راهنماتو- پیدا کردن پوست فسیلشده دشوار است. قسمتهای بیرونی گوشت موجودات زنده بیشتر از سایر قسمتها توسط لاشخورها خورده میشوند و در مقایسه با استخوانها بافت نرمتری دارند که باعث میشود دانشمندان به ندرت به پوست فسیلشده برخورد کنند.
به گزارش راهنماتو، اما گاهی اوقات نیز بخت با دیرینهشناسان یار است. آنها این بار توانستهاند در فرورفتگی یک غار 288میلیونساله به نام ریچارد اسپر در اوکلاهاما در آمریکا آثاری از پوست فسیلشده را پیدا کنند که به شکلی غیرمعمول سالم مانده است.
گزارش دانشمندان که در نشریه Current Biology منتشر شده است، این تکههای پوست و چندین آثار پوستی دیگر از آمنیوتهای اولیه به جای ماندهاند. آنها حیواناتی شبیه به مارمولک بودند که برخی از نخستین جانورانی بودند که همه عمرشان را در خشکی و به دور از ساحل زندگی میکردند و بدنشان پوشیده از پوستی زبر، ریگدار و فلسدار بود.
این فسیلهای تازهکشفشده قدیمیترین پوستی هستند که تاکنون پیدا شده و تا این حد سالم مانده است و در حدود 130میلیونسال از رکورداران قبلی قدیمیترند و نهتنها بافت بیرونی پوست بلکه قسمتهای داخلی اپیدرم نیز در آنها حفظ شده است.
اِتان مونی، نویسنده و دیرینهشناس از دانشگاه تورنتو میگوید: «دیرینهشناسان مدام در این ناحیه تحقیقات انجام میدهند. این ناحیه بسیار منحصربهفرد است.»
صدها میلیونسال قبل، رسوبات دانهریز شکافهای یک سیستم غار قدیمی را پر کردند و بقایای نخستین آمنیوتها و سایر جانوران درون آن را دفن کردند. اما آنچه این غار را خاص کرده است، تعامل موجود بین رسوبات غنی از گل، فقدان اکسیژن و ریزش نفت از صخرههای غار است.
بسیاری از موجودات زنده بعد از مرگ فاسد و به طور کامل تجزیه میشوند و هیچ رد فسیلی از خودشان به جای نمیگذارند. فسیل سالم به ندرت یافت میشود و در این میان پیدا کردن پوست فسیلشده سالم از همه نادرتر است. در این مورد، بقایای حیوان باستانی که در درون غار دفن شده است، احتمالا در جایی نسبتا خشک و فاقد اکسیژن باقی مانده بوده است.
پوست زبر و خشن، با فلسهایی از جنس مادهای که ناخن شما را تشکیل میدهد، توانسته خشک شود و شانس بهتری برای دفن شدن به همراه استخوانهای حیوان داشته است.
وقتی بقایای حیوانات پیشاتاریخی در داخل غار دفن شدند، هیدروکربنی که از سنگهای غار تراوش میکرده با رسوبات آمیخته شده و چیزی را خلق کرده که مونی آن را «فسیل اعلا» توصیف میکند.
این نفت از دگرگونی بقایای فسیل موجودات بسیار قدیمیتری تولید شده که در حدود 330میلیون سال قبل در دریاها زندگی میکردند. بقایای مواد آلی به نفت تبدیل شده که بعد با پوست و استخوان حیواناتی که در غار دفن شدهاند واکنش نشان داده و باعث شده که پوست در حالتی سهبعدی با تمام جزئیات حفظ شود. درواقع آن فسیلهای قدیمیتر به خلق و حفظ فسیلهای جدیدتری منجر شدند که صدها میلیون سال دوام آوردهاند.
مونی و همکارانش توانستهاند چندین نمونه از پوست حفظشده و آثاری از پوست را در سراسر غار پیدا کنند. همه نمونهها به مخلوقات مشابهی تعلق دارند که در یک دوره مشابه زندگی میکردند اما اغلب آنها تکهپارههایی از پوست هستند که از بدن حیوانات جدا شدهاند.
برخی از این پوستها الگویی از پوست فلسدار را نشان میدهند که یادآور کروکودیلهای مدرن است. اما از همه شگفتانگیزتر پوست فسیلشده جانوری به نام Captorhinus aguti است. فسیل این خزنده اولیه شامل بخشهایی از پوست است که به شکل 24نوار در پشت جمجمهاش قرار میگرفته است.
فدریک اسپیندلر، دیرینهشناس، میگوید: «این یافتهها نهتنها نادر است بلکه کمک میکند تا شکاف دانش درباره شکل پوست بدن آمنیوتها را پر کنیم.»
محققان با استفاده از تصویربرداری سیتیاسکن توانستهاند جزئیات داخل پوست فسیل را نیز مشاهده کنند. آنها دریافتند که ساختار درونی پوست شبیه به پوست کروکودیلهای امروزی است و برای حرکت شبیه به مارمولک که به بغل راه میرود مناسب بوده است. این حرکتی است که محققان از آمنیوتهای اولیه نیز انتظار دارند.
پوست این جانور از بیرون فلسی است. این یافتهها نشان میدهد که آمنیوتهای اولیه در حال سازگار شدن با زندگی خاکی بودند و نسبت به اجداد دوزیستشان تغییراتی در پوست نشان میدادند. اسپیندلر میگوید: «تغییر نوع پوست دوزیست-طور که در آن استخوانها در زیر پوست قرار گرفتهاند به شکل پوست مناسب برای خشکی که با لایه کلفتی از فلس پوشیده است، قابل مشاهده است.»
آمنیوتهای اولیه نهتنها قادر به تخمگذاری در خشکی و به دور از آب بودند، بلکه لایه فلسدار پوست بیرونی آنها به آنها کمک میکرد که همیشه خشک بمانند. مونی میگوید: «این نوع پوست هم یک سد محافظتی بوده و هم از ازدستدادن آب بدن پیشگیری میکرده است.»
پوستی که اکنون در غار ریچارد اسپر پیدا شده است قدیمیترین پوست موجود در تاریخچه فسیلی در جهان است اما تکامل پوست فلسدار احتمالا خیلی قبلتر از قدمت این پوست آغاز شده بوده است.