده و پیشزمینه ژنتیکی برای ابتلا به زوال عقل هم با استفاده از نمره ریسک چندژنی برای بیماری آلزایمر، محاسبه شد.
در طول دوره پیگیری ۱۲ ساله، برای ۵۵۳ نفر (۰.۹درصد) زوال عقل تشخیص داده شد.
تحلیلها نشان داد افرادی که استقامت قلبیتنفسی بالاتری داشتند، با عملکرد شناختی بهتر، کمتر در خطر ابتلا به زوال عقل قرار داشتند. در افرادی که استقامت قلبیتنفسی بالاتری داشتند در مقایسه با افراد دارای استقامت قلبیتنفسی پایینتر، نسبت نرخ بروز زوال عقل ۰.۶ بود. استقامت قلبیتنفسی بالاتر خطر ابتلا به زوال عقل را در افرادی که نمره ریسک ژنی متوسط/بالا برای آلزایمر داشتند، هم ۳۵ درصد کاهش داد.
البته این مطالعه مشاهدهای بود و نمیتواند وجود یک رابطه علت و معلولی را تایید کند. همچنین این تحقیق محدودیتهایی هم داشته است. با این حال، نویسندگان نتیجهگیری کردهاند که این مطالعه نشان میدهد استقامت قلبیتنفسی بالاتر با عملکرد شناختی بهتر و کاهش خطر ابتلا به زوال عقل مرتبط است. علاوه بر این، استقامت قلبیتنفسی بالا ممکن است اثر ریسک ژنتیکی زوال عقل را تا ۳۵ درصد کاهش دهد.
متخصصان این تحقیق میگویند یافتهها نشان میدهد تقویت استقامت قلبیتنفسی میتواند راهبردی موثر برای پیشگیری از زوال عقل باشد، حتی در افرادی که پیشزمینه ژنتیکی آلزایمر دارند. دانشمندان البته تاکید میکنند که در زمینه استقامت قلبیتنفسی بهخصوص در افراد مسن و سازوکار ارتباطی میان این آمادگی و خطر ژنتیکی زوال عقل به تحقیقات بیشتری نیاز است.