
راهنماتو- کنجکاوی انسان بیپایان است؛ دوست داریم فیلم زندگیمان را بارها جلو و عقب ببریم، ببینیم اگر اشتباهات را اصلاح کنیم چه میشود یا با تصمیمات متفاوت، سرنوشت چگونه تغییر خواهد کرد. انیمههای سفر در زمان، این فانتزی خیالی را به بهترین شکل به واقعیت تبدیل کردهاند و با داستانهای پرتعلیق و پیچیده، مخاطب را در دنیایی از معماهای زمانی غرق میکنند.
به گزارش راهنماتو، مسئله زمان، یکی از چالشبرانگیزترین مفاهیم در زندگی انسانهاست. بارها پیش آمده که آرزو کردهایم ایکاش میتوانستیم زمان را به عقب بازگردانیم؛ تا تصمیمات بهتری بگیریم، اشتباهات گذشته را جبران کنیم یا مسیری متفاوت را انتخاب کنیم. تصمیمهایی که گاه سرنوشتساز بودهاند و تأثیر عمیقی، چه مثبت و چه منفی، بر زندگیمان گذاشتهاند.
از سوی دیگر، گاهی دلمان میخواهد آینده را جلوتر از موعد ببینیم؛ بدانیم انتخابهای امروزمان چه پیامدهایی دارند، چهره اطرافیانمان در سالهای پیشرو چگونه خواهد بود یا ریسکهایی که در پیش گرفتهایم، چه سرانجامی خواهند داشت. اما تا به امروز، سفر در زمان تنها یک فانتزی شیرین باقی مانده است؛ رویایی پرکشش که ذهن انسان را همیشه به جستوجو و خیالپردازی واداشته.
فیلمها، سریالها و رمانهای بسیاری به سراغ این موضوع رفتهاند، اما اکثر آنها در قاب تصویر یا کلمه محدود میمانند. شاید مدیوم ادبیات با انعطاف بینظیرش بتواند آزادانه این فانتزی را بپروراند، اما تصویرسازی آن کاری بس دشوار است. اینجاست که جهان شگفتانگیز انیمه وارد میشود؛ مدیومی بیمرز که هیچ محدودیتی نمیشناسد و میتواند هر رؤیایی را با تمام جزئیاتش به تصویر بکشد.
در این مطلب از راهنمای فیلم، به سراغ انیمههایی رفتهایم که سفر در زمان، محور اصلی داستانشان است. اما صرفاً به این ویژگی بسنده نکردهایم؛ آنچه این آثار را خاص و تماشایی میکند، میزان تعلیق و پیچیدگیهای داستانی آنهاست؛ عناصری که ذهن بیننده را به چالش میکشند و او را تا آخرین لحظه درگیر و میخکوب نگه میدارند. انیمههای این لیست براساس میزان تعلیق، از کمتنشترین تا پرتعلیقترین رتبهبندی شدهاند.
بیشتر بخوانید: جهان تئوریها؛ ۳ سؤال بیپاسخ درباره انیمه solo leveling / رازهای رویارویی جینوو با مجسمه خدا
بیشتر بخوانید: زیباترین اشعار فارسی؛ شعری برای روز مبادا از قیصر امینپور
بیشتر بخوانید: ۵ روستای ایرلندی ایران برای تعطیلات خرداد ماه
1. انیمه 16bit Sensation: Another Layer (۲۰۲۳)
امتیاز: ۶.۴
انیمه 16bit Sensation: Another Layer داستان دختری به نام کونوها را روایت میکند؛ عاشق دنیای بازیهای دهه ۹۰ میلادی و بهویژه سبک بیشوجو (بازیهای عاشقانه با محوریت شخصیتهای دختر). او با اشتیاق وارد صنعت مدرن بازیسازی میشود، اما خیلی زود از فضای بیروح و تجاری آن ناامید میگردد؛ جایی که بازیها بدون عشق و ظرافت تولید میشوند. ناگهان، طی رویدادی عجیب، به سال ۱۹۹۲ سفر میکند و در استودیویی مشغول به کار میشود که دقیقاً همان بازیهایی را تولید میکند که او همیشه دوست داشته. در ادامه، او میان گذشته و حال سفر میکند و در سالهایی کلیدی از تاریخ بازیسازی قرار میگیرد.
