هوشنگ توکلی، بازیگر و کارگردان تئاتر در شهریور ۱۳۶۰ با سمت رئیس وقت اداره تئاتر به رسانهها اعلام کرد که تئاترهای لالهزار در اختیار دولت قرار گرفتهاند. با اعلام این خبر جریان تئاترهای انقلابی- تجاری که از خرداد ۱۳۵۸ در تماشاخانههایی چون نصر، پارس و تهران در خیابان لالهزار و تماشاخانه سعدی در خیابان جمهوری شروع شده بود، به پایان رسید. توکلی در این گفتوگو که ۱۴ شهریور ۱۳۶۰ در روزنامه اطلاعات منتشر شده علت حضور دولت در تئاترهای لالهزار را کنترل کیفیت اجراها و نظارت بر جریان مالی این نمایشها عنوان کرد. یک ماه بعد با حضور نمایندگان دولت در تماشاخانهها و ممیزی شدید، جریان تئاتر لالهزار بعد از انقلاب برای همیشه تعطیل شد.
جریان تئاترهای تجاری با موضوعات انقلابی از خرداد ۱۳۵۸ آغاز شد. اغلب بازیگران و کارگردانان شاغل در سینما، تئاتر و تلویزیون ایران بعد از پیروزی انقلاب بیکار و گوشه نشین بودند. تعطیلی مراکز تولید هنرهای نمایشی و فقدان ضوابط تولید و عرضه در سینما و تلویزیون باعث شده بود که تولید فیلم و سریال به حداقلترین تعداد ممکن برسد. در این شرایط صاحبان تماشاخانههای لالهزار کارگردانان و نمایش نامهنویسان را دعوت به کار کردند تا با توجه به شرایط روز به تولید نمایش بپردازند. شهروندان طبقه متوسط که دنبال روایت هنری از اتفاقات پیرامون انقلاب و تجدیددیدار با ستارههای سینما و تلویزیون بودند، مخاطبان این نمایشها بودند. در ۲۷ ماه تداوم اجرای نمایشهای تئاتر انقلابی – تجاری نزدیک به ۷۰ نمایش با موضوعات تاریخی، مذهبی، سیاسی و خانوادگی با حضور کارگردانان سینما، تئاتر و تلویزیون با حضور ستارههای سینما و تلویزیون و همچنین بازیگران جوان و تازهکار در تماشاخانههای تهران اجرا شد. گفت وگوی هوشنگ توکلی را بخوانید و عکسها و آگهیهای این نمایشها را تماشا کنید.
ورودی تماشاخانه تهران که برای اجرای نمایش شکنجه آماده شده
شهروز رامتین و بلور بازیگران نمایش شکنجه
نعمتالله آغاسی در هنگام تمرین نمایشی در تئاتر سعدی به کارگردانی حسین ملاقاسمی که هرگز اجرا نشد
آگهی نمایش الجزایر
فرخ ساجدی و ثریا حکمت در نمایش الجزایر در تئاتر سعدی
اصغر سمسارزاده و منوچهر وثوق در نمایش عدالت جهنمی آمریکا به کارگردانی یدالله شیراندامی در تئاتر نصر
آگهی یکی از موفقترین نمایشهای لاله زار در ابتدای دهه ۱۳۶۰
ایستاده از راست: شهرام یکه تاز، هادی اسلامی، شراره صدر (صدف)؛ منوچهر وثوق، روشن ضمیر، بهرام محمدی پور، نعمت اله گرجی، داریوش رازپوش، رضا رخک و احمد نصر.
ردیف وسط از راست: زرین ولدبیگی، مسعود ولدبیگی، اسدی مدیر تئاتر جامعه باربد، ناصر گیتیجاه، محمد ورشوچی، اکبر دودکار.
ردیف سوم از راست: شهناز نامدار، ژاله صدارتی، اصغر زمانی و جعفر رازپوش.
عوامل نمایش غریب به کارگردانی هادی اسلامی در جامعه تئاتر بارید(پارس)