پیاز سفید، قرمز یا زرد؛ کدام بهتر است؟ رازهایی که درباره پیاز سفید، قرمز و زرد نمی‌دانید!

راهنماتو- پیاز (Allium cepa) یکی از قدیمی‌ترین و پرمصرف‌ترین سبزیجات در سراسر جهان است. این گیاه از خانواده‌ی سیر (Alliaceae) است و به دلیل طعم تند و عطر خاص خود، در انواع غذاها به کار می‌رود.

به گزارش راهنماتو، سه نوع اصلی پیاز که در آشپزی و طب سنتی کاربرد زیادی دارند، پیاز سفید، پیاز قرمز و پیاز زرد هستند. در این مقاله، تفاوت‌های تغذیه‌ای، طعمی و کاربردهای این سه نوع پیاز به‌طور علمی بررسی می‌شود.

تفاوت‌های ظاهری و طعمی

1. پیاز سفید

• رنگ: پوسته نازک و سفید براق

• طعم: ملایم و شیرین‌تر از انواع دیگر

• بافت: ترد و آبدار

• موارد مصرف: سالادها، ساندویچ‌ها، سس‌ها، غذاهای مکزیکی و آسیایی

2. پیاز قرمز

• رنگ: پوسته بنفش مایل به قرمز

• طعم: تند و کمی شیرین با ته‌مزه‌ی ملایم

• بافت: سفت‌تر از پیاز سفید

• موارد مصرف: سالاد، ترشی، ساندویچ، گارنیش و کباب

3. پیاز زرد

• رنگ: پوسته زرد مایل به قهوه‌ای

• طعم: تند، قوی و کمی شیرین (بعد از پخت شیرین‌تر می‌شود)

• بافت: بافت محکم و مقاوم

• موارد مصرف: سرخ کردن، سوپ، خورش و پخت‌وپز طولانی‌مدت

ترکیبات شیمیایی و ارزش تغذیه‌ای

پیازها سرشار از ترکیبات گوگردی، آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها هستند. هر نوع پیاز با توجه به رنگ و طعم خاص خود، ترکیب متفاوتی از این مواد مغذی را ارائه می‌دهد.

ترکیبات فعال و اثرات سلامتی

1. ترکیبات گوگردی (Sulfur Compounds)

تمام انواع پیاز حاوی ترکیبات گوگردی (مانند آلیل پروپیل دی‌سولفید) هستند که خاصیت ضدالتهابی، ضدسرطانی و کاهش‌دهنده فشار خون دارند.

پیاز زرد بیشترین میزان ترکیبات گوگردی را دارد، بنابراین در بهبود سلامت قلب و کاهش فشار خون مؤثرتر است.

2. آنتوسیانین‌ها (Anthocyanins)

این ترکیبات رنگ‌دانه‌ای در پیاز قرمز وجود دارند و به آن رنگ خاص می‌دهند. آنتوسیانین‌ها اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قوی دارند.

پیاز قرمز در کاهش التهاب و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو نقش پررنگ‌تری دارد.

3. کوئرستین (Quercetin)

کوئرستین یک فلاونوئید قوی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است که در هر سه نوع پیاز وجود دارد اما در پیاز زرد و قرمز بیشتر است.

این ترکیب به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان کمک می‌کند.

کدام پیاز برای چه چیزی بهتر است؟

پیاز سفید:

• بهترین انتخاب برای: سالاد، غذاهای سبک، غذاهای خام

• مزیت: طعم ملایم، عدم غلبه بر طعم غذا

پیاز قرمز:

• بهترین انتخاب برای: سالاد، ترشی، ساندویچ

• مزیت: رنگ زیبا، خواص آنتی‌اکسیدانی قوی

پیاز زرد:

• بهترین انتخاب برای: سوپ، خورش، سرخ‌کردنی

• مزیت: طعم قوی، شیرین شدن بعد از پخت، مقاومت در برابر حرارت

فواید سلامتی هر نوع پیاز

عوارض احتمالی مصرف بیش از حد پیاز

• نفخ و مشکلات گوارشی: به دلیل محتوای بالای فروکتان (نوعی فیبر محلول).

• بوی بد دهان: به دلیل ترکیبات گوگردی.

• حساسیت: برخی افراد ممکن است به پیاز حساسیت داشته باشند و با مشکلاتی مانند کهیر، خارش و تورم مواجه شوند.

کدام پیاز بهتر است؟

هر نوع پیاز با توجه به ترکیبات فعال و طعم خاص خود، کاربرد و فواید خاصی دارد:
پیاز سفید برای طعم ملایم و مصرف خام مناسب است.
پیاز قرمز به دلیل محتوای آنتوسیانین بالا، در کاهش التهاب و بهبود سیستم ایمنی نقش دارد.
پیاز زرد به دلیل ترکیبات گوگردی قوی، در کاهش کلسترول و محافظت از قلب مؤثر است.

اگر به دنبال تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب هستید، پیاز قرمز بهترین انتخاب است. اگر قصد کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب را دارید، پیاز زرد گزینه بهتری خواهد بود. برای طعم ملایم در سالادها و غذاهای خام، پیاز سفید پیشنهاد می‌شود.