از نظر میزان تعلیق، این انیمه بیشتر از آنکه داستانی پرتنش و رازآلود داشته باشد، یک سفر نوستالژیک و دلنشین است. تعلیق آن بیشتر در کشف تفاوتهای زمانی، برخورد دو جهان گذشته و حال، و تلاش کونوها برای خلق چیزی باارزش در دوران طلایی بازیسازی شکل میگیرد. عناصر سفر در زمان بهصورت غیرخطی و روایی استفاده میشوند؛ یعنی بدون توضیح علمی، اما با محوریت تأثیر عاطفی زمان و خاطره. بنابراین اگرچه انیمه بهمعنای سنتی پرتعلیق نیست، اما برای دوستداران تاریخ بازیها و روایتهای با طعم نوستالژی، جذاب و درگیرکننده است.
۲. انیمه Summer Time Rendering (۲۰۲۲)
امتیاز: ۸.۴
انیمه Summer Time Rendering داستان شینپی آجیرو را روایت میکند؛ پسری که پس از مرگ والدینش توسط خانواده دوست دوران کودکیاش، اوشیو و میو، بزرگ میشود. سالها بعد، شینپی برای شرکت در مراسم خاکسپاری اوشیو به زادگاهش بازمیگردد، اما چیزی در مرگ او طبیعی به نظر نمیرسد. بهتدریج شینپی متوجه میشود که توانایی بازنشانی زمان را دارد؛ قدرتی که او را درگیر رازهایی تاریک و ترسناک در دل جزیره میکند؛ رازهایی که با مرگ، سایهها و تکرار بیپایان زمان گره خوردهاند.
Summer Time Rendering از نظر میزان تعلیق، یکی از پرتنشترین و پیچیدهترین انیمههای سفر در زمان بهشمار میآید. تقریباً هر قسمت با یک پیچش ناگهانی به پایان میرسد که مخاطب را به تماشای قسمت بعد سوق میدهد. سفر در زمان در این انیمه نهتنها ابزاری برای روایت، بلکه بخش حیاتی از رمزگشایی و بقای شخصیتهاست. استفاده از لوپ زمانی، آگاهی تدریجی شینپی از مرگهای تکرارشونده و برخورد با نسخههای دیگر از خودش و اطرافیان، عناصر کلاسیک ژانر را با طعم ترس، معما و اکشن ترکیب کرده و اثری میسازد که هم از نظر داستانی و هم فضاسازی، تعلیق را به اوج میرساند.
۳. انیمه Link Click (۲۰۲۱)
امتیاز: ۸.۷
انیمه Link Click با روایتی خلاقانه و متفاوت از مفهوم سفر در زمان، داستان دو دوست به نامهای چنگ شیاوشی و لو گوانگ را دنبال میکند که با کمک توانایی خاصشان، کسبوکاری مرموز به راه انداختهاند: آنها با استفاده از یک عکس، به گذشته سفر میکنند؛ چنگ وارد بدن عکاس در لحظه ثبت تصویر میشود و اطلاعات موردنیاز برای مشتریان را جمعآوری میکند، در حالیکه لو گوانگ از بیرون او را راهنمایی میکند. مأموریت آنها ساده بهنظر میرسد: فقط مشاهده، بدون دخالت در گذشته. اما همانطور که قابل پیشبینی است، گاهی احساسات، اتفاقات ناگهانی یا اشتباهات، باعث تغییر در گذشته میشود و نتایج این تغییرات همیشه دردناک و خطرناکاند.
از نظر میزان تعلیق، Link Click یکی از پویاترین و نفسگیرترین انیمههای چند سال اخیر است. هر اپیزود بهگونهای ساخته شده که مخاطب را درگیر معمایی تازه میکند و با پایانهایی شوکهکننده، بهطرز هوشمندانهای داستانهای جداگانه را به خط روایی اصلی متصل میسازد. سفر در زمان در این انیمه نه بهصورت علمی بلکه با رویکردی احساسی و روایی استفاده شده است، و خطرات مداخله در گذشته و اثر پروانهای آن، بهصورت ملموس در سراسر داستان دیده میشود. این انیمه ترکیبی است از تریلر روانشناختی، معمای جنایی و درامی احساسی که تعلیق را لحظهای رها نمیکند.
