هواپیما‌های جنگی سوخو – Sukhoi روسیه از جمله پرطرفدارترین جنگنده‌ها در سرتاسر دنیا به شمار می‌رود. اما آیا می‌دانید کدام کشور‌ها بیشترین تعداد جنگنده‌های سوخو را در اختیار دارند؟
از سال‌های دور روسیه به‌عنوان بزرگترین قدرت هوایی در دنیا شناخته می‌شده و هواپیما‌های مسافربری و جنگنده‌های پیشرفته و توانمندی را تولید می‌کرده است. بسیاری افراد صنعت هوپیمایی روسیه را با نام برند میگ (MiG) می‌شناسند. با این وجود در کنار میگ که سهم بزرگی از صنعت هواپیمایی روسیه و دنیا دارد، کمپانی سوخو (JSC Sukhoi) نیز یکی از نام‌های شناخته‌شده در این حوزه است. آیا می‌دانید کدام کشور‌های جهان بیشترین تعداد جنگنده‌های سوخو را در اختیار دارند؟
قدمت کمپانی سوخو به زمان جنگ جهانی دوم برمی‌گردد و جدیدترین مدل از جنگنده‌های این کمپانی نیز Su-۵۷ Felon است که پنجمین نسل از جنگنده‌های چندکاربره مخفی‌کارانه این کمپانی به شمار رفته و به‌زودی قرار است جایگزین سری میگ ۲۹ و سوخو ۲۷ در روسیه شود. در کنار این کاربری گسترده جنگنده‌های سوخو در ارتش روسیه، بخش بزرگی از خروجی کمپانی نیز به واردات اختصاص دارد؛ به‌طوری که کشور‌های زیادی در دنیا مشتریان جدیدترین مدل‌های سوخو به شمار می‌روند.
طبیعتا روسیه با در اختیار داشتن بیش از ۱۰۰۰ فروند جنگنده سوخو از مدل‌های مختلف بزرگترین بازار این هواپیما‌ها به شمار می‌رود. با این وجود پس از روسیه، ۹ کشور هستند که بیش از ۵۰ جنگنده سوخو در نیروی هوایی خود دارند و ۲۵ کشور دیگر نیز کمتر از این تعداد هواپیمای جنگی Sukhoi را در ارتش خود آماده به خدمت دارند.
کشور‌های با بیشترین تعداد جنگنده‌های سوخو
همان‌طور که اشاره شد، بیشترین تعداد جنگنده‌های سوخو در اختیار نیروی هوایی روسیه هستند. طبق آخرین اخبار رسمی موجود، کشور روسیه در حال حاضر ۱۰۸۲ فروند جنگنده Sukhoi در اختیار دارد. از این تعداد، ۴۹ دستگاه برای آموزش بوده و ۱۱۰ تای دیگر آن نیز در حال حاضر در حال تولید هستند. علاوه بر این، در رده دوم کشور‌های با بیشترین تعداد جنگنده‌های سوخو نیز کشور چین با ۳۹۹ فروند جنگنده حضور دارد.
سومین کشور، هند است که ۲۶۶ فروند سوخو در اختیار دارد و پس از آن، تعداد جنگنده‌های کشور‌های مختلف کاهش زیادی پیدا می‌کند. برای مثال رده چهارم در اختیار الجزایر است که ۱۰۵ فروند از این جنگنده‌های روسی را در اختیار دارد و ویتنام و قزاقستان نیز به‌ترتیب با ۷۹ و ۶۹ فروند سوخو در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. از سوی دیگر، طبق آخرین آمار‌های موجود، اوکراین نیز ۶۵ فروند از این جنگنده‌ها را در اختیار داشت؛ هرچند که اخیرا در جریان جنگ روسیه و اوکراین تعدادی از هواپیما‌های Su-۲۷ اوکراین از بین رفته و به همین دلیل آمار موجود در خصوص اوکراین صادق نیستند.
همچنین در ادامه لیست کشور‌های با بیشترین تعداد جنگنده‌های سوخو نیز بلاروس با ۶۱ فروند، روسیه با ۵۷ دستگاه و کره شمالی با ۵۶ فروند قرار گرفته‌اند. بد نیست بدانید که کشور‌های مورد اشاره در بالا به‌طور کلی ۲۲۳۹ دستگاه جنگنده سوخو در اختیار دارند. این تعداد حدودا ۸۵.۲ درصد از کل تعداد جنگنده‌های سوخو در دنیا را شامل می‌شود.
