راهنماتو- منطقه گرمی در استان اردبیل، با طبیعتی بکر و تاریخچه‌ای کهن، علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، به دلیل مراتع پرگل و گیاهان معطرش در فصل تابستان، به یکی از خوش‌عطرترین مناطق گردشگری ایران تبدیل می‌شود.
به گزارش راهنماتو، موران، بخش تاریخی و سرسبز شهرستان گرمی در استان اردبیل، با داشتن بیش از ۶۳ روستا و قدمتی بیش از ۵۰۰ هزار سال، یکی از مناطق بی‌نظیر شمال کشور است که به‌خاطر طبیعت بکر و فرهنگ غنی خود شهرت یافته است. این منطقه که به «دیار قلعه‌ها» معروف است، با بیش از ۳۰ قلعه تاریخی، آرامگاه‌های خمره‌ای و رودخانه‌های پرآب، جلوه‌ای خاص از تمدن و زیبایی‌های طبیعی را در دل خود جای داده است. بعلاوه
در فصل تابستان، دشت‌ها و مراتع سرسبز موران میزبان انواع گیاهان خوش‌عطر مانند پونه و دیگر گیاهان معطر می‌شوند که هوای این روستاها را پر از رایحه دلپذیر می‌کنند. خوش‌عطرترین روستاهای موران اردبیل، با باغ‌های پربار، رودخانه‌های روان و طبیعت خیره‌کننده، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی و متفاوت برای هر گردشگری رقم می‌زنند و این منطقه را به مقصدی جذاب برای دوستداران طبیعت و فرهنگ تبدیل کرده‌اند. در ادامه این مطلب از راهنمای سیر و سفر چند روستای زیبای موران اردبیل را معرفی می‌کنیم که به راحتی می‌توانند حس بویایی ما را تقویت کنند.
۱. روستای آزادلو؛ سرشار از درخت‌های آزاد
روستای آزادلو، واقع در بخش موران شهرستان گرمی استان اردبیل، با موقعیت منحصر به‌فرد در نقطه صفر مرزی ایران و جمهوری آذربایجان، یکی از زیباترین و سرسبزترین روستاهای این منطقه است. این روستا با چند صد هکتار باغ‌های پردرخت و پربار، چشم‌اندازهای طبیعی دلنشین و جریان دائمی رودخانه‌های بلغارچای و داش دیبی چای، محیطی آرام و دل‌انگیز را برای ساکنان و گردشگران فراهم کرده است. آب و هوای تازه، مرطوب و خنک کوهستانی همراه با رودخانه‌های روان و باغ‌های گسترده، آزادلو را به یکی از مقاصد محبوب طبیعت‌گردان و دوستداران آرامش تبدیل کرده است.
در فضای آزادلو، عطر برگ‌های مرطوب باغ‌ها و رایحه میوه‌های رسیده به همراه نسیم خنک کوهستانی، هوایی مطبوع و معطر را می‌آفرینند که حس زندگی و طراوت را به همه مهمانان و ساکنان می‌بخشد. این ترکیب طبیعی عطرها، تجربه‌ای ناب و دلنشین از حضور در دل طبیعت بکر و سرسبز شمال غرب ایران را به یادگار می‌گذارد.
چگونه به روستای آزادلو برویم؟
برای دسترسی به روستای آزادلو، از مرکز شهرستان گرمی باید به سمت شرق حرکت کنید. فاصله این روستا تا شهر گرمی حدود ۳۰ کیلومتر است و جاده‌ای مناسب و آسفالته، امکان رسیدن آسان به این منطقه زیبا را فراهم کرده است. همچنین از شهر اردبیل، مرکز استان، با پیمودن حدود ۱۴۰ کیلومتر و عبور از مسیرهای کوهستانی، می‌توان به آزادلو رسید و از زیبایی‌های طبیعی و تاریخی آن بهره‌مند شد.
۲. روستای سلاله؛ عطر شبنم آبشار بر برگ پونه‌ها
روستای سلاله از توابع بخش موران شهرستان گرمی در استان اردبیل، با طبیعتی بکر و چشم‌نواز، یکی از مقاصد محبوب گردشگران و دوستداران تاریخ و طبیعت است. این روستا با داشتن تپه‌های باستانی که قدمت آن‌ها به دوران‌های بسیار کهن بازمی‌گردد، خاطراتی از تمدن‌های اولیه را در خود جای داده است.
جریان رودخانه‌های پرآب مانند سالالا چایی و وجود آبشارهای فصلی در اطراف، همراه با جنگل‌های سرسبز و تپه‌های طبیعی، محیطی آرام و زیبا را به وجود آورده‌اند. آسیاب‌های آبی قدیمی که روزگاری بوی گندم تازه و آرد را به همراه داشتند، هنوز هم یادآور زندگی سنتی مردمان این دیار هستند و منظره‌ای تاریخی و دلنشین برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کنند.