۴. انیمه Vivy: Fluorite Eye's Song (۲۰۲۱)
امتیاز: ۸.۳
انیمه Vivy: Fluorite Eye's Song اثری علمی-تخیلی و احساسی از تاپِی ناگاتسوکی، خالق Re:Zero، است که در فضایی آیندهنگرانه روایت میشود. در دنیایی که هوش مصنوعی به مرحله ساخت اندرویدهای انساننما رسیده، ویوی، یک AI خواننده، تنها با یک هدف خلق شده: آوردن شادی از طریق موسیقی. زندگی او زمانی تغییر میکند که یک ربات مکعبی از آینده ظاهر میشود و خبر از انقلابی قریبالوقوع توسط AIها میدهد که به نابودی بشریت میانجامد. ویوی، برخلاف هدف اولیهاش، مجبور میشود همراه این ربات به زمانهای مختلف در آینده سفر کند تا وقایع کلیدی را تغییر دهد و از فاجعه جلوگیری کند.
از نظر میزان تعلیق، Vivy با وجود ساختار اپیزودیک خود، بار زیادی از تنش و درگیریهای احساسی را در هر اپیزود حمل میکند. در هر بازه زمانی که ویوی به آن سفر میکند، مأموریت خاصی با پیامدهای بزرگ بر آینده در انتظار اوست. عناصر سفر در زمان بهصورت معنادار و هدفمند استفاده شدهاند: نه برای کشف راز، بلکه برای جلوگیری از آیندهای تاریک. تعلیق در این انیمه از تلفیق خطرات ماموریتها، محدودیت عملکرد یک AI با احساسات انسانی، و چالش میان منطق و عاطفه ساخته میشود و نتیجه، روایتی پرهیجان، زیبا و تفکر برانگیز است.
۵. انیمه انتقامجویان توکیو Tokyo Revengers (۲۰۲۱)
امتیاز: ۷.۹
انیمه Tokyo Revengers روایتگر زندگی تاکِمچی هاناگاکی است، مردی شکستخورده و افسرده که در بزرگسالی هیچ دستاوردی ندارد. زندگی او زمانی دگرگون میشود که طی حادثهای بهطور ناگهانی دوازده سال به گذشته بازمیگردد. دورانی که هنوز دانشآموز دبیرستان بود و عشق اولش، هیناتا، زنده بود. تاکمچی که ابتدا سردرگم است، کمکم متوجه میشود این فرصت سفر در زمان میتواند راهی باشد برای نجات هیناتا از مرگ و تغییر آیندهای که به فاجعه ختم میشود. او با ورود دوباره به دنیای باندهای خیابانی، سعی میکند از درون این شبکه پیچیده، مسیر سرنوشت را تغییر دهد.
از نظر تعلیق، فصل اول انیمه با ریتمی بالا و درگیریهای احساسی قوی همراه است؛ هر تصمیم تاکمچی، خطر بزرگی به دنبال دارد و بیننده دائماً در تعلیق این است که آیا او موفق میشود آینده را اصلاح کند یا نه. با این حال، در فصلهای بعدی، داستان دچار تکرار و افت کشش میشود و عنصر سفر در زمان بیشتر به ابزاری برای آغاز آرکهای جدید بدل میگردد تا عنصری محوری در روایت. برخلاف برخی انیمههای زمانمحور، Tokyo Revengers عمق علمی یا فلسفی به مفهوم سفر در زمان نمیدهد، اما از آن برای ایجاد فرصتهای دراماتیک و بازگشت به نقاط بحرانی زندگی استفاده میکند.
