راهنماتو- کارشناسان میگویند درحالیکه سیاره ما گرمترین سال ثبتشده در تاریخ خود را تحمل میکند، اینفلوئنسرهای شبکههای اجتماعی در حال انتشار پیامهایی درباره نور خورشید و ضدآفتابها هستند که نه تنها غلط است، بلکه میتواند خطرناک باشد.
به گزارش راهنماتو، یک اینفلوئنسر تیکتاکی با 1.6میلیون دنبالکننده و 36میلیون لایک گفته است: «دیگر از ضدآفتاب استفاده نکنید.»
یک اینفلوئنسر دیگر با نزدیک به 90000دنبالکننده و بیش از 11میلیون لایک گفته است: «هر چه بیشتر بیرون از خانه وقت بگذرانید، کمتر آفتابسوخته میشوید.» یکی دیگر با 4میلیون لایک گفته است: «برای پیشگیری از آفتابسوختگی دمای پوست را پایین نگه دارید. من وقتی حس میکنم پوستم شروع به گرم شدن میکند، میروم داخل اقیانوس و استخر و خودم را خنک میکنم.»
برطبق بنیاد سرطان پوست، این ادعاها در مقابل سالها تحقیقات علمی درباره آثار مخرب مواجهه با نور خورشید و نقش محافظتکننده ضدآفتابها مطرح میشوند. اثباتشده که اشعه فرابنش خورشید برای انسانها سرطانزاست و میتواند باعث سرطان کارسینوم سلولی، کارسینوم سلول بازل و ملانوما شود.
پرتوهای فرابنفش موج بلند (UVA) و پرتوهای فرابنفش موج کوتاه (UVB) به داخل لایه اوزون نفوذ میکنند و میتوانند حتی در روزهای ابری باعث سوختگی پوست، آسیب رسیدن به آن و پیری آن شوند.
دکتر کاتلین سواوزی، جراح پوست در مدرسه پزشکی ییل، میگوید: «تحقیقات گسترده نشان دادهاند که پرتورهای فرابنفش خورشید در ایجاد سرطانهای پوست مثل ملانوما نقش مهمی دارند. پرتوهای فرابنفش حاوی فرابنفش موج بلند A و پرتو فرابنفش موج کوتاه B هستند و میدانیم که هر دو میتوانند به DNA سلولهای پوست صدمه بزنند. «این جهشها در طی زمان جمع میشود و سپس به سرطان پوست منجر میشود که خیلی سریع میتواند در سراسر بدن انتشار پیدا کند و علاوهبرآن میتواند باعث چروک، لکههای تیره و نشانههای پیری پوست شود.»
چه باید بکنیم؟
کلاه، عینک آفتابی و لباسهای پوشیده بپوشید و به همراه آن ضدآفتاب استفاده کنید، از سایه تردد کنید و در بین ساعات 10 صبح تا 4عصر بیشتر از آفتاب پرهیز کنید.
پریدن در آب برای خنک شدن پوست نتیجه عکس میدهد. سوآزی میگوید: «به داخل آب میپرید که خنک شوید درحالیکه فقط حس گرما را از دست میدهید و بدون آنکه بدانید به مدت طولانیتری در معرض اشعه فرابنش خورشید قرار میگیرد زیرا آب نور را انعکاس میدهد و صورت شما دو برابر بیشتر در معرض نور خورشید قرار میگیرد.»
آفتابسوختگی در سالهای جوانی در سالهای بعد تبدیل به سرطان ملانوما میشود
نسل جوان به صورت تاریخی در مقابل نور خورشید کمتر از خودش محافظت میکرده است. این امر امروز در نسل زد نیز دیده میشود. تحقیقات مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای آمریکا نشان میدهد که فقط 8درصد از مردان و 26درصد از زنان همیشه بیرون از خانه از ضدآفتاب استفاده میکردند.
برخی مدعی هستند که نور خورشید سمی نیست اما ضدآفتابها حاوی مواد سمی هستند.
دیوید اندرو، دانشمند ارشد در کارگروه زیستمحیطی، میگوید: «برخی محصولات حاوی مواد شیمیایی نگرانکننده هستند اما امروز طیف وسیعی از ضدآفتاب در بازار وجود دارد که خیلی بهتر در مقابل انواع پرتوهای فرابنفش از پوست محافظت میکنند. ضدآفتابهای مینرال توسط پوست جذب نمیشوند و برای محیط زیست بهتر هستند. انواعی از انتخابهای امن و خوب در بازار وجود دارند که رد سفید روی پوست باقی نمیگذارند.»
آسیب به پوست خیلی دیر، حتی سالها و دههها بعد، خودش را نشان میدهد. بنابراین بسیاری از جوانانی که اکنون خودشان را در معرض نور خورشید قرار میدهند، سالها بعد ممکن است دچار پیری زودهنگام پوست یا حتی سرطانهای مرگبار پوست مثل ملانوما شوند.
دکتر کلی اولینو، از مرکز سرطان ییل، میگوید:
«ملانوما مرگبارترین سرطان در میان مردان شناخته شده است. ملانوما تنها سرطانی است که اگر صرفا 2میلیمتر از پوست را درگیر کرده باشد، ما میگوییم او خدای من، خیلی جدی است. اگر دو میلیمتر سرطان روده بزرگ داشته باشید، ما میگوییم خیلی خیلی زود متوجه این وضعیت شدهایم.»