کدام کشور‌ها کمترین هواپیما‌های جنگی Sukhoi را دارند؟
به جز ده کشور اشاره‌شده در بالا، سهم سایر نقاط جهان از تعداد جنگنده‌های سوخو کمتر از ۱۵ درصد است. به جز کره شمالی که ۵۶ فروند از این هواپیما‌ها را در اختیار دارد، آنگولا و ازبکستان هر دو با ۳۸ فروند سوخو در رده‌های بعدی قرار دارند. همچنین کشورمان ایران نیز در کنار لهستان با ۳۲ فروند سوخو در رده‌های بعدی قرار داشته و عراق با ۳۰ فروند، ترکمنستان با ۲۵ فروند، یمن با ۲۳ فروند و ونزوئلا و اتیوپی با ۲۱ دستگاه سوخو در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
پس از اتیوپی، مالزی و ارمنستان قرار دارند که به‌ترتیب ۱۸ و ۱۷ فروند جنگنده Sukhoi در ناوگان هوایی خود دارند؛ درحالیکه اندونزی با ۱۶، سودان با ۱۵، آذربایجان با ۱۲ و چاد با ۹ فروند سوخو رتبه‌های بعدی را در اختیار دارند. علاوه بر این، پرو با هشت فروند سوخو، بلغارستان با ۷ دستگاه، کنگو و اوگاندا با ۶ جنگنده سوخو، گینه استوایی با ۴ و لیبی با سه فروند از هواپیما‌های سوخو در میان کشور‌هایی که از این دسته جنگنده‌های جذاب و توانمند روسی استفاده می‌کنند قرار دارند.
علاوه بر این، کشور‌های اریتره، سال عاج، میانمار و نیجر نیز هریک با در اختیار داشتن ۲ فروند سوخو سهمی از بازار هواپیما‌های جنگی در جهان دارند.
همانند جنگنده‌های غربی، هواپیما‌های سوخو نیز تا کنون در مدل‌های متعددی به بازار عرضه شده و چندین بار ارتقا یافته‌اند. در حال حاضر چندین نسل مختلف از این جنگنده همچنان مشغول به فعالیت بوده و در کشور‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند.
به‌طور خاص، لیست زیر نسل‌های مختلف این جنگنده که همچنان در دنیا فعال هستند را به نمایش درمی‌آورد:
- Su-۲۲ Fitter
- Su-۲۴ Fencer
- Su-۲۵ Frogfoot
- Su-۲۷ Flanker
- Su-۳۰ Flanker C
- Su-۳۳ Flanker D
- Su-۳۴ Fullback
- Su-۳۵ Flanker E
- Su-۵۷ Felon
خانواده جنگنده‌های Su-۳۰ پُر استفاده‌ترین مدل از هواپیما‌های سوخو به شمار می‌روند که حدود ۱۰.۸ درصد از کل مدل‌های فعال در بازار را شامل می‌شود. این هواپیمای چندکاربره نسل چهارمی قادر به اجرای نقش‌های متفاوتی در میدان نبرد بوده و رقیبی مستقیم برای F-۱۵E Strike Eagle به شمار می‌رود. بیشترین تعداد سوخو ۳۰های مورد استفاده در دنیا در اختیار هند قرار دارد. این کشور هم‌اکنون ۲۶۶ فروند از این سری جنگنده‌ها را در اختیار داشته و ۱۲ فروند دیگر را نیز در آینده دریافت خواهد کرد.
همچنین دومین خانواده پرطرفدار از جنگنده‌های سوخو نیز مدل Su-۲۴ است که ۱۰.۷ درصد از این محصولات را شامل می‌شود. این مدل به‌طور قابل توجهی قدیمی‌تر از مدل Su-۳۰ بوده و قدمت آن به دهه ۷۰ میلادی می‌رسد. این جنگنده‌ها عموما برای بمباران کردن اهداف مورد استفاده قرار گرفته و فاقد توانایی نبرد‌های مستقیم هوایی است.
این روز‌ها به دلیل درگیر بودن روسیه در جنگ با اوکراین شاهد صادرات حداقلی این محصولات به کشور‌های مختلف هستیم. علاوه بر برافروخته بودن آتش جنگ، تحریم‌های شدید بین‌المللی نیز عملا جلوی هرگونه تعامل کشور‌های مختلف دنیا با غرب را گرفته است. با این وجود، با به پایان رسیدن این محدودیت‌ها تقریبا می‌توان مطمئن بود که بار دیگر شاهد فروش گسترده جنگنده‌های سوخو در سرتاسر دنیا خواهیم بود.
روسیه البته توقف توسعه مدل‌های جدید این جنگنده را نیز متوقف نکرده و حتی سری جدیدی از آنها تحت نام Su-۵۷ Checkmate را نیز از سال ۲۰۲۱ تا کنون در دست ساخت دارد.