۶. انیمه نام تو Your Name (۲۰۱۶)
امتیاز: ۸.۸
انیمه سینمایی Your Name (نام تو) اثر ماندگار ماکوتو شینکای، داستان تاکی، پسری اهل توکیو، و میتسوها، دختری از روستایی کوهستانی را روایت میکند که بهطور مرموزی و دورهای بدنهایشان با یکدیگر جابهجا میشود. آنها با این پدیده ناشناخته، به بهبود زندگی یکدیگر کمک میکنند و رابطهای عجیب اما عمیق میانشان شکل میگیرد. اما درست زمانی که این ارتباط معنای تازهای پیدا میکند، جابهجاییها بهطور ناگهانی قطع میشود. تاکی که گیج و نگران است، تلاش میکند علت این قطع ارتباط را بفهمد و در این مسیر، با واقعیتی دردناک و غیرقابل تصور مواجه میشود و اینجاست که عنصر سفر در زمان بهطور ناگهانی و تاثیرگذار وارد داستان میشود.
Your Name از نظر تعلیق، برخلاف انیمههای معمایی یا اکشنمحور، بیشتر بر تعلیق احساسی و روایت عاشقانه تکیه دارد. کشف تدریجی مفهوم زمان، ارتباط میان گذشته و حال، و تلاش برای نجات کسی که در زمان دیگری زندگی میکند، بار احساسی و دراماتیکی قوی ایجاد میکند. سفر در زمان در این فیلم، ابزاری برای بیان عشق، فقدان، و تقدیر است، نه مکانیزمی علمی یا پیچیده. به همین دلیل، در عین سادگی، تأثیرگذاریاش بسیار بالاست و یکی از زیباترین و در عین حال پرتعلیقترین روایتهای عاشقانه با محوریت زمان را شکل میدهد.
۷. انیمه گیناتاما: همیشه یوروزویا باش Gintama: The Movie: The Final Chapter: Be Forever Yorozuya (۲۰۱۳)
امتیاز: ۸.۹
انیمه Gintama، یکی از برجستهترین آثار کمدی دنیای انیمه، با ترکیبی منحصربهفرد از طنز، اکشن و ارجاعات فرهنگی، توانسته جایگاه خاصی در میان طرفداران ژانرهای مختلف بهدست آورد. در فیلم سینمایی Be Forever Yorozuya که یکی از داستانهای فرعی این مجموعه است، گینتوکی بهطور ناگهانی به آیندهای نهچندان دور منتقل میشود؛ آیندهای تاریک و ویران، جایی که بیماریای مرگبار ادو را نابود کرده و گینتوکی گمان میبرد که مرده است. در این آینده، کاگورا و شینپاچی به قهرمانانی جدی و تمامعیار تبدیل شدهاند. حال، گینتوکی باید پرده از رمز و راز این فاجعه بردارد و راهی برای بازگشت به زمان خود پیدا کند.
در حالی که روایت فیلم از نظر تعلیق با انیمههای جدی زمانمحور رقابت نمیکند، اما هوشمندانه و خلاقانه از کلیشههای سفر در زمان برای ایجاد طنز و تغییر فضای همیشگی استفاده میکند. عنصر سفر در زمان در این فیلم، بیشتر برای بازتاب شخصیتها در موقعیتهای جدید، شوخی با ژانر علمیتخیلی و ساخت فضایی سوررئال و احساسی بهکار رفته است. تعلیق داستان بیشتر ریشه در تغییرات آینده و واکنشهای شخصیتها دارد تا یک تهدید بزرگ روایی. به همین دلیل، Be Forever Yorozuya با وجود سبک طنزآلودش، موفق میشود داستانی سرگرمکننده و خاطرهانگیز با طعم سفر در زمان ارائه دهد.
۸. انیمه اشتاینز؛ گیت Steins;Gate (۲۰۱۱)
امتیاز: ۹.۱
انیمه Steins;Gate یکی از برجستهترین سریالهای انیمه در ژانر علمی-تخیلی است که داستان رینتارو اوکابه، دانشمندی خودخوانده و کمی دیوانه را روایت میکند. او موفق به ساخت یک دستگاه زمانساز میشود، اما بهزودی متوجه میشود سازمانی به نام SERN که آنها نیز روی سفر در زمان تحقیق میکنند، دستگاهش را میدزدند و در این میان یکی از دوستان نزدیکش کشته میشود. رینتارو برای جلوگیری از این تراژدی به گذشته بازمیگردد، اما این اقدام آغازگر مجموعهای از مشکلات پیچیده در خط زمان و پیامدهای غیرمنتظره سفر در زمان میشود.
