
راهنماتو- محله عودلاجان، واقع در قلب تهران قدیم (منطقه ۱۲)، از قدیمیترین و تاریخیترین محلههای پایتخت ایران است که قدمت آن به دوره صفویه بازمیگردد و در دوره قاجار بهعنوان محلهای اعیاننشین و مرکز فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شهر شناخته میشد.
به گزارش راهنماتو، این محله با کوچههای باریک و سنگفرش، خانههای تاریخی با معماری سنتی و بازارچههای پرجنبوجوش، گذشته پرشکوه تهران را به نمایش میگذارد. عودلاجان نهتنها بهخاطر بناهای تاریخیاش، بلکه بهدلیل کافهها و رستورانهای سنتی که فضایی نوستالژیک دارند، مقصدی جذاب برای گردشگران و علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ است. بازدید از این محله، فرصتی برای سفر به تهران قدیم و لذت بردن از غذاها و نوشیدنیهای سنتی در محیطی اصیل است.
عمارت کاظمی (موزه تهران قدیم)
عمارت کاظمی، بنایی باشکوه از دوره قاجار، نمونهای برجسته از معماری مسکونی اشرافی تهران قدیم است. این عمارت با حیاط مرکزی، حوض فیروزهای، پنجرههای ارسی با شیشههای رنگی و گچبریهای ظریف، زیبایی معماری ایرانی را به نمایش میگذارد. عمارت کاظمی در خیابان ۱۵ خرداد، کوچه امامزاده یحیی واقع شده و در گذشته متعلق به یکی از رجال قاجاری بوده است. امروزه بهعنوان موزه تهران قدیم فعالیت میکند و مجموعهای از اسناد تاریخی، عکسها و اشیای قدیمی مانند ظروف، ابزار و لباسهای سنتی را به نمایش میگذارد. این موزه داستان زندگی روزمره مردم تهران در سدههای گذشته را روایت میکند. ساعات بازدید از ۹ صبح تا ۴ بعدازظهر (یکشنبه تا پنجشنبه) است و بازدید از حیاط و فضای بیرونی عمارت رایگان است، اما برای ورود به بخش موزه ممکن است هزینه اندکی دریافت شود. بازدیدکنندگان میتوانند از آرامش حیاط و معماری خیرهکننده لذت ببرند و در عین حال با تاریخ تهران آشنا شوند.
مسجد موید
مسجد موید، یکی از بناهای مذهبی برجسته عودلاجان از دوره قاجار، با کاشیکاریهای رنگارنگ و معماری سنتی ایرانی، جلوهای خاص به محله بخشیده است. این مسجد در خیابان ۱۵ خرداد، نزدیک بازارچه عودلاجان قرار دارد و با گنبد کاشیکاریشده و منارههای ظریفش، نمونهای از هنر معماری مذهبی قاجاری است. ایوان ورودی مسجد با کتیبههای خوشنویسی و نقوش اسلیمی تزئین شده و فضای داخلی آن با ستونهای سنگی و محراب زیبا، حس آرامش و معنویت را منتقل میکند. مسجد موید در گذشته نهتنها مکانی برای عبادت، بلکه مرکزی برای گردهماییهای اجتماعی و مذهبی محله بوده است. بازدید از این مسجد رایگان است، اما رعایت پوشش مناسب (مانتوی بلند برای زنان و لباس پوشیده برای مردان) و آداب مذهبی الزامی است. فضای آرام و نورپردازی طبیعی که از پنجرههای مشبک به داخل میتابد، این مسجد را به یکی از جاذبههای معنوی و تاریخی عودلاجان تبدیل کرده است.
بازارچه عودلاجان
بازارچه عودلاجان، با کوچههای باریک و سنگفرش و مغازههای سنتی، قلب تپنده تجارت در تهران قدیم بوده و هنوز هم حالوهوای گذشته را حفظ کرده است. این بازارچه در خیابان ۱۵ خرداد، مقابل بازار آهنگران قرار دارد و در سال ۱۳۹۵ مرمت شده تا بافت تاریخی آن حفظ شود. در گذشته، بازارچه عودلاجان محل خریدوفروش کالاهایی مانند پارچه، ادویه و صنایعدستی بود و امروزه نیز میتوانید محصولاتی مانند میناکاری، سفال، گیوه و زیورآلات سنتی را در آن پیدا کنید. مغازههای کوچک و حجرههای قدیمی با طاقهای هلالی، فضایی نوستالژیک ایجاد کردهاند که گردشگران را به گذشته میبرند. بازارچه از ۹ صبح تا ۵ عصر (بهجز جمعهها) باز است و گشتوگذار در آن با صرف چای یا شربت در یکی از چایخانههای سنتی محله، تجربهای دلپذیر است. این بازارچه همچنین به دلیل نزدیکی به دیگر جاذبههای عودلاجان، نقطه شروع مناسبی برای کاوش در محله است.
