کارت گرافیک (GPU) از حیاتی‌ترین اجزای کامپیوتر در پردازش‌های تصویری، گرافیکی و بازی‌های ویدیویی است. گاهی ممکن است کاربران با مشکلاتی مانند پرش تصویر، فریز شدن نمایشگر، افت فریم در بازی‌ها یا کرش‌های مکرر مواجه شوند. در چنین مواردی، ریست کارت گرافیک می‌تواند راه‌حلی سریع و مؤثر باشد.
چه اتفاقی هنگام ریست‌کردن کارت گرافیک می‌افتد؟
ریست درایور و تنظیمات موقتی آن را بازنشانی می‌کند. این کار بدون خاموش‌کردن کامل سیستم، عملکرد GPU را به وضعیت پایدار بازمی‌گرداند. در بیشتر مواقع، این فرایند موجب رفع مشکلات موقتی در عملکرد یا نمایش می‌شود، بدون آنکه نیازی به نصب مجدد درایورها یا ری‌استارت سیستم باشد.
چه زمانی باید کارت گرافیک را ریست کنیم؟
نشانه‌های زیادی هست که نشان می‌دهد کارت گرافیک شما نیاز به ریست دارد. در ادامه، این نشانه‌ها و روش‌های ریست‌کردن را توضیح می‌دهیم.
نشانه‌هایی که نیاز به ریست دارند
- ناپدید شدن یا سیاه شدن ناگهانی تصویر
- کاهش شدید نرخ فریم در بازی‌ها یا اپلیکیشن‌های گرافیکی
- فریز شدن تصویر یا نمایش ارور درایور گرافیکی
- پرش‌های تصویری یا نمایش رنگ‌های غیرعادی
- توقف موقت عملکرد مانیتور بدون ریست شدن کل سیستم
در چنین شرایطی، ریست GPU می‌تواند مانند «تنفس مصنوعی» برای سیستم عمل کند و بدون ری‌استارت، عملکرد کارت گرافیک را بازیابی کند.
روش‌های ریست کارت گرافیک
در ادامه، روش‌های ریست‌کردن کارت گرافیک با استفاده از کلیدهای ترکیبی، تنظیمات ویندوز و برنامه‌های جانبی را آموزش می‌دهیم:
ریست فوری با کلیدهای ترکیبی در ویندوز
ویندوز قابلیتی مخفی دارد که با استفاده از ترکیب کلیدهای زیر، درایور گرافیکی را ریست می‌کند:
Win + Ctrl + Shift + B
هنگام فشردن این کلیدها، صفحه‌نمایش موقت خاموش سپس روشن می‌شود و صدای بیپ خفیفی شنیده خواهد شد. این فرآیند کارت گرافیک را بدون ری‌استارت‌کردن سیستم، ریست می‌کند. این روش فقط در ویندوز ۱۰ و ۱۱ و برای درایورهای WDDM (مدرن) کار می‌کند.
ریست از طریق Device Manager
اگر مشکلات گرافیکی تکرار می‌شوند، می‌توان از مسیر زیر برای غیرفعال و فعال‌کردن مجدد درایور استفاده کرد:
۱. کلیک راست روی Start و انتخاب Device Manager
۲. بازکردن بخش Display adapters
۳. کلیک راست روی کارت گرافیک و انتخاب Disable device
۴. سپس دوباره کلیک راست و انتخاب Enable device
استفاده از نرم‌افزارهای جانبی
درایورهای NVIDIA و AMD ابزارهای مدیریتی ویژه‌ای دارند که می‌توان در آنها کارت گرافیک را ریست یا تنظیمات آن را به حالت پیش‌فرض بازگرداند. در این پنل‌ها، معمولاً گزینه‌ای با عنوان:
- Restore Defaults
- Reset Settings
وجود دارد که عملکرد مشابه ریست دارد.
آیا ریست‌کردن GPU خطرناک است؟
خیر، ریست نرم‌افزاری کارت گرافیک به‌هیچ‌وجه به سخت‌افزار آسیب نمی‌زند. این روش صرفاً درایور و پردازش‌های مرتبط با GPU را ری‌استارت می‌کند و برای رفع مشکلات موقتی طراحی شده است اما اگر مداوم به ریست نیاز دارید، بهتر است دلایل اصلی را بررسی و برطرف کنید؛ مانند:
- نصب نبودن یا خرابی درایور کارت گرافیک
- ناسازگاری سیستم‌عامل با GPU
- دمای بیش از حد GPU
- ایرادات سخت‌افزاری در خود کارت یا پاور سیستم
راه‌حل‌های مکمل هنگام تداوم مشکل
اگر با این روش‌ها بازهم مشکلاتی دیدید، می‌توانید از روش‌های مکملی که در ادامه معرفی می‌کنیم، استفاده کنید.
آپدیت یا نصب مجدد درایور
اگر ریست موقت جواب ندهد، بهتر است درایور گرافیکی را به‌روز یا کاملاً حذف و دوباره نصب کنید. ابزارهایی مانند DDU (Display Driver Uninstaller) برای پاک‌سازی کامل درایورها بسیار کاربردی هستند.
بررسی سلامت سخت‌افزار
در مواردی که حتی با ریست یا نصب مجدد درایور مشکل پابرجاست، ممکن است گرافیک دچار مشکلات سخت‌افزاری شده باشد و نیاز به تست در سیستم دیگری یا بررسی تخصصی داشته باشد.
جمع‌بندی
ریست‌کردن کارت گرافیک ابزاری ساده، سریع و مؤثر برای حل بسیاری از مشکلات موقتی سیستم‌های گرافیکی است. این کار به‌خصوص هنگام فریز تصویر یا افت ناگهانی عملکرد بسیار کارآمد است و می‌تواند بدون خاموش‌کردن سیستم، GPU را به حالت پایدار بازگرداند اما اگر مشکلات گرافیکی ادامه پیدا کردند، بهتر است با بررسی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری علت اصلی را ریشه‌یابی کنید.
