ابوالفضل زاهدی، یک باستان‌شناس در همین خصوص با بیان اینکه قسمت اعظمی از گنجینه نادرشاه توسط عادل شاه برادرزاده نادر به غارت برده شد، افزود: به واسطه همان بذل و بخشش‌هایی که از گنج نادر داشت لقب عادل شاه را در افکار عموم گرفت.
وی با اشاره به اینکه بخش قابل توجهی از گنجینه‌های نادرشاه غارت شده است، تصریح کرد: از حدود ۶۰ بار فیل طلاجات بخش قابل توجهی از آن توسط عادل شاه به غارت رفت.
وی خاطرنشان کرد: گرچه امکان اینکه هنوز بخشی از گنجینه همچنان پنهان باشد وجود دارد اما هیچ سندی که مکان را مشخص کند وجود ندارد.
این باستان‌شناس با اظهار تأسف از اینکه طی سال‌های اخیر افراد بسیاری اقدام به حفاری‌های غیرمجاز کرده‌اند، تصریح کرد: تاکنون متخلفان در حفاری‌ها هیچ چیزی نتوانسته‌اند به دست بیاورند و فقط منطقه را تخریب نموده‌اند.
وی ادامه داد: نادر از ایل قِرِقلوی افشار بود، افشارها ابتدا اینجا سکنا داشتند و در زمان شاه اسماعیل به آذربایجان رفته و در زمان شاه‌عباس برای مرزداری در برابر هجوم بیابان گردها مجدد به این منطقه کوچ داده شدند.
زاهدی افزود: زمانی که نادر به دنیا آمد حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ سال بود که ایلشان به این منطقه آمده و بین درگز تا کلات در رفت آمد بودند.
وی اذعان کرد: چون به نقلی آن زمان عموی نادر حاکم کلات بوده قبل از اینکه نادرشاه قدرت بگیرد و پادشاه شود این منطقه را مستعد منطقه نظامی می‌بیند و توجه اش را جلب می‌کند و پس از این که پادشاه می‌شود به لحاظ کوه‌های بلند و صعب العبور بودن منطقه را برای پادشاهی انتخاب می‌کند.
این باستان‌شناس گفت: گرچه در زمان نادرشاه ثبات در منطقه حاکم بود اما پس از مرگش قتل و خونریزی بسیاری اتفاق افتاد.
وی افزود: نادرشاه چون فهمیده بود که اتفاقاتی در حال رخ دادن است خانواده‌اش را به کلات فرستاد ولی متأسفانه برادرزاده‌اش عادل شاه که در اصل سلاخ شاه بود بانی قتل عمویش نادرشاه می‌شود.
زاهدی با بیان اینکه او حتی تا نوه دو ماهه نادر را هم به قتل رساند، بیان کرد: از دوران نادرشاه کتیبه نادری و عمارت خورشید، مرمت‌های بند نادری و مسجد کبود، برج و باروها به یادگار مانده است.
وی با اشاره به اینکه از زمان نادرشاه تعداد بسیاری برج برای دیده‌بانی و نگهبانی برجای مانده است، خاطرنشان کرد: گرچه عمارت نادر اقامتگاه شخصی وی بوده ولی الان فقط دو دیوار آن باقی مانده است.
این باستان‌شناس اظهار کرد: در باستان‌شناسی‌ها و کاوش‌ها از دوره مفرغ آثاری را پیدا کرده‌ایم. همچنین از دوره تاریخی، اشکانی، ساسانی، سلجوقی، تیموری، خوارزمشاهی، صفوی و قاجار آثار فراوان داریم.
وی با بیان اینکه آثار تاریخی هر منطقه گنجینه‌ای از هویت ملی هستند، گفت: همه ما موظف هستیم از این آثار به بهترین نحو حفاظت کنیم.
زاهدی با تأکید بر اینکه حفاظت از آثار تاریخی را باید به کودکان یاد داد، بیان کرد: کلات یکی از منحصر به فردترین مناطق در کشور به لحاظ تاریخی است.
تاکنون بالغ‌بر ۱۱۶ اثر تاریخی در شهرستان کلات شناسایی شده که بیش از ۶۴ مورد آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و عمارت خورشید، کتیبه نادری و بند نادری، مسجد کبود، برج ارغوان‌شاه و... از جمله شاخص‌ترین این آثار است.
شهرستان مرزی کلات با وسعت ۳۵۰۳ کیلومترمربع در فاصله ۱۵۱ کیلومتری از مرکز استان خراسان رضوی قرار دارد. این شهرستان با داشتن ۱۴۳ کیلومتر مرز مشترک با ترکمنستان، دارای سه بخش، چهار شهر، ۶ دهستان و ۳۶ هزار و ۲۳۷ نفر جمعیت بر اساس سرشماری نفوس مسکن در سال ۱۳۹۵ است که ترکیب ۷۰ درصد جمعیت روستایی و ۳۰ درصدی شهری را از آن خود کرده است.
بر اساس اعلام دستگاه‌های خدمت رسان همچون شبکه بهداشت کلات، جمعیت این شهرستان افزون بر ۴۳ هزار نفر است. کلات یا کلات نادر مرکز شهرستان کلات و شهری مرزی در شمال شرقی استان خراسان رضوی است.
