هندوانه کوهی چیست؟

برنا نوشت: هندوانه کوهی که در دنیا آن را با نام علمی کاپرس(capers) می شناسند می تواند در بهبود سرطان تاثیر زیادی داشته باشد.

هندوانه کوهی یا همان کبر بومی مناطق گرمسیری غرب و مرکز آسیاست، پراکندگی آن از اقیانوس اطلس،مراکش،تونس تا دریای سیاه، ارمنستان،نواحی شرقی دریای خزر تا افغانستان و هند امتداد دارد.

هندوانه کوهی که در دنیا آن را با نام علمی کاپرس(capers) می شناسند می تواند در بهبود سرطان تاثیر زیادی داشته باشد. در ادامه قصد داریم تمام اطلاعاتی که تا به امروز از این گیاه بدست آمده را در اختیار شما قرار دهیم، پس با ما همراه باشید:

فواید هندوانه کوهی؛ از پیشگیری آلزایمر تا رفع کم خونی

ریشه این گیاه در درمان هپاتیت بسیار مفید است. از میوه کال و نرسیده این گیاه ترشی درست می کنند و نشانه رسیده بودن آن شکاف برداشتن است که به صورت تازه خورده می شود.

کبر به عنوان گیاهی بوته ای شاخه ‌های چوبی باریک و بلندی دارد که شاخه ‌های کهنسال آن بی برگ، اما شاخه‌ های جوان آن دارای برگ ‌های کوچک، باریک و به بلندی ۴ تا ۱۲ میلی متر و منتهی به نوک خار مانند است.

هندوانه کوهی دارای ریشه بسیار سخت و بلند با پوست کلفت پس از خشک شدن از مغز چوبی آن جدا می شود. این گیاه احتمال می رود تا ۳۰ سال عمر کند. میوه کروی شکل این گیاه کروی به رنگ سبز با خطوط موازی سبز یا زرد کمرنگ است و درون میوه آن قرمز و پر از دانه های کوچک و لزج است.

لگجی یا لگجین نام دیگر این گیاه است. از هندوانه کوهی به عنوان ثروتی ناشناخته در ایران به راحتی می گذریم و برای ما جز زینت فصلی ارزش دیگری ندارد. در صورتی که این گیاه ناشناخته در داخل کشور چه طرفدارانی در خارج از کشور به ویژه در مناطق مدیترانه ای مانند مراکش، اسپانیا، ایتالیا، پرتغال و یونان دارد.

از هندوانه کوهی در اسپانیا نوعی سس به نام سس کبار تهیه می‌شود که بسیار خوش عطر و طعم است و کمی به سس خردل همراه با فلفل سیاه شباهت دارد. غنچه آن به عنوان ادویه در تهیه سس، کره، پنیر و در تزیین غذا و سالاد به مصرف می‌رسد.

میوه‌های نارس و ریز آن پس از برداشت درون سرکه یا آب نمک نگهداری می‌شوند و ترشی خوشمزه ‌ای محسوب می‌ شود. میوه ای با طعمی تند و تیز، اما دلچسب و عطر ویژه ای دارد همراه با پیتزا، گوشت، ماهی و یا درون سالاد و همراه با انواع ساندویچ مصرف می شود. میوه به صورت پخته نیز همراه انواع سبزی های دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کبر گیاهی یا همان هندوانه کوهی

کبر گیاهی بوته مانند است و دارای شاخه‌های چوبی باریک و دراز است که شاخه‌های کهنسال آن بی برگ ولی شاخه‌های جوان آن دارای برگ‌های کوچک، باریک و به درازای ۱۲-۴ میلیمتر و منتهی به نوک خار مانند است.

این گیاه ریشه بسیار سخت و بلند با پوست کلفت دارد که پس از خشک شدن از مغز چوبی آن جدا می شود. این گیاه ممکن است تا سی سال عمر کند.

میوه این گیاه کروی شکل (به درشتی یک گیلاس کوچک)، بدون تار و به رنگ سبز با خطوط موازی سبز و یا زرد کمرنگ است و درون میوه آن قرمز و پر از دانه های کوچک و لزج است.

میوه کال و نرسیده این گیاه که طول آن به ۱ تا ۲ سانتی متر می رسد برای تهیه ترشی بکار میرود .انواع بزرگتر آن که حداکثر چهار سانتی متر درازا دارد به شکل خام و به عنوان میوه مصرف می شود.دانه ای آن به رنگ سیاه بوده و محتوی شکلی آن قرمز رنگ است وبه همین دلیل به آن خاویار سبز نیز می گویند.