از نظر میزان تعلیق، Steins;Gate یکی از پرتنشترین انیمههای مرتبط با سفر در زمان است. روایت با پیچیدگیهای فراوان در قوانین سفر زمانی و تاثیر تصمیمات رینتارو بر گذشته و آینده، مخاطب را در هیجان و کشمکش نگه میدارد. عنصر سفر در زمان در این انیمه بسیار دقیق و علمی به تصویر کشیده شده است و هر تغییر کوچک در گذشته، زنجیرهای از پیامدهای بزرگ در آینده بهدنبال دارد. ترکیب درام، کمدی، رمانس و علم سخت، باعث میشود که Steins;Gate نهتنها سرگرمکننده بلکه از لحاظ فکری هم چالشبرانگیز و جذاب باشد.
۹. انیمه کهکشان تاتامی The Tatami Galaxy (۲۰۱۰)
امتیاز: ۸.۵
انیمه The Tatami Galaxy داستان یک دانشجوی کالج را روایت میکند که از نحوه گذراندن دو سال گذشته زندگیاش پشیمان است. پس از ملاقات با دختری، او ناگهان فرصتی پیدا میکند تا زندگی دانشگاهی خود را دوباره از ابتدا شروع کند. هر قسمت داستان زندگی او را در یک خط زمانی متفاوت نشان میدهد، بسته به اینکه در کدام انجمن یا باشگاه دانشگاهی عضو میشود. در هر واقعیت، او با چالشها و شکستهایی مواجه میشود که مانع از ساختن زندگی ایدهآل و دلخواهش میشود.
از نظر تعلیق، The Tatami Galaxy بیشتر روی کشمکشهای درونی و روانی شخصیت اصلی تمرکز دارد و با سبک روایت غیرخطی و استفاده هوشمندانه از سفر در زمان، مخاطب را درگیر تصمیمات و پیامدهای مختلف زندگی میکند. سفر در زمان در این انیمه بهصورت تجربی و تکرار موقعیتها برای بازبینی انتخابها به کار رفته و باعث ایجاد تعلیق ذهنی و احساسی میشود، نه تعلیق اکشن یا هیجانی. این اثر با ترکیب طنز، درام و شخصیتهای قابل لمس، سفری جذاب و متفاوت به درون روان انسان و پیچیدگیهای زمان ارائه میدهد.
۱۰. انیمه دختری که در زمان پرش میکرد The Girl Who Leapt Through Time (۲۰۰۶)
امتیاز: ۸.۱
فیلم انیمهای The Girl Who Leapt Through Time (دختری که از زمان جهش کرد) به کارگردانی مامورو هوسودا، داستان ماکوتو، دختری دبیرستانی را روایت میکند که ناگهان توانایی سفر در زمان را به دست میآورد. او از این قدرت برای انجام کارهای روزمره و معمول نوجوانان استفاده میکند، اما بهمرور میفهمد که هر تغییر کوچک در زمان، پیامدهای پیچیده و گاهی دردناکی به دنبال دارد. در حالی که داستان در ظاهر ساده به نظر میرسد، فیلم یک درام تأملبرانگیز دربارهی بلوغ و مسئولیتپذیری است که لحظاتی از زندگی روزمره را به زیبایی به تصویر میکشد.
از نظر تعلیق، The Girl Who Leapt Through Time تعلیق خود را بیشتر در تنشهای احساسی و پیامدهای تغییر زمان ایجاد میکند تا تعلیق اکشن. سفر در زمان در این فیلم بهعنوان ابزاری برای کاوش در انتخابها و عواقب آنها استفاده میشود و تماشاگر را به فکر درباره مسئولیتهای قدرت و اهمیت لحظه حال وامیدارد. با وجود لحظات سبک و شوخطبعانه، فیلم در نیمه دوم به شکل دراماتیکی عمیقتر میشود و تعلیق دراماتیک به خوبی مخاطب را درگیر میکند.