خانه مهرانگیز کامبیز (خانه دبیرالملک)
خانه مهرانگیز کامبیز، معروف به خانه دبیرالملک، یکی از عمارتهای تاریخی دوره قاجار است که در کوچه نصیرالملک قرار دارد. این خانه متعلق به یکی از رجال برجسته قاجاری بوده و با تزئینات گچبری، آینهکاری و پنجرههای ارسی، نمونهای از معماری اشرافی آن دوره را به نمایش میگذارد. حیاط مرکزی با باغچههای کوچک و حوض، فضایی آرام و دلانگیز ایجاد کرده است. این خانه در گذشته محل زندگی و فعالیتهای سیاسی صاحب آن بوده و امروزه بهعنوان یک مرکز فرهنگی برای برگزاری نمایشگاهها و رویدادهای هنری استفاده میشود. بازدید از خانه ممکن است نیاز به هماهنگی قبلی با مدیریت مرکز فرهنگی داشته باشد، اما ارزش دیدن را دارد، بهویژه برای علاقهمندان به معماری و تاریخ. تزئینات داخلی، مانند سقفهای نقاشیشده و دیوارهای مزین به کاشی، این خانه را به یکی از جواهرات پنهان عودلاجان تبدیل کرده است.
حمام نواب
حمام نواب، یکی از حمامهای تاریخی تهران از دوره قاجار، با معماری زیبا و کاشیکاریهای ظریف، در خیابان ۱۵ خرداد، کوچه نواب قرار دارد. این حمام با بخشهای سنتی مانند سربینه (رختکن)، گرمخانه و خزینه، نمونهای کامل از حمامهای عمومی ایرانی است. کاشیکاریهای آبی و فیروزهای با نقوش گلوبته و نورگیرهای گنبدی سقف، فضای داخلی را بسیار دیدنی کردهاند. حمام نواب به دلیل استفاده در فیلم معروف «قیصر» ساخته مسعود کیمیایی شهرت بیشتری یافت و امروزه بهعنوان یک مکان فرهنگی و موزهای فعالیت میکند که تاریخچه حمامهای سنتی و آداب اجتماعی مرتبط با آنها را به نمایش میگذارد. ساعات بازدید از ۸ صبح تا ۵ عصر است و هزینه ورودی ناچیز است. بازدید از این حمام، فرصتی برای درک فرهنگ حمامgoing در ایران قدیم و تحسین هنر معماری سنتی است.
رستوران و سفرهخانه طهرون قدیم (تیمچه اکبریان)
تیمچه اکبریان، که در دوره قاجار بهعنوان اولین بانک ایران شناخته میشد، اکنون به سفرهخانه سنتی طهرون قدیم تبدیل شده است. این رستوران در انتهای بازارچه عودلاجان، روبروی کوچه حکیم قرار دارد و با طاقهای هلالی و حجرههای قدیمی، فضایی کاملاً تاریخی ارائه میدهد. منوی رستوران شامل غذاهای سنتی ایرانی مانند دیزی، کباب و آش است که در ظروف مسی سرو میشوند. ساعات کاری از ۹ صبح تا ۶ عصر است و قیمتها مناسب هستند. این سفرهخانه برای گردشگرانی که میخواهند پس از گشتوگذار در محله، در فضایی نوستالژیک غذا بخورند، گزینهای ایدهآل است.
رستوران سنتی نون و نمک (خانه فخرالملوک)
خانه فخرالملوک، عمارتی ۱۲۰ ساله متعلق به یکی از وزرای قاجار، اکنون به رستوران سنتی نون و نمک تبدیل شده است. این رستوران در کوچه میرزا محمود وزیر قرار دارد و با گچکاریها، آینهکاریها و پنجرههای رنگی، فضایی اشرافی و سنتی را ارائه میدهد. منوی رستوران شامل غذاهای ایرانی مانند زرشکپلو، دیزی و انواع کباب است و گاهی موسیقی زنده سنتی نیز اجرا میشود. رستوران از ۱۲ ظهر تا ۱۰ شب باز است و برای وعدههای ناهار و شام مناسب است. فضای تاریخی و غذاهای خوشطعم، این رستوران را به یکی از محبوبترین مقاصد عودلاجان تبدیل کرده است.
کافه گالری صراحی
کافه گالری صراحی در بازارچه عودلاجان، پلاک ۲۷، کافهای دنج با دکور سنتی است که نوشیدنیهای گرم و سرد، دمنوشهای گیاهی و میانوعدههایی مانند کشک بادمجان و میرزاقاسمی سرو میکند. این کافه در نزدیکی ایستگاه اتوبوس بحرالعلوم قرار دارد و با فضای گرم و صمیمی، مکانی عالی برای استراحت پس از گشت در محله است. ساعات کاری از ۹ صبح تا ۸ شب است و قیمتها اقتصادی هستند. نمایشگاههای کوچک هنری و صنایعدستی که گاه در این کافه برگزار میشود، جذابیت آن را دوچندان کرده است.