ارزش غذایی هندوانه کوهی

انواع آنتی اکسیدان موجود در هندوانه کوهی نقش مهمی در محدود کردن استرس اکسیداتیو دارد و حتی به کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان نیز کمک می کند، همچنین لگجی منبعی از موارد زیر محسوب می شود:

• ویتامین A
• ویتامین E
• منگنز
• نیاسین
• کلسیم
• یک قاشق غذاخوری هندوانه کوهی حاوی:
• کالری: ۲
• پروتئین: کمتر از ۱ گرم
• چربی: کمتر از ۱ گرم
• کربوهیدرات: کمتر از ۱ گرم
• فیبر: کمتر از ۱ گرم
• قند: کمتر از ۱ گرم

خواص هندوانه کوهی:

دکتر علی حمادی پزشک عمومی شهر اصلاندوز به فواید این گیاه از لحاظ ویژگی های دارویی اشاره کرده و می گوید: کبار(کبر،هندوانه کوهی)ویژگی های دارویی فراوان و مهمی دارد.

ازجمله ۱-عصاره برگ و میوه آن کشنده انگل معده بوده و تعدیل کننده حرارت معده است ۲-برای درمان بیماری های نظیر واریس و طحال نیز بکار می رود.۳-این محصول صادراتی اگر باسرکه و عسل در هم آمیخته شود پادزهری قوی برای بیشتر مسمومیت ها بکار برده می شود.

۴-این گیاه کبد را تقویت می کند۵-درد دندان را تسکین می دهد۵-ریشه آن از بخش های دیگر مفیدتر و پرخاصیت تر است۶-برای درمان بواسیر و شستشوی روده ها بکار می رود ۷-بالابردن مقاومت بدن در برابر سرماخورذگی ،خاصیت ضد نفخ ،تحریک و تقوین کننده کبد ،ضدعفونی کننده کلیه ها و مجاری ادراری ۸-خاصیت ضد روماتیسمی دارد۹-جوانه های ناشکفته و مولد گل آن اثر نیرو دهنده داردوبرای بیماری نقرس مفید است.

فواید هندوانه کوهی برای سلامتی

کبر گیاهی از راسته کلم ‌سانان، تیره کبریان، سرده کبرها است که با نام های دیگری مانند کبرو، خیاروک، لگجی، لیجین، لیجون و کبرک درخت اصف نیز شناخته می‌شود. هندوانه کوهی از کوچکترین مواد تشکیل دهنده غذای مورد علاقه شما است، اما نباید ارزش غذایی و فواید آن را برای سلامتی دست کم گرفت. این مواد غذایی کوچک از نظر طعم و مزایای تغذیه ای قدرتمندتر از آن هستند که به نظر می رسند.

طعم لیمویی و نمکی هندوانه کوهی برای افراد زیادی جذاب است. طعم کبرها بسته به نوع بسته بندی تا حدودی متفاوت است و بسیاری از انواع آنها طعم تندی دارند.

به عنوان گل های نارس بوته کبر، لگجی های مورد استفاده در آشپزی با غذاهای مدیترانه ای مرتبط هستند، اما در همه جا از مراکش تا استرالیا رشد می کنند.

هندوانه کوهی یا همان کبر بومی مناطق گرمسیری غرب و مرکز آسیاست. پراکندگی آن از اقیانوس اطلس، مراکش، تونس تا دریای سیاه، ارمنستان، نواحی شرقی دریای خزر تا افغانستان و هند امتداد دارد.

استفاده از هندوانه کوهی در آشپزی سابقه آشپزی طولانی دارند و حتی در حماسه سومری گیلگمش در ۲ هزار سال قبل از میلاد مسیح به آن نیز اشاره شده است.

یک ظرف شیشه ای ۲۰۰ گرمی این گیاه با کیفیت خوب حدود ۵ دلار به فروش می رسد . آمریکا نیز بیش از ۵ میلیون دلار هر ساله از این کشورها واردات این گیاه را دارد.

کاربرد اصلی این گیاه در سالادها یا سس ها، استیک های ماهی، مرغ و گوشت است، همچنین از این گیاه برای ساختن مواد آرایشی که پوست خشک را اصلاح می کند و در ساختن داروهای خاصی استفاده می شود.

براساس نوع کاربردهای عنوان شده این گیاه به عنوان یک سبزی خوراکی یا یک داروی گیاهی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این کاربردهای غذایی این گیاه به عنوان گیاهان زینتی، گل های زیاد آن خیلی جذاب و سبز سیر درخشان نیز استفاده می شود. گیاه برای کنترل فرسایش خاک به ویژه روی زمین های شیبدار که آبیاری در آنها سخت و فرسایش خاک خیلی زیاد است نیز توصیه به کاشت می شود.

موارد احتیاطی درباره مصرف هندوانه کوهی

بسته به نحوه تهیه و نگهداری هندوانه کوهی می تواند منبع اصلی سدیم باشد به همین دلیل از آن به مقدار محدود به عنوان منبع طعم دهندگی برای غذاهای مغذی استفاده می شود.

طرز تهیه هندوانه کوهی

هندوانه کوهی در اکثر سوپرمارکت ها موجود است فقط هنگام انتخاب آنها بسته بندی را به دقت بررسی کنید تا از منشا و روش تهیه آنها مطلع شوید. انواع مختلفی از کبرها بر اساس اندازه و منطقه مبدا وجود دارد.

