راهنماتو- دی.ان.ای یک نوع باکتریی متعلق به همان خانوادهای که باعث بیماری سیفلیس میشود، در بقایای 2000ساله انسانها در برزیل پیدا شده که آنها را به یکی از قدیمیترین نمونههای شناختهشده این عامل بیماریزا در جهان تبدیل میکند.
به گزارش راهنماتو، سیفلیس توسط یک زیرگونه از باکتریهای ترپونما پالیدوم ایجاد میشود. سایر زیرگونهها میتوانند عفونتهای پوستی نظیر یاز و بجل ایجاد کنند که شبیه به سیفلیس هستند اما معمولا از طریق جنسی منتقل نمیشوند.
تقریبا درباره منشأ این عفونتهای ترپونمال خیلی کم اطلاعات داریم. شیوع سیفلیس در قرن پانزدهم در اروپا این باور را رواج داده بود که کریستوف کلمب احتمالا این عفونت را بعد از سفر اکتشافیاش از آمریکا به اروپا برده است. اما شواهد اخیر به دست آمده از بقایای انسان در اروپا نشان میدهند که این باکتریها پیش از کلمب در این قاره وجود داشتهاند.
آخرین مطالعات انجام شده شامل مطالعهای است که ورنا شونمان و همکارانش از دانشگاه زوریخ در سوییس روی عفونتهای ترپونمال انجام دادهاند. آنها قدیمیترین شواهد عفونت ترپونمال را بعد از تحقیق روی یک گورستان پیشاتاریخی در شهر لاگونا در جنوب برزیل کشف کردند.
37عدد از بقایای انسان که اغلب آنها اسکلتهای ناکامل بودند، شواهدی از عفونت ترپونمال مثل التهاب استخوان و زخم در کاسه سر را نشان میدادند. محققان نمیدادند که چرا با وجود هوای گرم و شرایط رطوبتی این بقایا تا این حد سالم ماندهاند.
آنها توانستند از 4عدد از بقایای پیدا شده به قدر کافی دی.ان.ای استخراج و با کمک آن ژنوم باکتریای را که این افراد را آلوده کرده بود، بازسازی کنند. تجزیهوتحلیل ژنومها نشان داد که این ژنوم زیرگونه تی.پالیدوم است که احتمالا جد تی. پالیدوم اندمیکوم و عامل بیماری بجل بوده است. بجل که معمولا از طریق تماسهای غیرجنسی پوستی یا استفاده از ابراز مشترک منتقل میشود، با زخمهایی که ابتدا در دهان ایجاد میشوند و سپس به پوست و استخوانها گسترش پیدا میکنند، شناخته میشود.
تیم تحقیقاتی شواهدی از باکتری تی. پالیدوم پالیدوم که عامل بیماری سیفلیس است و از طریق جنسی منتقل میشود پیدا نکردند که باعث شده منشأ این بیماری هنوز نامشخص باشد.
شانومان میگوید: «منبع بیماریها اغلب رازی بزرگ است. درحالیکه هنوز نمیتوانیم منشأ حقیقی بیماری سیفلیس را مشخص کنیم اما میتوانیم بگوییم که بیماری ترپونمال حداقل از 2000سال قبل در آمریکا وجود داشته است.»
شاید این عفونتها در جای دیگری از جهان پدید آمده و بعد به آمریکا رسیدهاند اما برای اثبات آن به داده نیاز است. برندا باکر، از دانشگاه ایالتی آریزونا میگوید: «این مطالعه از این حیث هیجانانگیز است که حقیقتا این نخستین دی.ای.ای باکتری ترپونمال است که از بقایای انسانهای باستانی با سنی بیشتر از چندصدسال به دست آمده است. با توجه به اینکه بجل امروزه به جای اقیلم مرطوب مانند سواحل برزیلی با هوای خشک مرتبط است، این دادهها بینشی درباره تکامل و سازگاری این عامل بیماریزا در اختیار محققان قرار میدهد.»