آفتاب سوختگی و تفاوت آن با برنزه کردن
بسیاری از توصیهکنندههای رسانههای اجتماعی از آفتابسوختگی ابا دارند اما دنبالکنندگانشان را تشویق به برنزه کردن میکنند. استدلال آنها اینگونه است: وقتی مواجهه با فرابنفش خورشید افزایش پیدا میکند، یک رنگدانه در پوست به نام ملانین تیره میشود. ملانین دارای خاصیت محافظتکنندگی در برابر اشعه فرابنفش است؛ بنابراین برنزه کردن عمل خوبی است و تشویق میشود.
یک تیکتاکر به بیش از 3میلیون لایکزننده خود اطمینان داده است: «مواجهه تدریجی در مقابل نور خورشید به پوست امکان میدهد تا ملانین بسازد و از پوست به صورت طبیعی محافظت کند.»
یکی دیگر گفته است: «تا وقتی خوب برنز شده باشید نیازی به ضد آفتاب ندارید. بهتر است که خیلی آرام و تدریجی در طی بهار خودتان را برنز کنید.»
کارشناسان میگویند : «همه این توصیهها به شدت غلط است.»
اولینو میگوید: «برنز شدن پاسخ بدن به آسیب است، بنابراین پوست برنز شده همین حالا پوست آسیبدیده است و هر چه بیشتر این کار را بکنید، بیشتر به آن آسیب میزنید.»
او میگوید: «در بهترین حالت که به صورت پایه برنز شدهاید یا آفتاب به پوستتان آسیب زده است، ملانین به شما به اندازه 2 تا 4 SPF محافظتکنندگی میدهد، درحالیکه هر میزانی از SPF که کمتر از 30 باشد توصیه نمیشود.»
درحقیقت آفتابسوختگی خیلی بیشتر از یک آسیب ساده به پوست در اثر مواجهه با خورشید است. این میتواند نشانه مرگ سلولهای پوست باشد.
سوآزی میگوید: «ما مرگ سلولها را در زیر میکروسکوپ میبینیم. ما به آنها سلولهای آفتابسوخته میگوییم و میتوانید مرگ آنها را به چشم ببینید. وقتی میمیرند، التهاب در بدن افزایش پیدا میکند و این امر است که منجر به سرخی پوست میشود. این فرایندی به شدت التهابی است.»
اگر منظور جذب ویتامین D است، 15دقیقه در روز قرار گرفتن در معرض نور آفتاب کفایت میکند و لازم نیست که پوستتان عاری از ضدآفتاب باشد تا ویتامین را دریافت کنید.
اندروز توضیح میدهد: «حتی با وجود ضدآفتاب ویتامین D جذب میشود.»
قدری حقیقت و کلی دروغ
کارشناسان رسانههای اجتماعی اغلب از ایدههایی حمایت میکنند که ذرهای از حقیقت را تحریف میکنند: مانند اشاره به دادههایی که نشاندهنده افزایش همزمان استفاده از ضدآفتاب و تشخیصهای جدید ملانوم است. یکی از اینفلوئنسرها مدعی شده است که «از زمانی که ضدآفتابها آمدند تعداد موارد سرطان ملانوما هم افزایش یافته است.»
سوازی میگوید: «افزایش تعداد سرطان ملانوما درست است اما ربطی به ضد آفتاب ندارد. بلکه به اعتبار متخصصان پوست مرتبط است که سرطانهای پوست را در مراحل اولیهتر تشخیص میدهند و باعث حفظ زندگیها میشوند.»
«به دلیل تشخیص بهتر ما ملانوما را در مراحل ابتداییتر تشخیص میدهیم که منجر به افزایش موارد گزارش شده میشود. علاوه بر آن، مواجهه با نور خورشید که باعث افزایش احتمال ابتلا به ملانوما میشود درواقع 40 تا 50سال قبل رخ داده که افراد در دهه 20 زندگیشان بودند و احتمالا از ضدآفتاب استفاده نمی کردند. بنابراین علت اصلی مواجهه با نور خورشید در سالها پیش است نه افزایش استفاده از ضدآفتابها.»
یکی دیگر از تیکتاکرها گفته شده است «استفاده از عینک آفتابی احتمال آفتابسوختگی را افزایش میدهد.»
استدلال او چنین است: «چشم ما نور خورشید را تشخیص میدهد ... و وقتی که نور شدیدی به سلولهای چشم میرسد، پوست شروع به تولید ملانین میکند. اگر چشمها نور خورشید را به دلیل عینک آفتابی تشخیص ندهند، پوست دچار سوختگی میشود.»
درحالیکه چشمها حاوی ملانین هستند ـ که عامل تعیینکننده رنگ چشمها است ـ بخش زیادی از رنگدانهها در بدن ما توسط سلولهای پوست ایجاد میشود که بزرگترین اندام بدن محسوب میشود. نور فرابنفش به اعماق لایههای پایینی اپیدرم نفوذ میکند و این فرایند را فعال میکند.
اندروز میگوید: «این ویدیو تلویحا میگوید اگر عینک آفتابی نزنید، احتمالا از روی لباس هم برنز میشوید که همه ما میدانیم مطلقا چنین چیزی رخ نمیدهد. این ایدهها ترسناک است. این ویدیوها بازدیدهای بسیار بالایی هم دارند که این آنها را ترسناکتر میکند. حتی اگر این آمار غلط روی یک نفر هم اثر بگذارد، باز هم ترسناک است.»