کوچکترین آنها در فرانسه رشد می کنند که با عرض کمتر از ۴/۱ اینچ خوش طعم ترین و گران ترین نوع هندوانه کوهی محسوب می شود البته که هندوانه های بزرگ تر نوع رایج تر آن هستند.

خواص درمانی هندوانه کوهی

هندوانه کوهی در کاهش نفخ تاثیر داشته و خاصیت ضدرماتیسمی دارد و برای درمان تصلب شرایین و از بین بردن عفونت کلیه به کار می‌رود. در طب آیروودایی (گیاه درمانی) هندوانه کوهی به عنوان تحریک‌کننده و محافظ کبد نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در برخی موارد هندوانه کوهی برای درمان جراحت مفاصل، پوست و بدن نیز به کار می ‌رود. پوست ریشه گیاه در گذشته در بیماری های مختلف به ویژه مربوط به کبد و طحال مصرف می شده و از آن در موارد ضروری به عنوان مدر، قابض و مقوی نیز استفاده می شده است.

کاربرد آن در رفع آب آوردن، افزایش مقاومت بدن در برابر سرماخوردگی، اثر بر انگل لیشمانیا، اثر ضدمیکروبی، اثر ضد التهابی رفع کم خونی و رنگ پریدگی دختران جوان رفع ضعف عمومی همراه با ضعف اعصاب و در نقرس رایج بوده است. مطالعات جدید اثر مفید آن را در هیستری و حالات عصبی دیگر تایید کرده است.

مصرف آن موجب باز شدن خون قاعدگی در موارد قطع این حالت در زنان جوان می شود. جوانه های ناشکفته و مولد گل آن اثر نیروبخشی دارد. از جوشانده آن هنوز هم در الجزایر برای درمان نقرس استفاده می شود.

غنچه نشکفته هندوانه کوهی دارای اثر نیروبخشی است و برگ آن انواع کرم معده و روده را از بین می برد.

فواید دیگر هندوانه کوهی برای سلامتی

هندوانه کوهی بدون افزودن مقدار قابل توجهی کالری، چربی یا قند باعث افزایش طعم می شود. این امر آن را به گزینه ای خوشمزه و مفید برای افراد علاقه مند به کاهش کالری تبدیل می کند.

علاوه بر طبیعت طعم دار و کم کالری هندوانه کوهی، کبرها دارای مزایای مختلفی برای سلامتی هستند. امروزه خواص ضدالتهابی کبرها در طب عامیانه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. سایر مزایای سلامتی مرتبط با کبر عبارتند از:

پیشگیری از سرطان

هنگام ترکیب هندوانه کوهی با گوشت مرغ یا قرمز باعث کاهش تولید محصولات جانبی مضر می شود که با آسیب سلول ها و افزایش خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارد. این مزیت برای سلامتی حتی در مقادیر کمی از کبرها نیز صدق می کند. به این ترتیب کبر به ویژه برای افراد دارای رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز یا سایر منابع چربی اشباع مفید است.

کاهش خطر آریتمی قلبی

ترشی هندوانه کوهی حاوی بیوفلاوونوئید کوئرستین زیاد نقش مهمی در عملکرد کانال های یون پتاسیم خانواده ژن KCNQ ایفا می کند. در صورت عدم عملکرد درست این کانال ها احتمال ابتلای افراد به چندین بیماری خطرناک از جمله آریتمی قلب را افزایش می دهند. کوئرستین موجود در کبرها با باز کردن کانال های KCNQ در نتیجه منجر به فعالیت سالم قلب می شود.

پیشگیری از بیماری آلزایمر

افرادی که به طور مرتب فلاونول هایی مانند کوئرستین مصرف می کنند کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر هستند. این کاهش خطر ناشی از آنتی اکسیدان های طبیعی و خواص ضدالتهابی این فلاونول ها است که آسیب سلولی را محدود می کند.

فواید دیگر هندوانه کوهی

هندوانه کوهی ضمن کاهش نفخ شکم به عنوان یک ضدروماتیسم نیز شناخته می شود. کبر برای درمان تصلب شرایین و از بین بردن عفونت کلیه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. هندوانه کوهی ضمن دارا بودن فوایدی برای کبد در درمان جراحت مفاصل، پوست و بدن نیز استفاده می شود.

از دیگر فواید آن می توان به اثر روی انگل لیشمانیا، خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی، رفع کم خونی و رنگ پریدگی، بهبود ضعف عمومی و نقرس نیز اشاره کرد. لگجی برای خونریزی قاعدگی در زنانی که با قطع آن مواجهه هستند نیز گزینه موثری شناخته می شود، جوانه های ناشکفته و مولد گل آن نیز اثر نیروبخشی دارند.

هندوانه کوهی ضمن تسکین درد دندان ترکیب آن با سرکه و عسل به عنوان پادزهر قوی برای اغلب مسمومیت ها استفاده می شود. علاوه بر این، برای درمان بواسیر و شستشوی روده ها نیز کاربرد دارد.