فضای روستا با عطر خاک خیس پس از باران، بوی چمن‌های تازه و رایحه گیاهان وحشی، ترکیبی از عطرهای طبیعی و دل‌انگیز را ایجاد می‌کند که حس طراوت و آرامش را به هر رهگذری منتقل می‌کند. این عطرها در هوای خنک و مطبوع سلاله به‌خصوص در فصل‌های بهار و تابستان، تجربه‌ای ناب از حضور در دل طبیعت را رقم می‌زنند و گردشگران را در لحظه‌ای فراموش‌نشدنی غرق می‌سازند.
چگونه به روستای سلاله برویم؟
برای دسترسی به روستای سلاله، می‌توان از شهرستان گرمی به سمت شرق حرکت کرد. این روستا در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری شرق گرمی و در نزدیکی مرکز بخش موران یعنی روستای زهرا قرار دارد. مسیر جاده‌ای آسفالته‌ای روستا را به مناطق اطراف و مرکز بخش متصل می‌کند و امکان دسترسی آسان برای خودروهای سواری فراهم شده است. همچنین راه‌های فرعی سلاله را به روستاهای همجوار مانند درین کبود و اروج‌آباد متصل می‌سازد که سفر به این منطقه را برای گردشگران و محلی‌ها آسان و دلپذیر کرده است.
۳. روستای قوزلو؛ عطر کاکوتی در آغوش نسیم تابستانی
روستای قوزلو، در منطقه گرمی و در نزدیکی موران ، با طبیعتی چشم‌نواز، آبشارهای بلند، باغ‌های پرثمر و دره‌های سرسبز، یکی از زیباترین مقاصد طبیعی استان اردبیل به شمار می‌رود. «شوله‌لر دره‌سی» یا همان دره آبشارها با ده‌ها آبشار بزرگ و کوچک از جمله بویوک شوله (با ارتفاع ۲۱ متر) و یوخاری شوله (۱۶ متر)، مناظری تماشایی و آرام‌بخش به وجود آورده‌اند.
این دره در امتداد قوزلو چای، از شاخه‌های رودخانه اوجرلو چای، منظره‌ای بکر از برخورد آب و سنگ و سبزه ارائه می‌دهد. باغات سرسبز گردو، آلو، آلبالو و دیگر درختان میوه در کنار پوشش گیاهی متنوعی مانند بید، تمشک، آلوچه وحشی و گونه‌های دارویی مانند بابونه، نعناع، بومادران و گل گاوزبان، زیبایی چشمگیری به محیط داده‌اند. وجود چشمه‌های متعدد مانند شور بولاق که در دل زمین می‌جوشند، و دره‌هایی همچون «نار دره‌سی» (دره انار) نیز طراوت خاصی به این منطقه بخشیده‌اند.
در فضای روستا و دره‌های اطراف، عطر خوش گیاهان وحشی، شکوفه‌های انار، بوی برگ‌های مرطوب گردو، و رایحه آمیخته گل‌های کوهی و گیاهان دارویی در نسیم جاری است. به‌خصوص در بهار و تابستان، این فضا از بوی تازگی خاک، نم باران، و عطر خنک و دلنشین آبشارها آکنده می‌شود و احساسی از زنده بودن و آرامش به بازدیدکننده می‌بخشد.
چگونه به روستای قوزلو برویم؟
برای دسترسی به روستای قوزلو، باید از شهر گرمی مغان به سمت جنوب شرقی حرکت کرد. فاصله این روستا تا گرمی حدود ۷ کیلومتر است و مسیر آن از طریق جاده‌ای آسفالته و فرعی قابل دسترسی است. از شهر اردبیل نیز می‌توان با طی مسافت حدود ۱۱۰ کیلومتر، ابتدا به گرمی و سپس به روستای قوزلو رسید. مسیر از میان دشت‌های سرسبز و کوهپایه‌های آرام می‌گذرد و مناظر طبیعی در طول راه، خود بخشی از لذت سفر خواهد بود.
آیا اقامت در موران اردبیل ممکن است؟
اقامت در منطقه موران اردبیل به‌صورت مستقیم در روستاها ممکن نیست، چرا که در حال حاضر هیچ هتل یا اقامتگاه رسمی در این روستاها وجود ندارد. در خود شهرستان گرمی نیز تنها یک مهمان‌پذیر و یک اقامتگاه بوم‌گردی فعال است که ظرفیت محدودی دارد و باید پیش از سفر نسبت به رزرو آن اقدام کرد. با این حال، علاقه‌مندان به طبیعت می‌توانند در نقاط محدودی از اطراف شهر گرمی یا ورودی‌های روستاها، در فضای باز کمپ کنند؛ هرچند این کار نیازمند آمادگی کامل و تجهیزات مناسب است.
